Excerpt
193 POLSKA m Turkami zachować, a całą baczność obró- cił przeciw Szwecyi. Ale tam nie lepićj mu poszło. Gustaw Adolf, ponawianemi napa- ściami, całe Inflanty i Rygę 1621. opanował, a przeniósłszy wojnę do Prus, wielki wnet postęp czynił, dopiero go …
Excerpt
UPADAJĄCA. 193 warł. W krótce za pośrednictwem mocarstw, w Sztumsdorfie 1635. pokój ze Szwecyą ułoży wszy, Prusy. całkiem odzyskał i pokój zewnętrzny zapewnił. Chciał on podobnie i pokój wewnętrzny zjednać, leczzgody między katolikami i protestantami …
Excerpt
194 POLSKA urosła nienawiść tego dyzunickiego narodu do szlachty katolickićj i ciężkich wojen > wód nieuśmierzony. 165. Szlachta zabezpiecza swą moe i równość. Lubo Władyslawa IV. panowanie, znamie- nite było z odniesionych zwycięstw i zje- dnanych …
Excerpt
UPADAJĄCA, 195 niepokalanego poczęcia upadł. Lubo kilku biskupom i panom od książąt litewskich i ru- skich idącym książęcego tytułu używać po- zwolono, a Ossolińskim hrabiowskiego : wszelako tytuły te nie nieznaczyły, książę- ce ledwie od kilku domów …
Excerpt
rostwo Czechryńskie mający, wydarł był Bo- gdanowi Chmielnickiemu, szlachcicowi Pol- skiemu, wioskę, uwiódł mu żonę i zbił syna. Chmielnicki sądową drogą szukał sprawiedli- wości i tćj pozyskać nie mógł. Zyskał je- dnak jakieś u Władysława IV. względy, a …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 97 puszczaną była, 'albo każdy dowolnie sobie przybierał i odmieniał herby. Nazwiske familijnych prawie jeszcze nie było. Te rów żmice z Czasem dopier 0 się zagładziły i 1 uje- dnostajniły, gdy się A i | bratetstwo A ustakiło.5" „90%4 0ię …
Excerpt
stawiali. Wszystko konno, uzbrojone wedle- swćj możności, mało było panów ciężko w żelazne pokrytych zbroje. Występowali jak pospolite ruszenie: a na koń siadali skoro wici po kraju rozesłane były, to jest rozkaz czyli zwinięte pismo, na sożkach zawieszo- …
Excerpt
i | Ww PODZIAŁACH. 99 szło do walnej 1331. pod Połowcami bitwy: Krzyżacy pobici, 20,000 . stracili. Wincenty z Szamotuł, szukającu króla przebaczenia, do- pomógł dozwycięstwa,aleodswych ziomków za zdradę znienawidzony, z ich ręki zginął, Był to ostatni …
Excerpt
ZRZEC l | Hi Ji | 400 U o"BOLSKA i ubogi, i dlugi a szóroki narodowy, i kusy'a opięty, węgierski lub iiiemiecki który wielu polubiło. Król starzec, otoczony rycer= stwem, jechał konno. Opodal od miasta przyjęty okrzykami radości, długą tą pro- cessyą …
Excerpt
KWITNĄCA. PERJOD TRZECI „odroku 1333 do 1587 lat 250. POLSKA KWITNĄCA. Narody jednoczą się z Polską. Panują Jagiellonowie. Giminowładz= ; two szlacheckie. ; '$9. Polska zakwita. Władysław Łokietek, zostawił synowi Kazimirzowi niewielkie królestwo, ale za- …
Excerpt
M który po | 102 | POLSKA dzić. Bogatym był Kazimirz jak rzadko FP ówczas w Europie król; bo jak ojciec Łokietek, tak i on, rządzili się dobrzei gospodarnie. Kakimyiż) jeszcze lepsze w Pol- sce zaprowadzał porządki. Zeby do tego nie miał przeszkód, starał …
Excerpt
RWITNĄCA. 108 wski Władysław biały i dalsi książęta mazowieccy. Lecz Kazimirz zwołał zjazd czyli sejm 1339 do Krakowa, gdzie ż naro- dem 0 następcy po sobie radził i Ludwika po sobie następcą naznaczył. Późnićj 1355 Ludwik król Węgierski, w Budzie, zarę- …
Excerpt
104 „POLSBA wypadało Tatarów powściągnąć, Woloszę na ziemiach tego księstwa siedzącą poskro- mić i z Olgierdem wielkim książęciem lite- wskim o Wołyń orężnie się rozeprzeć: Ta- tarzy byli odparei bardzo skutecznie, lecz wyprawa na Wołochy nie najlepićj …
Excerpt
KWITNĄCA. 105 Kiedy się Olgierd i Kiejstut postarzeli, wy- ręczali ich w boju przeciwko Krzgóskam sząswówi Jagiełło i Witowd. 93. Kazimirz zamożny. - Kazimirz wielki, był prawdziwie król wielki, bo wiele dobrego dla Polaków zro- bił, ale był wolnych i …
Excerpt
106 4 "POLSKA sznie wielkim nazwali Węgrzy, bo cały się królestwa Węgierskiema oddał, jego wiel- kość podniósł i ładowi wiele swobód zape- wnił: Polskę zaniedbał. Wszelako i naród Polski jest mu wiele obowiązany. Ludwik - chciał zapewnić następstwo dla …
Excerpt
KWITNĄCA. 407 co było przeciw przysiędze „jaką w Budzie i w Koszycach Ludwik ponawiał. ń 85. Bezkrólewie. Jadwiga. Litwa Y ochrzczona. -Ż powodu że królowa wdowa nie przysy- łała do Polski żadnćj z córek swojich, prze- ciągało się bezkrólewie i w nióćm …
Excerpt
408 - POLSKA ikrótkie panowanie swoje, 1 zasmuciła naród. Jagiełło wiedział że stracił prawo do koro- ny Polskićj: ale Polacy widząc „pożytek zobopólny w swojóm.z Litwą połączeniu, i u- ważającgo zakrólawolnie obranego, ALREY* mali,go na tronie Polskim. …
Excerpt
KWITNĄCA. 109 wileje. Titewskich łacińskiego obrządku bojarów czyli szlachtę, uwolnił od służeb- ności i obowiązków leinych, jakie byli swym panom i panującemu książęciu z posiadanych ziem od czasu Gedymina obowiązani, a przy- puścił ich do swobód i …
Excerpt
110 - POLSKA korony zapragnął, że w Wilnie. wielkie po” czynił przygotowania, gości pospraszał. i wyglądał korony. Opierali się temu Polacy, dniem i nocą ezatując, niedopuścili przejazdu 'cesarskim z koroną poslańcom. „Witowd ze - zmartwienia 1430. życia …
Excerpt
KWITNĄCA. 111 dużo zmartwienia z Litwą. Chciał mićć ko- - niecznie wielkich książąt namiestników, a z tymi inni książęta i „panowie, nie mogli zgody zachować. Przychodziło aż do. rozrachów i do wojen domowych. "Tej nieprzyjemności doznał i syn i następca …
Excerpt
112 * POLSKA ckim unia czyli zjednoczenie. Izydor metro- polita kijowski zjednał, że wszyscy Rusini obrządku greckiego pod: panowaniem Jagie- lońskióm będący tę unią przyjęli Zatóm szlachta Ruska greckiego obrządku przy- puszezoną została 1433, 1443, do …
Excerpt
KWITNĄCA. 113 skie i Bełskie; a późnićj syn jego Jan Albert kupił 1494 Zator, i księstwo Płockie 1495, całkiem do korony przyłączył. W dawnćj Pomeranii Gdańskićj Prusami zwaućj, obywa- tele zmierzili sobie do ostatka pełne niespra= wiedliwości panowanie …
Excerpt
114 POLSKA. Była juź w ów czas znana broń ognista, i artyleryja, ale szlachta Polska nielękając się tćj broni, niewiele się do nićj przykładała. Jak po innych krajach Europy, tak i Kazimirz w Polsce, płacił kilka tysięcy ćwiczonych cudzoziemców, najwięcćj …
Excerpt
KWITNĄCA. 115 chody i dostatki, a każdy mógł używać do- statków swojich jak mu się podobało. Szlachta gnuśniała cokolwiek, domowemi zajęta wygodami, siedziała u zwierciadła i włosy trefiła. Skręcano pod ówezas włosy w pukle w koło głowy, z tyła i po …
Excerpt
116 POLSKA. szyja, dowodziły, że taki strój z Włoch, z południowych przychodził krajów. Białych głów strój niemvićj wykwiutny, pozbywał się zakonnego kroju, jak dotąd DOBRY dochowywały. 404. Niższyeh klas ludu powodzenie. Lecz i mnićj zamożni mieszczanie, …
Excerpt
KWITNĄCA. 117 teczne. Pomuożona uprawa pszeniey na tłu- stych gruntach dostarczała ludowi bułek. 105. Światło i nauki. Przy swobodzie powszechnej, ze wszy= stkich klas ludzie poczęli dbać o to aby umieli czytać i pisać, a pisano już nietylko po ła- cinie …
Excerpt
118 POLSKA selstwie i w senacie utalentowany mąż. Kro- mer także z niskiego był rodu, ale dał się poznać nauką swoją, wybornie pisał po ła- cinie, kronikę polską i mowy,i po polsku do- brżze pisał, i został biskupem Warmińskim. I tak wielu innych było, …
Excerpt
AO h KWITNĄCA. „ me herbowy, miał swój familijny herb, przybierał nazwisko ustalające się w familiach i do urzę- dów był gotów i uspobiony, byle posiadły. 107. Sejmy. Izba poselska. Sejmy były bardzo częste, najpospolicićj się zbierały w Piotrkowie. Na …
Excerpt
POLSKA 108. Dom jagieloński pozyskuje korony. 016 Litwa miesza zgodę. Panowanie Kazimirza było długie, łat 45 trwające, i głośne w Europie. Jego synom ofiarowano korony sąsiednie: a lubo Polacy 0 to niedbali, jednak najstarszy Kazimirza syn, naprzód …
Excerpt
KWITNĄCA. dany i niewolniczy, szlachta panom podległa i słażebna, a panowie 6 siebie niespokojni, żeby im co z ich pańskości nie ubyło,i między sobą niezgodni. Cała szlachta litewsko-ru- ska, obu obrządków, łacińskiego i greckie= go, pragnęła wolności, …