Excerpt
82 POLSKA nieprzerwanie nieszczęścia i straty. Nie- upadł on jednak na umyśle. Pełen męstwa i wielkićj duszy, poświęcał wszystkie siły swoje i wszystek czas na uratowanie, nad tonią przepaści postawionćj Polski. Jemu winien naród Polski ocalenie i …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 88 książęciem Pomeranii nadodrzańskićj, rozer- wali między sobą całą Pomeranią Gdańską, dopuszczając się największych gwałtów i najhaniebniejszych nieprawości. Nieprze- stając na tóm krzyżacy, przyswojili sobie od synowców Łokietkowych w …
Excerpt
84 - POLSKA aby resztę Polski ocalić i PARENAMY w tój reszcie znalazł Łokietek prawdziwych synów ojczyzny i dokazał, że ta reszta Pol- ski stala się silniejszą aniżeli wszystkie ra- zem księstwa Lechii. Sam z prawdziwie Polską duszą, potrafił przekonać …
Excerpt
a W PODZIAŁACH. 85 wą rękę dał mu berło, w lewą jabłko, i po- prowadził do tronu, na którym usiadł £Ło- kietek. Powiewał przy nim herb orła bia= łego na tarczy czerwonćj, herb, który stale odtąd był herbem królestwa Polskiego. Tak tedy ujrzał naród …
Excerpt
86 POLSKA my. Po dworach szlacheckich i znamietnit- szych wiejskich domach, można było widzieć piece i w ścianie pomieszczone z wyprowa- dzoną nad dach szyją kominy, co się nie mało do wygody, schludności i zdrowia przyczyniło. Okna były niewielkie, ale …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 87 sto. Przyprawy były korzenne, a lubo nie- wiele mis na stół zastawiono, rozmaiciły się potrawy, gdy kilka potraw na jednej bywało misie, i na jednój razem groch i kapustę, na jednój mieszczono pieczoną gęś, wieprzowi- nę, sarninę. s, …
Excerpt
88 POLSKA jowców powciskał. Szkodliwym się przez lichwę dla obywateli stawał. W drobnym handlu był pomocą, ale mięszał wto szache= rstwo i oszukanie. Widzieć było krajowców Polaków zajętych ryczałtowym handlem zboża, soli, handlujących skórami, pędzą= …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 89 stron przybywało, karawanami po Azyi krą żącemi, albo okrętami rzeczypospolitych włoskich,anadewszystko W .eneckiemi przez morze śródziemne przewożone było. Nie- które z tych towary były prosto z warszta- tów i fabryk greckich lab …
Excerpt
90 POLSKA w Mazowszu podnosiły się miasta, nawet i Warszawa między niemi ukazywać się po- częła. Wiele zależało na ubezpieczeniu trak- tów i dróg, oraz na odzyskaniu od krzyża- ków bogatego Pomorza, bo krzyżacy posia- dając go i dolną Wisłę trzymając, …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 91 Łokietek jeździł z księstwa do księstwa i zasiadał na wiecach czyli prowincyonalnych zjazdach z sędziami, i wyrokował podług prawa ziemskiego. I miejskiego prawa naj- wyższe wyroki, równie były przy królu. Łokietek bardzo sprawiedliwe …
Excerpt
l 92 POLSKA | ojczyzny potrzeby, dobrowolnie wielkie | składali pieniądze. Mógł tedy Łokietek z krzyżakami wojować. | 81. Łokietek przedsiębierze wojnę prze- | | ciw krzyżakom. | Żeby sprawiedliwość za krzywdy od zbrojnych mnichów krzyżaków poniesione …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 93 krewnił: się z ruskimi książęty i próczLitwy bardzo wiele księstw Ruskich posiadł: tak iż był wielkim książęciem czyli królem Li- tewskim i Ruskim. Jegokrewni dawali opie- kę wolnym miastom ruskim a mianowicie Pskowowii Nowogrodowi …
Excerpt
| | i I M I Z $ 94 POLSKA stręczyła od tego niegodziwość mnichów ka- walerów mieczowych, którzy jemu mordo- wali duchownych do Litwy od niego wzy- wanych, i inne jemu krzywdy wyrządzali. Zaniedbał tedy z papieżem układów, a chę- tnie przystąpił do …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 95 urzędnicy i panowie w jednćj iźbie, a po- siwiały w trudach i przeciwnościach król Łokietek, zdjął z siebie zbroję, aby w zna- mionach monarszych usiadł na tronie i prze- wodniczył sejmowym obradom. Stanowiono prawa, które w jednómże …
Excerpt
m” - 96 POLSKA stkićm przodkuje stan szłachecki. Obok nie- go był stan miejski dostatkami zamożny, a prawem niemieckićm odreszty narodu 0dos0- bniony. Trzeci na ostatek stan był kmiecy czyli wieśniaków, w wielkićj części szla- checkie trzymający ziemie, a …
Excerpt
UPADAJĄCA. 247 krótko i nieszczęśliwie wojująć, nie wiel- kióm dla konfederatów była wsparciem. 206. Wojna. Puławscy. Działania wojenne końfederacyi Barskićj pó całej rożciągały się Polsce i Ditwie. Wójska Rossyjskie osłaniały stolicę i nie= dopuszczały …
Excerpt
go Bohusza, ogłosiła tronewakujący, a nie- jaki Strawiński, w Warszawie na zamku, wręczył królowi Stanisławowi Angustowi pozwy, aby się przed konfederacyą stawil. Tenże Strawiński ułożył zamysł porwania króla i uzyskał pozwolenie na to Kazimirza …
Excerpt
RE z e AWA". i A UPADAJĄCA. 349 go konfederaci, pomiędzy konie wzięli, za wały i za rossyjskie czaty nie bez szwanku uprowadzili, Różnemi zdarzeniami, a nade= wszystko z powodu niezmiernie zimnćj no- cy, gubili się konfederaci i rozpierzchali, tak iż przy …
Excerpt
250 *" POLSKA | postępowania. Zrwołany był sejm 1773; miał o podział kraju w mocatśtwami się uło- żyć. Zebrał się bardzo nieliczny. Przy 0- twarciu sejmu zamiast elekcyi marszałka jak pospolicie podług prawa bywało, Adam Po- niński oświadczył, że bierze …
Excerpt
UPADAJĄCA. 254 nieustająca. Tę konstytucyą rzeczypospolitćj śwarantowąła Rossya, całość rzeczypospoli- tćj wszystkie trzy ościenne dwory. Natymże sejmie ustanowiona kommissya edukacyjna, która niezmiernie dla kraju pożyteczną była. Ponieważ niedawno zakon …
Excerpt
POLSKA „śięwzięcia, aby jćj handel, przemysł i rol- nictwo ożywiać. Powstawały banki, różne projekta i przedsięwzięcia handlowe, kopa- nokanał Ogińskiego i muchowiecki; powsta- wały niektóre fabryki i rzemieślników licz- ba nieco się pomnożyła. Tyzenhaus …
Excerpt
UPADAJĄCA. 253 cierały się: zabobony w śmiech obracane były, światło w narodzie się krzewiło. Wi- dać to było w całóm postępowaniu obywa- telskióm. Zbytek napoju stawał się rzadszy; niedopuszczano się burd jak dawnićj; w pożyciu mnożyła się pewna swoboda. …
Excerpt
ai ary pudła: poi em bione były, a resory upowszechniające się przydawały im wygody; wreszcie coraz Iatwiój było pojazdy nabywać, dla tego sta- wały się pospolitszemi. Ną wszystkie te odmiany i lepszy gust, NA M» wał dwóri sam Stanisław August. - | a12. …
Excerpt
UPADAJĄCA. 256 zyk pod piórem utalentowanych a licznych pisarzów, nabywał poloru i gładkości, Było wielu . poetów, Krasicki, Trembecki. Na sejmach wyborną przemawiano polszczyzną i urzędowe „pisma dobrą były pisąne pol- SZCZYZNĄ. | Po szkołach, wauki …
Excerpt
POLSKA ny z Turcyą należeć. Ale aby Polska z Furcyą wojowała, było rzeczą niepodobną, gdy w trwałym z Turcyą zostawala pokoju i nie miała najmniejszćj do zrywania jego przyczyny. Rossya zaś toczyła wojnę ze Szwecyą i z Turcyą. Wzrost Rossyi po- czął …
Excerpt
* UPADAJĄCA. IE dnak w sejmie partya Branickiego, niechcą- ca związków z Rossyą opuszczać; ta skla- ; dała óppozycyą. - W; takićm położeniu rze= czy działania sejmowe niezmiernie przewle- kane były, gadaniny mnożyło się, wprowa- dzane były uboczne mnićj …
Excerpt
4 'POLSKA - dziedziczny i kto ma po Stanisławie Augu- ście pańować. * Tak ważna, a dotychczas z taką troskliwością broniona przez szlachtę prerogatywa, na sejmiki pojedyńczych ziem i powiatów odesłaną zostału. 'Wlaśnie dwa lata upływało od czasu jak się …
Excerpt
4000816. Ustawa rządowa: 00 Najważniejsza sprawa była ogłoszenie i przyjęcie konstytucyi, którą nazwano usta- wą. Podług nićj: tron dziedziczny , religia katolicka panująca, zapewniona jednak wol- ność różnowiercom;> obwarowana "całość praw szlacheckich; …
Excerpt
260 /POLSRA każdy przez miesięcy. dziewięć mógł się w nićj rozpatrywać i ją poznawać. Dopiero po dziewięciu miesiącach, zwołane były sejmiki . na sposób ' sejmików. relacyjnych, na których ziemiom i powiatom, ich posło- wie sprawę z czynności sejmowych …
Excerpt
UPADAJĄCA. 261 poraczone dowództwo i temu:cofać się ka- zał. Śtanęło u Buga, Od niejakiego czasu zmieniły się stosunki polityczne między mo- carstwami i król Pruski swćj pomocy Polsce odmówił. Samo sobie zostawione wojsko polskie wyglądało przybycia króla …