Excerpt
38 CZESĆ BAŁWOCHWAL. stado: consumatis justa morem sacrificiis, populus ad epulas et plausus convertitur (Helmold, I, 52). Boskie jimie było w ustach Sławianina, kierowało jego myślą i uczuciem, ale nie służyło do przysiąg: przysięganie poczytywano za …
Excerpt
' BAŁWOCHWALSTWO. 6. 103 lant (Helm. I, 52). Owóż z tego występuje bełboch, bóg biały, dobry. Biały czyli wielki, wielejszy, wię- kszy od wszystkich, największy, a przeto bóg niebie- ski, który jedynie niebiosami się zajmuje, a z niego przecie wynika …
Excerpt
* POD WSIĄ RUSZCZA. 145 W tych czasach i swoję miedziane pozłacane przy- strojenia pozostawiali, za. coś milszego jim zbywali, a takie z nieboszczykiem właścicielem szły do grobu i do mogiły. * Kóppen oznacza trzy różnice kurhanów czyli nogił w …
Excerpt
16 CZEŚĆ BAŁWOCHWAL, VII. W owym wszakże czasie jeszcze się chrze-- ścjańska nauka nad Dnieprem nieprzyjęła, jeszcze Sła- wianie ruscy trzymali się swych starych obyczajów. Sławianka owdowiała jidąc na stós, jeśli nie z ochotą, ale ze zdaniem się na …
Excerpt
WINULSKA. 39. 67 XXXIX. Niemam zamiaru zgłębiania czci litew- skićj, żmudzkićj, pruskićj, choćby była zupełnie tójże co sławiańska nauki i pojęcia, bo jest w innym języku i wymaga wcale jinnego rozważania. Zatrzymałem się nieco, z powodu tylko, …
Excerpt
142 MOGIŁA A kiedy to było? Ten ułamek pieniążka z mogiły Ruszczy wydobyty, odnosi się do XI wieku: ale w Kra- kowskim i w okolicach Bugu, przy zwłokach rzymskie znajdują się pieniądze, Hadrjana, Trajana, Antoninów. Czyliż to są z owego tych imperatorów …
Excerpt
120 SŁAWIAŃSKIE 13. Niemała tedy zachodzi różnica w obrazowaniu bohodzkiego i arkońskiego Swiatowita. W bohodzkim słupie cztery stojące osoby plecami do siebie. są pod jednym kapeluszem. Kapelusz oznacza onych wspól- ność, jedność na cztóry strony …
Excerpt
116 SŁAWIAŃSKIĘ Posąg bohodzki jest w kształcie czworobocznego słupa z jednego kamienia wyciosany, cztery i ówierć łokcia wysoki, u dołu i u góry stopę kwadratową trzy- mający, Wycios jest gruby, niekształtny, ale niepo- tworny, ani odrażający. Rzeźbiarz …
Excerpt
124 ŚŁAWIAŃSKIE 15. Sławianie nieliczyli do bogów swych, żadnego żywiołu, żadnego stworzonego przedmiotu, ni martwego, słońce, Światowid słońce; bo Światowid wcielił słońce, Co to jest? gdybyż słońce niewidomego Światowida wcielało, mogłoby to być zgodne …
Excerpt
POLSKI. 16. 33 jest bogiem piekła, tylko przybytku lepszego przyszłego życia, czyli nieba strażnik i przewodnik. Opowiadacze chrześcjaństwa powstają najbardziej na idola, na bałwany i praktiki bezbożne. Mieli te bałwany i tyczydła Lechici kiedy pamięć …
Excerpt
74 CZEŚĆ BAŁWOCHWĄL. OBJAŚNIENIE BAŁWANÓW PRILWICKICH CZYLI WYCZYTANIE NAPISÓW. 1, Beldpri 2, z tyłu głowy, Belbog; w pasie, Swanto-wit; niżej Retra. 3, z jednej strony, Rugit; z drugiej, Rhetra, Garewit, Nit albo Hit, 4, z jednej strony, Czar; z drugiej …
Excerpt
POD WSIĄ RUSZCZA. 147 czasów scythijskich aż do kozackich, żaden z ludów nieważył się tam wznosić kurchany i mogiły? Przestare jako budowane, murowane, pewnym sobie właściwym sposobem, są bezwątpienia przywiązane do miejsca, ludu, i czasu; o nasypanych …
Excerpt
BAŁWOCHWALSTWO. 12. 119 karkach), bałwan stał; z pod których, dwie piersi i ty- leż grzbietów dawało się widzić; a tak na przodzie jak na tyle osadzone, jedna w prawo druga w lewo wzrok zdawały się obracać. Brody pogolone, czupryna podcięta, mniemałbyś że …
Excerpt
128 , SŁAWIAŃSKIE Owóż Helmold z jinnymi twierdzi, że Sławianie ustawicznie mieli w ustach nazwę bóg. Przy ucztach występował biały lub czarny, zawsze bóg; wszystkie idola „bałwany, miały być czczone mianem bóg, deus. Tę mnogość bałwanów czyli bogów, …
Excerpt
76 CZEŚĆ BAŁWOCHWAL. z najgłówniejszych zarzutem jest, niedojrzałość rdzy czyli ver- nixu, jakim się po tysiącu leciech miedź czyli brąz monety rzym- skićj pokryła. Aleć ńie wszystko i brąz wendicki z aljażu cyny, ołowiu, śrebra i złota do miedzi złożony, …
Excerpt
i j | i | | * A CZEŚĆ BALWOCHWALCZA SŁAWIAN I POLSKI. 4 | Unum deum, licet diverso modo cre- dimus et eonfitemur. Kpila Gregorii VII papae ad regem muhammedanum Mauritaniae sitifensis | ' Anzir, anno 1076 eptlar III, 21, | p | | ł j Ą 7 i A mg …
Excerpt
ROTY EWC PAPA EE WA 80 ! CZEŚĆ BAŁWOCHWAL. W niejaki czas po odkryciu pićrwszego pomnika mikorzyń- skiego, zjawił się staraniem właściciela Wnego Droszewskiego i drugi podobny do tamtego, a znajdujący się wraz z Prowem obecnie w ręku Wnego Wężyka w …
Excerpt
132 MOGIŁA MOGIŁA POD WSIĄ RUSZCZA PŁASZCZYZNA W SANDOMIRSKIM. (Od niemałego czasu, otrzymuje towarzystwo przy- jaciół nauk do zbiorów swych tu i ówdzie po dawnćj ziemi polskićj wygrzebywane starodawne pomniki. Nie- dostateczna jich liczba, nieoznaczona …
Excerpt
CZEŚĆ BAŁWOCHWALCZA SŁAWIAN I POLSKI. Wstęp. IL Po kilkakroć różnemi czasy dotykałem tak na- zwanego bałwochwalstwa czyli czci Sławian. W roku 1811, obliczałem bogi polskie (uwagi nad Mat. 44); w roku 1820 wskazywałem z indijską czcią podobień- stwo …
Excerpt
56 CZEŚĆ BAŁWOCHWAL. um (mi ja). Pierwsze wydało w zgłosce jt, tknięcie i granice rzeczom (tyka, staj, stan, ściana); a drugie jm tkwi w wewnętrznym działaniu (umysł, myśl, ro- zum przedmiot, przymiot). _ Określoną jest rzeczą liczba trzy, określa pewną …
Excerpt
WINULSKA. 40. 69 ducha (czarta) na domy i ludzie zsyłał (29). Kapłani wróżyli, rady i woli bożćj badali; znachor wróżył, a ko- renitic, wołchwa, czarownice bożym, biesa duchem opę- tani, pospolicie czarta, wieszcze lub czarodziejskie wy- prawiali jigry …
Excerpt
POLSKI. 14. 31 czyli poczytywali wodę za obraz utrzymania, a ogień za obraz zniszczenia, jak to jest w księgach weda? "Z tego cośmy dotąd przytoczyli, widno jiż woda i ogień były uważane za coś świętego; ogień na cześć Zmicza lub Nyt palony zdaje się być …
Excerpt
20 CZEŚĆ BAŁWOCHWAL. którego dzieło wyszło 1541 podali listę bogów polskich i czeskich. Pół tuzina przez Długosza obliczonych, służyło za podstawę do cztery razy liczniejszego pocztu czeskich. Zaraz uzyskali objaśnienie że są bóstwami rzymskiemi: cząstka …