Excerpt
18 CZEŚĆ BAŁWOCHWAL. tepnice. Zma lud ruski witerników, czyli wietrznice; wie o duchu po świecie podróżującym wernyhorze (7). (ł) Wie o tem lud poliski. * Wieszcze, znachory, wołchwy, kadowidy; czarownice, korenitecy (czarowniki); biesowskich jigriszczy …
Excerpt
84 SŁAWIAŃSKIE jak to nadmieniemy ponawiając obejrzenie się na cześć bałwochwalczą Sławian. 2. Jeżeli na kuli ziemskiej dzieje rodu ludzkićgo jedność stanowią; jeżeli rozród i mowa z jednego wy- chodzą początku, niemnićj dzieje czci stwórcy stanowią …
Excerpt
pam A 1 PM 36 CZEŚĆ BAŁWOCHWAL. lis Lojownika zastępujący, tak skowronek, tak kukułka stosownie do swych charakterów i obyczajów występują. Nazwa kukułki zuzulą jest jój żałosnego usposobienia przymiotem, żałosność Zuzula jest uosobiona. Język uosobiał, w …
Excerpt
POLSKI. 13. 29 Prócz niego niema nic. Jest bezstrzeń /Vi, którą zapełnia sam, a w którćj bez niego nie ma Mic. On jest ŹWinie, to jest tam, w bezstrzeni i czasie. Ta bez- strzeń jest jego pobytem, jest Mic-je, Ni-je, Ni-ja, bóg objawiony w miejscu, w …
Excerpt
"POD WSIĄ RUSZCZA. 135 Maximiljan Jasieński towarzystwu ofiarował. Odkry- wano przy tym różne żelastwo mocno zerdzewiałe i rdzą zgrzyzione, Wielu jednak narzędzi i sprzętów postaci rozpoznać nie można. Kształt nożów, sztychól- ców, kruków z kółkami, które …
Excerpt
102 SŁAWIAŃSKIE stąci często potwornćj o dwu, trzech , a nawet z większą głów liczbą wyciosanych (Helm. I, 52, 83, II, 12). Z tych rozmajitych bóstw był Prove bez obrazu, u Wagirów; Sżwa u Polabów, Podaga w Plón; 7ri- glaw o trzech głowach w …
Excerpt
126 SŁAWIAŃSKIE byki, cielce, węże, nie były bogami. Do niektórych rzeczy w szczególności przywiązywali świętość, uświę- cali je, mianowicie gaje, rzeki, zrźódła, drzewa, konie, swe bóźnice, kontyny, chramy: ale to niebyły bogi jeno uświęcone stanowiska. …
Excerpt
90 SŁAWIAŃSKIE X, p. 534, 535). U tych Frygów rozwinęły się Matki bogów, cześć i orgje. * Nie dopiero już stały we Frygji świątynie Ar- temidy polować gotowej; a w Efesie z piersią cyckami lub rozmajitemi zwierzątkami obciążoną. We Frygji kwitła cześć …
Excerpt
BAŁWOCHWALSTWO. 3. 93 zjednały dla Djonysa całą Asję aż do Indji. Niebra- kło tym powieściom sprzecznych, mianowicie co do kaberów i korybantów, kreteńskich , idejskich tajemnic, sprzeczności wyszukiwanych i wymyślanych (Strabo). W stronach wschodnich, …
Excerpt
40 CZEŚĆ BAŁWOCHWAL. trzebowało jednak do odniesienia zwycięstwa kilku wie- ków, oraz paktizowania, i czynienia koncessij a pod- stawiania nowych praktik na miejsce dawnych. Ledwie niemożna powiedzieć że w długim pośtępie filozofja i polythenism zlał się …
Excerpt
SŁAWIAN. 40. 73 cającym uczonych widzenie (37). Zważając na rozma- jitość uroczystości i obrzędów, na mnogie jedynego boga nazwy a w bałwanach zrozmajicone jego wyobra- żenie, wyznać trzeba że była jakaś dla nas tajemnicza nauka bytu, objawu i działania …
Excerpt
82 SŁAWIAŃSKIE BAŁWOCHWALSTWO SŁAWIAŃSKIE. PONOWIONE ROZPOZNANIE JEGO. non diffitentur unum deum. Helmoldi I, 83. 1. Masudy osóbny rozdział poświęcił (morudże 62) na opisywanie wspaniałych świątyń sławiańskich: Sła- wian jeszcze nieochrzczonych. Z tych …
Excerpt
86 SŁAWIAŃSKIE obrzędy, cześć bałwanów czyli ikonolatrią, zabobony, i obyczaj. . Orfeusz nauczał Pelasgów i Hellenów o bycie bez- jimiennćj jistności; na jćj cześć zostawił jim śpiewy. Orfeusz był Thrak, udzielał nauki tbrackićj. Przemi- nęły wieki a …
Excerpt
POLSKI. 20. 41 Kapłani pozmieniani; ofiary i modły starego obyczaju zastąpione ofiarami i modłami nowego. Nowa wiara stare nawyknienie zagłuszyła. Pokruszone bałwany, imagines et idola bożyszczów, duchów, zastąpione bo- homazami i obrazami aniołów i …
Excerpt
BAŁWOCHWALSTWO. 14. 121 a bałwana nieporuszono, stopy jego znalazły się pod podłogą. ' Bohodzki słup pokryty jest znamionami bóstwa, róg, koń, miecz, krążek, są na kamieniu jego wycio- sane. W Arkonie znamiona te były lużne, róg w rękę bałwana wkładany …
Excerpt
108 SŁAWIAŃSKIE nie osobnego co wyrażało ale jednego boga pod jaką szczególną postacią wyobrażanego, albo w jakim szcze- gólnym mićjscu bóźnicę mającego. Jutri bog, bo w miej- scu Jutri, a z tąd i mićjsce samo Jutri-bog. Helmold przeczy niejako …
Excerpt
RUSI. 6, 15 kiego rodzaju ofiary biją. Losu wcale nieznają, żadnego mu działania na śmiertelnych nieprzyznają; a gdy, bądź chorobą chwyconym, bądź do boju spieszącym, śmierć zagraża, powierzają się bogu przyrzekając bić ofiary za ocalenie życia; …
Excerpt
SŁAWIAN. 40. 71 Grzegórz wielki, wyprawując r. 591 opowiadaczy ewangelji z Rzymu do Britanji, zalecał jim, aby bó- źnic nie wywracali, tylko bałwany; a wodą święconą skropiwszy bóźnice, ołtarze w nich, relikwjami opatrzyli, a tak ze czci djabelskićj …
Excerpt
46 CZEŚĆ BAŁWOCHWAL. z powszechnym bałwochwalstwa sławiańskiego związków a język własny jest zdolny każdą jćj myśl objaśnić. Bóg ojciec Światowit. XXIII Jest Sławian wieloraki bałwochwalstwa obyczaj, mówi Helmold. To jednak nieznaczy: aby między nimi …
Excerpt
POLSKI. 18. 37 się tym zabawiał, z tego się natrząsał, mnićj więcej przesądnych było zawsze. Wreszcie była w obrzędach, bogobojności, jigraszka, zabawa, pociecha: a cześć Bogu jedynemu, najwyższemu jestestwu, oddawana z całym duszy pochwyceniem. XVIII. W …
Excerpt
o a 88 SŁAWIAŃSKIE Późnićj byli Thrakowie co się w Minerwie rozmiłowali, co Grekami zostali, co się przełacinili i przestali być Thrakami, pierwotna nauka jich przeszła do szezepów co narodwość swę dochowywali. z”, Cześć Thraków Herodot odróżnia (od …
Excerpt
14 CZEŚĆ BĄŁWOCHWAL. góry Kogeon rzeczywiście miała, upaść musiała. Cześć religijna u wszystkich ludów ze zmianą pojęć i rozu- mowania ulega odmianom, ustępuje nieraz nowemu opowiadaniu, nowćj nauce. W przeciągu wieków przed nami zakrytych, mogła poniekąd …
Excerpt
78 CZEŚĆ BAŁWOCHWAL. Prilwicki bałwanek (nro 8móćj tabliczki), poparł objaśnienie toż- samością obrazu i napisu. Z tego powodu Przyborowski niechce polegać na słowach Helmolda upewniającego że Prowe żadnego obrazu nićmiał, bo wykopalisko mikorzyńskie …
Excerpt
WINULSKA. 32. 57 wsze silne apostołowanie zachwiało sumnienia. Że je- dnak byt bałwochwalstwa stał się jedyną niepodległo- ści i narodowości ochroną, nie rychlej mógł upaść aż z ubytkiem i wytępioniem ludności. W kraju Wagirów ze wszystkich najdalćj na …
Excerpt
"ve CZEŚĆ BAŁWOCHWAL. lub Arkony niedźwignęły się sławiańskie kościoły. Ale w Gnieźnie i w Krakowie kathedry oparły się o zwa- liska starodawnych bóżnie. Bałwany potopiono, po- tłuczono, pokruszono rzeczywiście do szczętu. Uroczy- stości bałwochwalcze …
Excerpt
54 CZEŚĆ BAŁWOCAWAL. Redarzy, Rethary lud, Rethra (Redra) jich stolica, jinaczćj Ridegost, Redegast, to jest Redów pobyt, Re- dów gościna. A jeśli ta czasami jest pisana Radigast to dla tego, że Redarów pisano czasem Riadurami. Boski zier, stając się …
Excerpt
8 CZEŚĆ BĄŁWOCHWAL. choć często niedorzeczy, kiedykolwiek w Niemczech, w Moskwie, w Warszawie lub gdziekolwiek rozpra- wiano. Niepodobieństwo posiadania wszystkiego, gdy sądzę, że mam dosyć co mię jistotnie pokierować może, zamierzam rozważyć tę cześć …
Excerpt
106 SŁAWIĄŃSKIE cznego przez Winulów, cale niemoże mówić ni o wspól- ności wyznań, ani o związku czci. Obrazowe zaś po- mniki sławiańskie, mnogie bałwanki i posążki mają własny wyraz, którym jak od indijskich i orjentalnych, tak od małolicznych …
Excerpt
WIPE PERZONPSZZKOANNZZNZTRINLZM SIN BAŁWOCHWALSTWO. 5. gy stanowi, dowodzi że theologia gecka była rozumowym wynikiem rozpatrywania najwyższego jestestwa. Ko- mosikus następnie był wielkićj wziętości mędrcem, bo myślących niebrakło. Znani byli od obcych, …
Excerpt
. BAŁWOCHWALSTWO. 14. 123 i letnia mają pierś wydętą, to jest cycki, bo natura rozwija się, zapładnia i płodzi, a wydawszy mały płód przy drugićj osóbce dostrzeżony, bierze się do spo- czynku; dwie drugie tedy osóbki jesienna i zimowa mają pierś gładką, …