Excerpt
160 OPIS STAR. POLSKI Nasz autor, do opisu (w roku 1648), wziął sobie za wzór Erndtela opisanie stolicy za Augusta II, a przy tym nie wytrzymał aby niezałączył odmian i upiększeń za Stani- sława Augusta, a nawet i późnićjszych odmian. Jeszcze- by po …
Excerpt
TOM. SWIĘCKI. 161 w któróm, pod Rawą, piękna o więzieniach wzmianka. Naostatek (p. 310, 311), kilka słów ogólnych o charakte- rze i sławnićjszych Mazurach. Jeszcze w roku 1811, autor nasz, w drukarni Dąbro- wskiego, wydał hisloriczną wiadomość 0 ziemi …
Excerpt
162 OPIS STAR. POLSKI sja układająca one, odbywała się pod prezidencją Karn- kowskiego, i Karnkowski tym sobie wielkie jimie zjednał, a ustaw Karnkowskiego nienawidzili Gdańszczanie. W tym wykładzie, zwrócił Świ n rinarkę, na morską politikę: rzuca przeto …
Excerpt
'TOM. SWIĘCKI. 163 —380) dość obszćrnie, przystępuje do województwa cheł- mińskiego, a w nićm w szczegulności do rzeczy toruń- skich; z koleji malborskie i napis grobowy Kopernika, Na tym się kończą Prusy królewskie. O książęcych, o jile już książęcemi …
Excerpt
164 OPIS $TAR. POLSKI z powodu Glinian, wspomniał (p. 24), o rokoszu i wy mienia Naruszewicza, który fałszu dowiódł, nieodrzeczy by było, obok tego jimienia, tyle dla dziejów zasłużone go, wymienić razem jimie Załuskiego, gdyż sam Narusze wicz na końcu …
Excerpt
'TOM SWIECKI. 165 formatów, bazyljanów, franciszkanów murowane klaszto- ry; a jezuickie mury, wspaniale, na wyższćm rozwinięte mićjscu, spoglądają na szćroki rynek, za którym, naprze- ciwko z dołu, wyglądają franciszkańskie dachy. Dziś je- zuickie i …
Excerpt
166 OPIS AR. POLSKI wiadomość, niemało pisarza naszego zajmuje. Licznie wy- mienione nazwiska mićjsc, niewielu słów do opisu zapo- trzebowały. Stanęły kopce między gruntami byczkowskićmi a Źwinia- ckiómi, w polu, Tudorów nazwanćm; na Czarnoluzach, mię- …
Excerpt
TOM. SWIĘCKI. 167 Ukrajina (p. 82, i następne), wystawuje stepy, na których tylu ludów losy krwawo rozstrzygnięte zostały. Nie w murach lub nasrożonych basztach, al w odłogach, usypanych wałach i mogiłach, w wygrzebanych nórach, śladów tego, opisujący …
Excerpt
168 OPIS STAR. POLSKI Następuje Litwa (p. 188—244). Lubo widać równą jak wszędzie w opisie tćj obszćrnćj krajiny staranność, jednakże zdaje mi się, mnićj dokładnie być wystawioną. Położenie Litwy i rzeki jćj uprzedzają dzieje. Godne- by tu było …
Excerpt
TOM. SWIĘCKI. 169 większony arsenał i parę niezgrabnych domów. Zatarte dawnćj wielkości ślady, otworzyły dla odświćżonćj kate- dry, aż do góry, plac pusty. Z katedralnego zaś kościoła, jedna świętego Kazimirza kaplica, taż sama co wieków dawnych, gmach …
Excerpt
| H ji | | 3 170 OPIS STAR. POLSKI ukazują się Popławy, przez które czyste Wilejki wody, łacno poruszały młyńskie koła. Uchodzi tu nieopodal strumyk, koło którego w górę postępując, z równin Po- pław wchodzi się w długą dolinę, pomiędzy obrosłemi górami. …
Excerpt
TOM. SWIĘCKI. 171 wy podróżny: różne echa powtarzają łoskot pojazdu, a droga dotarła do rzćki. Po lewćj, ciągłe gór pasmo, w dolinie, murowany trinitarski kościołek i drewniana karczemka; po prawćj, tuż drogę podmywa wspaniały nurt Wilji. Błyskot wód, …
Excerpt
172 OPIS STAR. POLSKI pod gmachami. Wieleż tu mićjsc odmiennych! z wielu ę daje! Miga się mićjsc toż samo coraz jinaczćj widzić s odległy gród, zewsząd w jinnćj postawie widziany. Tu z góry otwićraj zćrokie błonia, na których opodal sięga oko krętego …
Excerpt
TOM. SWIĘCKI, 173 czony. Zachodziły żale do tronu, mała folga nastać miała. Porządek zaś nakazał dla jednostajności, że w całćj kraji- nie poddaństwo zaprowadzone: nędza się wzmaga. — Województwo nowogrodzkie, w nićm Słuck, jedno z naj większych miast …
Excerpt
174 OPIS STAR. POLSKI mimo zmian, w poszanowaniu była, nikt nią nie gardził, nikt niepoważył się z nićj szydzić. Taki jest dwu tomów interesownego dzieła, opisu starożytnćj Polski, porządek. Była Polska od wielu podróżnych zwićdzana i opi- sywanie jćj …
Excerpt
TOM. SWIĘCKI. 175 krętych brzegów jeziora. Ani można przytym zapomnić, niedalekie zaniemeńskićj po obu stronach Merecza nie- wdzięcznćj ziemi. Nieużyty piasek, zaledwie tam utrzy- muje w bezludnćm położeniu rzadką sosninę i bez przer- wy, przez wiele mil, …
Excerpt
176 OPIS STAR. POLSKI dzieła, które w całćj zupełności, nie z tćj strony uwa- żane być powinno, jakiegobyśmy sobie życzyć mogli kraju naszego opisania: ale jakićm być mogło stosownie do przedsięwzięcia autora. Z tego względu wyrzec winniśmy, że jakićm być …
Excerpt
TOM. SWIĘCKI. 177 Bandtke, Naruszewicz, Czacki, o tóm co Ziemowit, co Bolesław chrobry, co Kazimirz wielki działali, co się w XIII wieku działo: świadczą o jednćjże i tćj samćj rzeczy, wspólnie Nestor, Długosz i Naruszewicz (t. II. p.5), chociaż Długosz w …
Excerpt
IX. GESCHICHTE VON POHLEN ALEXANDRA BRONIKOWSKIEGO X. MISTORJA POLSKA DLA PANIEN ŁUKASZA GOŁĘBIOW SKIEGO. *) *) Mimo starań nie mógł autor wyszukać tych numerów skićj z roku 1828, czy 1829, w których rozbiory gazety Warszaw ł się znajdowały i dla tego w …
Excerpt
XI KRONIKA POLSKA POR: 6" gpo> ą WYDANIE HIPPOLITA KOWNACKIEGO, Kronika polska przez PROKOSZA, w wieku X napisana, x dodatkami x kroniki KAGNimiRA pisarza wieku XI i x przy- piskami krytycznemi kommentatora wieku XVIII; pierwszy raz wydrukowana x …
Excerpt
180 KOWNACKIEGO Posłażył mi do tych drugi rękopism tćjże historji, wynaleziony w Wilnie, należący dawnićj do Towiańskie go braciszka zakonu franciszkanów, zupełnie zgadzający się z rękopismem z którego mnićjszą kronikę utworzono a który wynalazł w kramie …
Excerpt
PROKOSZ. 181 kolćj wspomnień kommentatora jidzie, postępował. Tym sposobem Prokosz w porządku swym, jest zupełnie szko- szlawiony, tak jiż ułomki jego w jeden nieład pomieszane zostały. Tym sposobem, czytelnik, czytając razem text z notami, ma przed sobą …
Excerpt
182 KOWNACKIEGO dle którego ułomki, okruchy, fragmenta Prokosza ułożyć wypadało. Do tego pocztu, z tegoż Prokosza przydać mogę na- stępujących : Królową Nyę, która była ostatnią z potomków Lecha, którą Herkules, z wielkich wydźwignął kłopotów, z któ- rym …
Excerpt
PROKOSZ. 183 Kadłubek czcigodny, ohydził historją gdy zapomniał o Szczytach (p. 79). Dwóch, Wapowskićgo i Eneasza Syl wjusza historików i Klemensa Janiejusza historika z nimi trzecićgo, 0 Lechu, że dla zabójstwa wygnany, powieści, wierutne są bajki, …
Excerpt
184 KOWN. TEGO tnie na wszystkie strony i uprząta wszelkie przeciwności i sprzeczności decidującymi terminami. Tak tedy mówi. Na co ja, lubo pozwalam z Prokoszem, że wojny z Gre- kami i sławne polskie bywały zwycięstwa: ale żeby od czasu dopiero Leszka, …
Excerpt
PROKOSZ. 185 pstrzen. Wszakże to nie tlla żartu, nie dla rozśmieszćnia, tylko dla ożywićnia powagi, dla wydobycia z małćj rze- ) 5!» y y czy, niewielkićgo dowcipu. III. Treść i osnowa opowiadania powołująca się na Prokosza, W tym sposobie nasz kompilator, …
Excerpt
186 KOWNACKIEGO matographia sarmaticorum heroum (p. 55, 56). Po zgonie Kraka, niedłago panował Krak II, od brata Lecha zabity. Łowczy książęcy Nieciesław wydał bratobójstwo, zaczym Lech przez senat na roztarganie końmi skazany, poszedł na wygnanie, a dla …
Excerpt
PROKOSZ. 187 twy, co łacinnicy campum martium zowią postanowił, a tym którzy się dobrze popisywali, to jest zwycięzcom, sam upominki rozdawał (p. 95). Waleczny Leszek IV, zęściem i dzielnością ojca swojćgo przeszedł; wojował z Karolem wielkim i jinnym …
Excerpt
188 KOWNACKIEGO wiedzeń bardzo dla nićgo niespodzićwanie: ten nieborak starzec, niewiedząc o niczym, co się stało, bardzo się tym zmięszawszy, plastry miodu jim owe, które komu jinnómu nagotował, prosząc aby mu dali pokój, począł rozdawać: gdy tym czasem, …
Excerpt
PROKOSZ. 189 rech dozorcach młodćgo książęcia Ziemomysła, z których, najpićrwszćgo Zbilada Starzy z Panigroda, toporczyka, rodzona siostra Krasnoroda, Ziemiomysłowi urodziła syna ślepćgo, który przy postrzyżynach i solennym bankiecie przejrzał, Mieszkiem …