Excerpt
218 m LITWA I RUŚ pozostała. Litwa właściwa straciła swe gra- nice od strony Rusi. Jćj kniazie chrzcili się na obrządek ruski. Sam Giedymin zamyślał przyjąć łaciński (1323. 1324), tylko łakome drapiestwa mnichy stanęły mu na zawadzie. Sprzymierzony z …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. , 219 niedopićro usposobione do spojni z Polską księstwo halickie ze Lwowem (1340), szukał jego zaniedbanych granie. W pustki jego po- łudniowe napłynęło od Dunaju mnogo Wo- łoszy (Rumianów), wymagał jćj uległości; u Litwy upominał …
In:
Excerpt
920 ł LITWA I RUŚ. * wzrastała, wysilenie dało się czuć, a duch szlachecki poglądał na Litwę jak na swoją „do uprawiania niwę. Zaledwie powołał przez małżeństwo z dadwięś (1386) na tron Polski wielkiego księcia Jagiełłę: w Litwie zaraz ukazali się …
In:
Excerpt
* DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 221 równie dogodzić; czyniąc. Węgry wielkićmi, był niedogodny Polsce. Znalazł on jednak różny stan Polski od Węgier. Stan rycerski w Polsce, więcćj tchnął duchem równości, i Ludwik chętnie mu tę równość przyznał. Wyjednawszy od …
In:
Excerpt
s 022 "POLSKA I ŁITWA. jako namiestnik osadzony, z pomocą Polaków, w ujarzmionćj Rusi z Mogołami odznaczał sobie w szćrokich stepach granice i w ślady od Olgierda przetarte wiódł je pod Moskwę, wiódł ku Nowogrodowi Wielkiemu, który znowu zdał się z …
In:
Excerpt
y DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 223 równane; niejednostajność prawa miała się jednym statutem wiślickim umarzać. Myśl porównania stopniowo celu dopinała i pozo- stałe w zwyczajach ziemskich niejednostaj- ności do jednostajnego wspólnego ruchu przywiodła. Długo …
In:
Excerpt
224 * POLSKA I LITWA. . tylko do zwykłych opłat, a wreszcie tychże wolności ma używać, co polska. Z tóm wszy- stkićm, były to tylko obietnice, czego się miał tworzący się stan szlachecki w Litwie spodziewać. Wielki książę litewski mógł wszystko, ale …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 225 własny zarząd, skarb, sejmowanie, i związek z Polską bez trudności nastał. Prusacy szlach- tą stali się polską i w sejmach jej zasiedli. Ale niepodobna było, bez dobrego przewo- dnika, w niejedności państwa, cały naród od …
In:
Excerpt
POLSKA I LITWA. ustawicznóm przywilejów zatwierdzaniem, ale własnómi prawodawczćmi przepisami, naj- pewnićj swe swobody zabezpieczy. Nie- szawską (1454) ustawą zapowiedziała, że ni wojny ni ustawy uchwalonćj być nie może bez powszechnego po ziemiach …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 227 Takie zachodziły zmiany polityczne w królestwach i narodach europejskich, przez wieków cztóry; zostają jeszcze do uwagi Niemcy i Włochy, których los, już w poło- wie, gdy się w ogólności zdarzenia polityczne religijnego związku …
In:
Excerpt
HW. Związek religijno - polityczny chrześciański słabieje, w części wyłamuje się z podległo- ści papieżom i wolnićj działającym się staje. Mahometański nowy, pod ottomańskimi Tur- kami zjawia się, między latami 1294 a 1494, lat 200. Wojny krzyżowe drugich …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 229 iswywoli. Snuli się (po Włoszech aposto- licy, dulcyni) opowiadający zgubę Boniface- go VIII. Wiązały się stowarzyszenia w osta- teczności wpadające. Bracia i siostry wol- nego umysłu (liberi spiritus, franes esprits, …
In:
Excerpt
230 IV. PAPIESTWO ZACHWIANE, łączyli się inni *). Ci surowsi franciszkanie roznosili po świecie proroctwa opata Joachi- ma (Flory w Kalabryi) głoszącego upadek - rzymskiego kościoła, a czystszą dla panowa- nia ducha świętego ewanielią. Objaśniali je …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW. ŚREDNICH. 231 62. Bonifacy VIII. Stolica papieska prze- nosi się do Awinionu. Bonifacy VIII. rozrządzał dziedzictwem Węgier, słał groźne rozkazy do Szkocji, wyroki do Danii. Chciał takiómiż rozkaza- mi godzić spory Filipa Pięknego, króla …
In:
Excerpt
232 IV. PAPIESTWO ZACHWIANE. legata przemawianie żądał król, ażeby legat z kraju wyjechał; czego gdy nie czyni, znie- wolił król duchowne władze, że go uwięziły. Zaczćm przyszło wzajem do krótkich listo- wnych, a nieprzyzwoitych odezw. Bonifa- cy VIII. …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 233 miasta, klasztory) ze swojćj strony obżało- wania spisywali (około 700 było pism tego rodzaju), kanclerz Nogaret, z dodanym do boku Sciarrą Kolonną, powiózł je do Rzy- mu. — Bonifacy VIIL ujechał był do Anagni, tam wygotowywa …
In:
Excerpt
234 IV. PAPIESTWO ZACHWIANE. 63. W Niemczech Luxemburgi przeciw i Habsburgom. Ludwik bawarski i za- targi jego z papieżami. Zubożenie cesarzy, a słabość rzeszy niemieckićj. Bonifacy VIIL., ażeby poniżać króla Fran- cyi, Francyą nazwał prowincyą cesarstwa, …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKOW SREDNICH. " 235 swe dosyć w Szwabii i dawnćj Burgundyi rozciągłe wzmocnić usiłował, stąd nowe zja- wiły się wojny. Lud prosty tebnał swobodą, (1307) rzucił się do oręża, oparł przemocy, i począł tworzyć rzeczypospolite, kantony, między sobą …
In:
Excerpt
236 IV. PAPIESTWO ZACHWIANE. i kończatćmi kapturami a ciaśniejszćmi habi- tami obstając, odrzucali wspólną zakonu i wszelką własność, a begini zadali się z domi- nikanami w spór 0 ubóstwo Chrystusa. Z tego powodu niespokojności było wiele. Jan XXII. …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 139 nóm życiu, Pragę opuścił; Sasi ją zajeli, krą- żąc po Czechach, dobra jego oszczędzali. On przeniósł się do Znojmu, i nie miał wstrętu ze Szwedami i Sasami (Arnheim) znosić się, a twierdził, że małą siłą Czechy i Wiedeń po- siąść …
In:
Excerpt
140 WOJNA 30LETNIA. 1618— 1648. rzeszy lub austryackich, i w Meklemburgu: a gdyby los przeciwny go spotkał, ma prawo: schronienie obrać gdziebądź w posadach au- stryackich. Ferdynand II. na wszystkie te warunki podpisał. 53. Zgon Gustawa Adolfa i …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 141 pełnie Waldsteina przemogli, a następnie nad- chodzącego Pappenheima. Waldstein ustą- pił do Czech, gdzie. powtarza, że wojna lub pokój od niego zależy; nadzieje wyzwolenia Czechów ocuca; gdy do Szląska Szwedzi pod Thurnem a Sasi pod …
In:
Excerpt
142 WOJNA 30LETNIA. 1618— 1648. Szwedzi urządziwszy opiekę, postanowili wojnę do ostatka popierać, kierunek jój w Niemczech kanclerzowi Oxenstjernowi po- ruczony. Zwołał on stany protestanekie do Heilbronu (1633. 13. kwietnia), gdzie ich za- bowiązał do …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 143 hiszpańskićmi i Arnheima namowami powo- dowany w Pirnie do ugody preliminarya pod- pisawszy (13. listop.), ostatecznie pokój i przymierze w Pradze zawarł (1635. 30. maja). Otrzymał w dziedzictwo dotąd zastawną Lu- zacyą i inne mniejsze …
In:
Excerpt
144 WOJNA 30LETNIA. 1618— 1648. w zamiarze wyzwolenia Belgii, albo jćj po- działu. — W Compiegne ze Szwecyą (28. kwietnia), w moe poprzednich (mianowicie 1634. 19. paźdz.), zaczepny i odporny, do- starczając ludzi i subsydyów, a nie obowiązu- jąc Szwecyi …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 145 56. Olivarez. Wojna z Hollandyą, po- wstanie Portugalii. 1621, 1640. Austrya i Hiszpania ciągle w ścisłych związkach zostając, od potrzeby dosyłały sobie zasiłki i pomoc. Widzenie Olivareza, który umiał zaufanie Filipa IV. utrzymać, a …
In:
Excerpt
146 WOJNA 30LETNIA. 1618— 1648. genbusch ; 1632 zdobyli Hollendrzy Mast- richt), ale na morzach szćroko. Nalądzie nie myśleli Hollendrzy o zdobyczach, raczćj bro- nili się.i odpierali, na morzach zaś i za mo- rzami szukali nieprzyjaciela i zdobyczy: …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 147 swe posady na i obok upadku portugalskich podnosić; w dalszych mianowicie leciech 1656 — 1661, mnogie zdobycze poczynili. Wyda- rzona (1639) w Japonii rewolucya dała spo- sobność Hollendrom zupełnie stamtąd Portu- galczyków wyrugować. — …
In:
Excerpt
148 WOJNA 30LETNIA. 1618— 1648. nań rzucić (1636); ale potóm stracone było Arras (1640), i na małych kończyło się obro- tach. Wyprawa francuska do Włoch (1646) i Neapolu (1647) była szczęśliwie odpartą, i rozruchy w Palermie i Neapolu uśmierzone; ale …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 149 myśli mu szło. Traktat pragski całkowicie przyjęty, neutralnym być niedozwolono, do przystąpienia do wspomnionego traktatu wezwani wszyscy co jeszcze go nie podpisali. Uchwałę tę cesarz, jako amnestyą, ogłosił (1641). Postanowiono …
In: