Excerpt
138 Il. WOJNY KRZYŻOWE. IV. , 41. Czwarty oddział wojen krzyżowych, do ostatecznych strat na stałym lądzie w Azyi, od 1239 do 1291. W .ciągu nasuwających się przemian, które Seldżuków panowanie niszczyły (1244), napaść Karyzmów w okolice Palestyny zwró- …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. © 139 ,żowe przeciw bałwochwalcom. Tam, oprócz dokonanych (Sawolax i Karelii) przez Szwe- dów zdobyczy (1293), pomyślne kawalerów mieczowych w Inflantach działania podały myśl postawienia innego rycerskiego zakonu przeciw Prusakom. …
In:
Excerpt
140 IL. WOJNY KRZYŻOWE. IV. władza nad niewielkim narodem litewskim, którego dotykający od Niemna i Kurlandyi zakonniój draźnili. Litwa sprężystości na- bywa, daje odpór, a w strony ruskie zabor- czą się ukazuje. Ale wielki książę Mindo- we (Mendog) w …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. - - .Jat 42. Dalsze przedsięwzięcia krzyżowe. Niemożna powiedzieć, żeby w dalszych czasach wypraw krzyżowych być nie miało. Z Litwą pod znakami krzyża, blisko sto lat (do r. 1386) walczono, i w tćj walce zakon krzyżacki …
In:
Excerpt
142. II. WOJNY KRZYŻOWE. IV. krzyżowy ch wypraw, nie przestają usilności, aby orężnie wytępić tych, co się religijnie od- różniają.- Sroży się gorliwość nawracania bałwochwaleów, zamysły związków na Tur- ków i mahometanów zajmują politykę, a awanturnicze …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 143 się w przemyślniejsze ręce, lub bogaciły du- chownych, których liczba wzrosła (nowe za- kony, episcopi in partibus *)), a papież coraz łatwićj na zawołanie składki i podatki wybie- rał. Poszukiwane więcćj świętości, relikwie, …
In:
Excerpt
144 III. -WOJNY KRZYŻOWE. IV. rządnie murowane, pyszne gmachy, patrzali na lud poważnie odziany przemyślnie tka- nómi materyami, poznawali ruch handlowy i towary wschodu, i uczuli wygody stąd wy- nikające. Dobry byt w pożyciu poprawiał się na zachodzie, …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 145 44. Nauki czasu wojen krzyżowych i wpływ na nie tych wojen, od 1100 do 1300 lat 200. Daleko przetr awieńszego układu wschód różnił się wiele od zdziczałego zachodu. Naukowe zakłady tam wielkie, piśmienność żywa, wśród zniszczeń …
In:
Excerpt
146 II. WOJNY KRZYŻOWE. sytety, które wielkiego znaczenia nabywały i tysiącem uczniów zaludniały się. Nauka prawa była najpilnićj uczęszczana, bo otwie- rała pole do zarobku. Prawo rzymskie od uczonych pochwalane, przez glossatorów (od Franciszka …
In:
Excerpt
PER * DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 147 1315) do niewielu myśli przemówić mogli, bo jeszcze niedosyć umysł oswobodzony, niedość pojęcia podniesione. Dosyć jednak z imaginacyą ożywione, aby je wschodu pię- khności wzruszały i szczególny a wielki wpływ na poezyą …
In:
Excerpt
148 III. WOJNY KRZYŻOWE. czki i Śpiówacy (mćnćstriers, minstrels) głosili je. 4 Francya była siedliskiem. poezyi. Koło. Alp i Pirenejów trubadury, wesoło (soulas) lub melancholicznie (lais) z przyg rywaniem (musars, juglars, violars) w mniejszych śpićw- …
In:
Excerpt
KI DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. - 149 się długie rymowane kroniki (1130 Bechady o zdobyciu Jerozolimy), i romanse opiewają- ce Karola Wielkiego, króla Artura i rycerzy okrągłego stołu (1122 zmyślony Turpin we Francyi, 1138 Godfryd Monmuth w Anglii itd.). Tu …
In:
Excerpt
150 III. WOJNY KRZYŻOWE. Francyi i Anglii wnet znanćmi się stały w. Hiszpanii (Amadis de Gaula?), gdzie nabyły więcćj saraceńskich upiększeń. Tak się roz- szćrzyła poezya francuska, lub jćj naślado- wanie. Ale rymujące własnómi językami narody liczyły tćż …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 151 (1150) przybrała rymy i (od 1258) wciągnęła trojańskie baśni i dziwy wschodu z poezyi rycerskićj stałego lądu, a zatóm Sagi zamie- niły się w romansowe twory. — W zacho- dnich królestwach poezya będąc głównóćm przy orężu …
In:
Excerpt
6 _ MI. WOJNY KRZYŻOWE. z innćmi stanami, a przydający sobie rozmai- tego blasku zjawiającego się w czasie wojen krzyżowych. Przybierane znaki na tarczach poczęły się stawać dziedzicznćmi, i tworzyły herby; herbowne familie przybierały nazwi- ska, …
In:
Excerpt
Polityka wewnętrzna królestw od początku wojen krzyżowych do wyprawy Karola VIII. do Włoch i do odkrycia Ameryki, w przecią- gu wieków blisko czterech. 46. Ogólny widok toczących się zmian po- lityki wewnętrznej. Od czasu powstania wojen krzyżowych cztery …
In:
Excerpt
. 154 WEWNĘTRZNE W PAŃSTWACH ZMIANY. dalszego politycznego rozwijania się swych czynności postępują, z charakteru narodo- wego i z okoliczności zewnętrznych i przy- padkowych. W powszechności zaś wielka jest w tćj mierze różnica między królestwami …
In:
Excerpt
* DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 155 nów) i niższego szlachectwa, jednakże nie wstrzymało podniesienia się stanu szlachec- kiego (noblesse) w równćm znaczeniu poli- tycznóm. Stany niższe nieszlacheckie two- rzyły się i podnosiły w nieładzie. W okoli- cach …
In:
Excerpt
156 WEWNĘTRZNE W PAŃSTWACH ZMIANY. czy, ze swego, choć wolnego, przywiązania do cudzćj ziemi, zależący od jćj właścicieli, mianowicie szlachty, i nigdzie nie mógł do- stąpić takiego, jak miasta, znaczenia. — W królestwach wschodnich i północnych, które …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 157 szlachtą przemożniejsi odosobnili się, a stan wiejski więcćj stawał się zależnym i poni- żonym. Feudalizm Litwy, przypadkowy, własny. 48. Ogólne sprężyny i charakter działania polityki wewnętrznćj. "Wszystko się działo w …
In:
Excerpt
158 WEWNĘTRZNE W PAŃSTWACH ZMIANY. polskićm nie było), podawało środki do przy- czynienia ustaw z korzyścią dla wewnętrzne- go porządku. Spisywane prawa u różnych narodów (ruska prawda Jarosława 1020; an- glosaksońskie; 1230 saskie i magdeburskie; 1247 …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 159 równość szlachecka, podnosiły stany niższe, tym duchem tchną utarczki narodu z panu- jącymi. 49. Zapasy władzy z narodem, w ogól- ności. Cała Europa łacińska, prócz kilku miast nieznających zwierzchników (prócz rzeczy- …
In:
Excerpt
160 WEWNĘTRZNE W PAŃSTWACH ZMIANY. do podzielania państwa zachowywane, ustę- powało wolniejszćj elekcyi. Wszystkie kró- lestwa z powodu niezgód w panującej familii, na stronnictwa możnych, urzędników lub wassalów, na roztćrki seniorów duchownych lub …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 161 jów łamać nie będzie, wyrokował jak naj- wyższy sędzia, po części urzędniki i rady swe naznaczał, stał na czele narodu w woj- nie i na obradach jego. — Naród, najczęścićj dziedzicznego przyjmujący lub stanowiący króla, …
In:
Excerpt
HISZPAN IA. jącemu stanowi w utrzymaniu się przy swoim blasku i mocy. Zakony rycerskie niemało tćż stan rycerski w Kastylii i Portugalii w jego tęgości utrzymywały. Miasta odzyski- "wane od Maurów, przez się wielkie i możne, same broniły się od tychże …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 163 wyższych baronów od szlachty nie odosob- niano). Wspólnie więc na kortezach narody, swych swobód pilnując, podnosiły i obwaro- wywały moc justycy to jest sądu, który (od ' 1390) z samćj niższćj szlachty naznaczany, czuwał nad …
In:
Excerpt
164 HISZPANIA. nowy szereg dziedzictwa zaczyna; jeśli ma -€órki, córka jest królem, przybierając za męża jedynie Portugalczyka). Panująca fa- milia była z książąt burgundzkich Kapetów. Feudalne prawa były razem opisane, i stan szlachecki oznaczony. Nie …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 165 wzmagał się, a po jego zgonie trwała długa wojna (1284 — 1324), w którćj dobijali się potomkowie najstarszego syna Alfonsowego (de la Cerda) tronu, odziedziczonego przez linią młodszą. Wtedy powróciły dawne swo- body. Kortezy …
In:
Excerpt
166 HISZPANIA. zazdrosne wyłącznego przywileju swego in- nych nie dopuszczały (1480). Miasta ucier- piały niemało, jednak królowie nie stali się mocniejszymi, i od ścieśnienia kortezowego nie wyzwolili się. Fakcye możnych baronów, świeckich i duchownych, …
In:
Excerpt
- DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 167 stwa Paryż, stała się jego stolicą; bo 'du- kowie Francyi (Kapetowie od 888) pozyski- wali koronę Francyi, kiedy jeszcze Karo- lowingowie tron dziedziczyli. Potóm, przez lat 200 (od 987 do 1189) z ojca na syna taż korona bez …
In: