Excerpt
152 WOJNA 30LETNIA. 1618— 1648. 60. Traktowania otwarcie; traktujący. Pićrwszy to raz Europa ujrzała podobny zjazd i traktowanie, jakie się otworzyło w Osnabriik i Miinster; a jeżeli wojna za- wziętością i przewlekłością swoją zastanawia, nie mnićj …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 153 instrukcye pełnomocników wiążące, ale odich usposobień, odich widzenia najwięcćj zależało. Rozmaitego narodu i nierównćj instrukcyi, dyplomaci, uczeni, prawnicy , polerowni dwo- racy, szorstkie wojaki, poniechęceni, często draźliwi, …
In:
Excerpt
154 WOJNA 30LETNIA. 1618— 1648. rażał go na zwady, które aby uciszyć, trzeba było Mazariniemu przysłać księcia Longue- ville, aby oba pod jego działali przewodni- ctwem. Między dwóma szwedzkimi podobnie jawiły się nieporozumienia. Syn kanclerza, Jan …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 155 a jeżeli Francya żąda, aby Austrya Hiszpa- nią opuściła, niechże sama wyrzecze się nie- przyjaciół cesarza. Odpowiedź ta wielkićm o skutku powątpiewaniem napełniła kon- gresy, a wymagania dwu koron ciężkim przejęły smutkiem, albowiem …
In:
Excerpt
156 WOJNA 30LETNIA. 1618— 1648. 7. stycznia) Francya i Szwecya, ponowiły swe przedstawienia, o które rozległy się bo- lesne narzekania. Trautmansdorf sam spo- kojny, nie ustawał we wszystko wchodzić: rady jego bardzo powoli skutkowały: w sprawie rzeszy …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 157 dania: niecierpliwią starego. Po kilku dniach dopićro dał odpowiedź i wrócił do Miin- ster, dokąd protestanci się przenoszą w na- dzieji ukończenia. Lecz tu znowu twardy opór katolików (dwór rzymski do tego ich podniecał), obudzane …
In:
Excerpt
158 WOJNA 30LETNIA. 1618— 1648. pełnomocnika portugalskiego pod protekcyą Francyi będącego, co gdy mu się nie udało, Miinster porzucił. Osobno zawarty z Hollan- dyą pokój tknął niemniej i innych. Zanosiło się na rozsypkę kongresu, gdy występuje Volmar z …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 159 pozwolenie zamknięcia Skaldy. Pokój ce- sarza i rzeszy z Francyą i Szwecyą posta- nowił: 1) Rok normalny 1624. z wyjątkami tak, że co do amnestyi i religijnego stanu. dla wyższego palatynatu i dziedzicznych austry- ackich krajów (prócz …
In:
Excerpt
160 WOJNA 30LETNIA. 1618— 1648. ski za Wismar: Szweryn, Raceburg i 2 gło- sy; landgraf kasselski: Hirschfeld, cztćry amty (ekonomie) i 600,000 talarów; książę brunświecko - luneburski alternatę biskup- stwa Osnabriik i kilka klasztorów; elektor saski …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 161 stany rzeszy zachowani w swych przywile- jach, ogłaszają i wykładają prawa, wojują i zawierają pokój i przymierza, byle nie przeciw rzeszy, ani cesarzowi. 5. Wykonanie pokoju westfalskiego i wykończe- nie wojen postronnych Hiszpanii i …
In:
Excerpt
162 _ _ NIEMCY. 1648—1660. skiego głosu. Sejm rzeszy w Ratysbonie (1652 — 1654) załatwiał trudności, a po upłynieniu lat cztórech jeszcze się z nimi spotykał. Sejm ten obrady swoje na nowo przedsiębiorąc, obmyślił sobie (1663) pew- niejsze formy, i …
In:
Excerpt
4 DZIEJE NOWSZE. 163 bością i cudzoziemczyzną, a nadewszystko francuszczyzną niezgrabnie zamieszana. Nie- smak również wszystkie klasy zaraził. Pra- eowitość niebawem rozniecała industryą. Ale się pokazywało, że przemysł rękodzielny, handel i dostatki do …
In:
Excerpt
164 NIEMCY. 1648 — 1660. lecz powszechnićj za przykładem domu ce- sarskiego habsburskiego, lubo stany przy swoich tytułach zostawione, jednak sejmy poustawały. W Brandeburgii (od 1653), w Bawaryi (od 1669), w palatynatach różnie się to stało; w …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 165 Portugalii z Hollandyą; wojny Węgrzech, i w Polsce ze Szwecyą, z Kozakami, z Mo- skwą. Powszechna i zrozmaicona wojna koń- czyła się pokojem westfalskim po środku, a jeszcze lat kilkanaście toczyła się na skrzy- dłach. Zawsze jeszcze …
In:
Excerpt
166 POLSKA. 1648 — 1660. ny i szlachta, kozacy, kwarciani, ochotnicy i włóczęgi, wzajem rozpatrywać się w sobie i zadzierać. Kwestya religijna nie przestała rozniecać goryczy w wielkićj części narodu: niekatolicy odpychani, wyznania ciśnięte. Po- zorna …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 167 arbitralnóm sądownictwem, mieszczany poni- żał, lud wiejski ucisnął, do poddaństwa przy- wiódł, jakby niewolnego do miejsca przyko- wał. Czule to znosił lud, gdy właśnie obja- wiał się w nim pociąg do lepszego bytu (jed- wabne …
In:
Excerpt
168 POLSKA. 1648 — 1660. szy na niedostępnych poniżćj Kijowa, blisko porohów Dniepru, wyspach, ćwiczyło lud do boju i łupieży, a który z nich żenił się, szedł między rolnicze kozaki. Stowarzyszenie to otrzymało miano kozaków zaporoskich, i stało się …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 169 skiego (Boreekiego), oddając go pod ich opie- kę, a zaleca wytępić papistów. Hetman Piotr Konaszewicz z całą kozaczyzną przyjął na- ukę i metropolitę. Usunął się potćm z het- maństwa do monastćru, a nic go stamtąd wy- ciągnąć nie mogło, …
In:
Excerpt
170 POLSKA. 1648 — 1660. wymagać; a kozaczyźnie, że nie będące szla- chtą, tylko motłochem, równać się z nią nie mogą. Po takićm domagania się odparciu, poszły rzeczy dalej. Stan rycerski (pany i szlachta) zamierzył zuchwałość kozacką ukró- cić. Pany i …
In:
Excerpt
„DZIEJE NOWSZE. 4 40. Wojna kozacka. 1648— 1654. Chociaż przyduszone , wrzało wszystko fanatyczną zemstą. Stan rycerski zaprzy- siągł kozactwa zagładę, a byli ze szlachty co przemyśliwali, jaki dać obrót zbliżającym się wstrząśnieniom. Szlachcic Bogdan …
In:
Excerpt
172 POLSKA. 1648 — 1660. mańską w Perjasławiu (1649. 19. lutego), do- kąd zjechali byli komissarze dla rozpatrzenia sprawy kozackiej, i widzieli nienawiść ludu ruskiego. A potóm zaniósł żądania o wolno- ści kozackie, o usunięcie wyzuwitów (jezui- tów) i …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 173 nieckiemu pod Białącerkwią (28. września) pokój przepisany, zapewniający wolność wy- znaniu dysunickiemu i kozaczyźnie na 20,000 tylko rejestrowych przyzwalający. — Ale Chmielnicki ma dziesięć razy tyle ludu pod bronią, który do swych …
In:
Excerpt
174 POLSKA. 1648 — 1660. szlachta: a stan rycerski katolicki staje we wszystkićm nieprzełamaną zaporą. %1. Wybuch wojny moskiewskićj, 1654, | 1655. Tymczasem Chmielnicki za Dnieprem urządzał słobody, i sioła narodu kozackiego (1651 — 1654). Zaden …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. : 175 był car do wojny i do dania im pomocy. Kozacy z Moskwą pod Humaniem wstrzy- mani, ustąpili za Dniepr, ale Moskwa rzu- ciła się na Smoleńsk (1654) i łatwo go zdo- była, Witepsk, Połock, Mohilew zajęła; a następnie pomykając się w głąb” …
In:
Excerpt
176 POLSKA. 1648 — 1660. Krystyna, usuwając się z tronu (1654, 23. lu- tego), przekazała go Karolowi Gustawowi, z prawem dziedzictwa do dziedzicznćj korony. Jan Kazimirz przeciw temu protestacyą za- niósł. Karol Gustaw pragnął wojny, niepo- trzeba mu było …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 48. Konfederacya Tyszowiecka, 1655. Nie było nie dziwnego, że się Gdańsk jeden Szwedom nie dał, ale zastanowiła ry- cerstwo obrona karmelity Kordeckiego małej warowni Częstcchowy. Zmaleźli się eo po- częli obmyśliwać środki obrony kraju. …
In:
Excerpt
178 POLSKA. 1648— 1660. strony, do najwyższego stopnia rozjątrzony, szlachcicowi przekazuje dobra i posiadłości konfederata, któregoby zamordował lub żyw- cem pochwycił; a wieśniakom swobodę przy- rzeka, a na własność półwłók, i sześcioletni dochód z …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 179 44. Wyparcie Szwedów, Brandeburców i Siedmiogrodzian; wojna duńska, 1656 do 1659. Przywiódł Karola Gustawa do ostatecz- nych środków Stefan Czarniecki. Z małćmi siłami nacierający i groźny, znikał z pola, aby się groźniejszym ukazał, …
In:
Excerpt
180 POLSKA. 1648 — 1660. Zjednała przerwę boju z Moskwą w Wilnie umówioną (1656. 2. listop.): car chciał ko- rzystać z rozerwania Szwecyi. W Wiedniu Jan Kazimirz solennie obiecał koronę Polski habsburskiemu domowi*), za co, nie cesarz, co był pokojem …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 181 lutego). Nie zaspokoiło to Karola Gustawa, odnowił wojnę i znowu Kopenhagę obległ. Nadbiegły austryackie (króla węgierskiego), brandeburskie i polskie (Czarniecki w Fionii) posiłki. Hollandya tóż troszcząc się o swój baltycki handel, …
In: