Excerpt
168 POLSKA. 1648 — 1660. szy na niedostępnych poniżćj Kijowa, blisko porohów Dniepru, wyspach, ćwiczyło lud do boju i łupieży, a który z nich żenił się, szedł między rolnicze kozaki. Stowarzyszenie to otrzymało miano kozaków zaporoskich, i stało się …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 169 skiego (Boreekiego), oddając go pod ich opie- kę, a zaleca wytępić papistów. Hetman Piotr Konaszewicz z całą kozaczyzną przyjął na- ukę i metropolitę. Usunął się potćm z het- maństwa do monastćru, a nic go stamtąd wy- ciągnąć nie mogło, …
In:
Excerpt
170 POLSKA. 1648 — 1660. wymagać; a kozaczyźnie, że nie będące szla- chtą, tylko motłochem, równać się z nią nie mogą. Po takićm domagania się odparciu, poszły rzeczy dalej. Stan rycerski (pany i szlachta) zamierzył zuchwałość kozacką ukró- cić. Pany i …
In:
Excerpt
„DZIEJE NOWSZE. 4 40. Wojna kozacka. 1648— 1654. Chociaż przyduszone , wrzało wszystko fanatyczną zemstą. Stan rycerski zaprzy- siągł kozactwa zagładę, a byli ze szlachty co przemyśliwali, jaki dać obrót zbliżającym się wstrząśnieniom. Szlachcic Bogdan …
In:
Excerpt
172 POLSKA. 1648 — 1660. mańską w Perjasławiu (1649. 19. lutego), do- kąd zjechali byli komissarze dla rozpatrzenia sprawy kozackiej, i widzieli nienawiść ludu ruskiego. A potóm zaniósł żądania o wolno- ści kozackie, o usunięcie wyzuwitów (jezui- tów) i …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 173 nieckiemu pod Białącerkwią (28. września) pokój przepisany, zapewniający wolność wy- znaniu dysunickiemu i kozaczyźnie na 20,000 tylko rejestrowych przyzwalający. — Ale Chmielnicki ma dziesięć razy tyle ludu pod bronią, który do swych …
In:
Excerpt
174 POLSKA. 1648 — 1660. szlachta: a stan rycerski katolicki staje we wszystkićm nieprzełamaną zaporą. %1. Wybuch wojny moskiewskićj, 1654, | 1655. Tymczasem Chmielnicki za Dnieprem urządzał słobody, i sioła narodu kozackiego (1651 — 1654). Zaden …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. : 175 był car do wojny i do dania im pomocy. Kozacy z Moskwą pod Humaniem wstrzy- mani, ustąpili za Dniepr, ale Moskwa rzu- ciła się na Smoleńsk (1654) i łatwo go zdo- była, Witepsk, Połock, Mohilew zajęła; a następnie pomykając się w głąb” …
In:
Excerpt
176 POLSKA. 1648 — 1660. Krystyna, usuwając się z tronu (1654, 23. lu- tego), przekazała go Karolowi Gustawowi, z prawem dziedzictwa do dziedzicznćj korony. Jan Kazimirz przeciw temu protestacyą za- niósł. Karol Gustaw pragnął wojny, niepo- trzeba mu było …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 48. Konfederacya Tyszowiecka, 1655. Nie było nie dziwnego, że się Gdańsk jeden Szwedom nie dał, ale zastanowiła ry- cerstwo obrona karmelity Kordeckiego małej warowni Częstcchowy. Zmaleźli się eo po- częli obmyśliwać środki obrony kraju. …
In:
Excerpt
178 POLSKA. 1648— 1660. strony, do najwyższego stopnia rozjątrzony, szlachcicowi przekazuje dobra i posiadłości konfederata, któregoby zamordował lub żyw- cem pochwycił; a wieśniakom swobodę przy- rzeka, a na własność półwłók, i sześcioletni dochód z …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 179 44. Wyparcie Szwedów, Brandeburców i Siedmiogrodzian; wojna duńska, 1656 do 1659. Przywiódł Karola Gustawa do ostatecz- nych środków Stefan Czarniecki. Z małćmi siłami nacierający i groźny, znikał z pola, aby się groźniejszym ukazał, …
In:
Excerpt
180 POLSKA. 1648 — 1660. Zjednała przerwę boju z Moskwą w Wilnie umówioną (1656. 2. listop.): car chciał ko- rzystać z rozerwania Szwecyi. W Wiedniu Jan Kazimirz solennie obiecał koronę Polski habsburskiemu domowi*), za co, nie cesarz, co był pokojem …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 181 lutego). Nie zaspokoiło to Karola Gustawa, odnowił wojnę i znowu Kopenhagę obległ. Nadbiegły austryackie (króla węgierskiego), brandeburskie i polskie (Czarniecki w Fionii) posiłki. Hollandya tóż troszcząc się o swój baltycki handel, …
In:
Excerpt
182 POLSKA. 1648— 1660. szwedzkich. — W Kopenhadze (1660. 28. ma- ja) Szwecya zwróciła Danii co trzymała w Norwegii; Dania zrzekła się Skanii, którćj odstąpiła była skwapliwym w Roskildzie po- kojem. Ponowione tćż zrzeczenie się Danii, na rzecz książąt …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 183 cioletnićj różnych losów koleji zachować wzię- tość i niezóm niezachwianą ufność; w mnożą- cych się zgrajach zaprowadzać ład, utrzymać wędzidło porządku i spójnię pod jedne znaki zbiegłego ludu. Z jego zgonem rozkiełznały się spójnie i …
In:
Excerpt
/ 184 POLSKA. i648— 1660. uczyniony. Ugoda ta od niewielkićj części kozaczyzny przyjętą została: car sili się utrzymać resztę przy sobie. Wychowski pod Konotopem (1659. 7. lipca) walne nad Mo- skwą odniósł zwycięstwo. Następnie Moskwa w Litwie lepsze …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 185 Czernichów i Ukraina zadnieprska z ludem kozackim tam zostającym, Moskwie całkiem odstąpione; inne zabory Moskwa zwróciła; Kijów przy nićj pozostawiony na lat dwa (pozostał na zawsze). e. Wojny ze strony Hiszpanii. 3. Wojen hiszpańskich …
In:
Excerpt
186 STRONA HISZPANII. 1648 — 1660. wojna ta zależała od innych zdarzeń, które nie mnićj rozważyć należy. 18. La Fronde. 1648— 1653. Anna z Austryi królowa, Ludwika XIV. opiekunka zupełnie polegała na Mazarinim. Poznano że minister, Włoch, nie miał w so- …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. 187 dzy przeciwniki Mazariniego szykować się począł. Uwięzienie Kondeusza wprawdzie nie po- ruszyło ludu, lecz nowe parlamentu działa- nie, nowe kabały, mnożąc wrzask i burze, zniewoliły Mazariniego, że się do Kolonii usunął. Kondeusz …
In:
Excerpt
188 STRONA HISZPANII. 1648 — 1660. się za zwycięscę Kondeusza i Hiszpanów, je- dnak Mazarini, równie jak Ludwik de Haro minister hiszpański, szukał przymierza An- glii i rzeczypospolitych. %9. Anglia. Wcale innego były charakteru rozruchy, które w tymże …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 87 27. Początek wojen o inwestytury; usposo- bienie do podejmowania wojen krzy- żowych, ich rozległość. 10%3—1096, __ lat 23. Bez posiadłości prawie papież, rzymski biskup, miał' wielki wpływ na różne strony świata, a usposobienie …
In:
Excerpt
88 Ii. WOJNY KRZYŻOWE. I. (stawszy się dćvota Sancti Petri filia) zapisała wszystkie swe posiadłości świętemu Piotrowi. Ale przyjmujący te dary, a koronami potrzą- sający, gdy dotąd jest władzą cesarską na- znaczany i wierność cesarzowi winien, prze- …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 89 łaniu swojóm u Henryka IV. cesarza, postę- puje żywićj. Zbory w Rzymie złożone (1073. 1075) powstały na konkubinat i symonią, za- kazały inwestytur. Grzegórz VII. Henryka IV. przed siebie pozywa (1076). Złożony z pa- piestwa na …
In:
Excerpt
90 "IM. WOJNY KRZYŻOWE. I, lazł przychylnych Lombardów. Rozpaliła się wojna Włochy i Niemcy zajmująca, woj- na o inwestytury, których stan świecki wcale rozdawać nie miał; o niepodległość papieży i kościoła, czyli przemożnego stanu duchow- nego. Henryk …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. Wi nych. Otoczone było chrześciaństwo maho- metanami, z północy pogaństwem, a wnet obie strony wystawiły mu piękny zawód do uzyskiwania zbawienia i odpuszczenia grzć- chów za pobożne rycerskie poświęcenie się. Azya, brzegi Nilu i …
In:
Excerpt
w II. WOJNY KRZYŻOWE. I. umów (1097), wedle których zdobycze swe, jako starodawny odrywek państwa rzym-- skiego, hołdownym sposobem posiędą. Po stratach niemałych stanęło rycerstwo Fran- ków i Normandów w okolicach Antyochii, skąd za Eufrat uczyniona mała …
In:
Excerpt
DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. 93 bywane (Akko 1104, Trypoli 1109, Beryti Sidon 1110, Tyrus 1124) uzupełniały łaciń- skie w Azyi państwa. — Rzeczywiście różne narody do tych wypraw należały, ale najdziel- niejszymi w nich działaczami byli Francuzi z _ …
In:
Excerpt
94 | II. WOJNY KRZYŻOWE 1. _ szćrzących się zdobyczy. Z burgundzkich książąt hrabia Portugalii, zwycięstwem przy Urique (1096), królem okrzyknięty, zapew- nił sobie panowanie nad Portugalią. Wielkie miasta zdobywane były (Hueska 1096, Tudela ' H14, …
In:
Excerpt
95 DZIEJE WIEKÓW ŚREDNICH. Manuel Komnen rządca Nicei. ź. Anna. Konstan- tyn XI. Dukas, ż. Eudo- xya, Komnery. Izaak, do 1059, + 1061. ż, Katarzyna z Bułgaryi. Jan Kuropala- Tzaak, "2% Alexy I. Mi- Kon. | T 1118, chał ż. 1) Ar- j stantyn. ź VII.. ł gira. …
In: