Excerpt
scowych panów okolice ujśeiaOdry i tytułu książęcia używać im pozwolił. Reszta Po- meranii z Gdańskiem, powierzaną była wiel- korządcom. - Ci książęta, Pomorskich tytuł biorący, i wielkorządcy, zastawiali się wiel- kićj podówczas na morzu Baltyckióm Duń- …
Excerpt
W PODZIAŁACH. m ji | 64. Prusacy, iwjżaówo: BIG +4 s książę Mazowiecki, brat Leszka białego, wcale był i innego od brata: usposo- bienia. Gwałtowny i dziki, zabił starego i zasłużonego w wojnach wojewodę Krystya- na, który. był Prusaków postrachem. Od …
Excerpt
za © POLSKA mi walczyć i łapić, pooniia Popo g> dźwingów i Litwę. 165. Bolesław VW. WEŚCYWIEOy. goli - Bolesław V. wstydliwy po zgonie ojca Leszka bialego pozostał małoletni. © opiekę nad nim dobijał się Henryk brodaty książę Szląski, jako najstarszy z …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 73 Lignicą. "Tu w walnćj bitwie, poległ Hen- ryk pobożny, książę Szląski, a Mogolowie wzięli się do odwrotu. W dalszych czasach ponawiały się te najazdy i różnie straszne były i najokropniejsze, bo kraj był niezgo= dą rozerwany i przez to …
Excerpt
26 ' POLSKA © czniejsze, mnożyły bezprawia, bo mnóstwo osób odpraw polskich uwalniały, a ubożyły książąt, którzy przez to dochody tracili. Ubo- - żejący książęta, zaciągali długi, od Niem= eów pieniędzy pożyczali, i dawali Niemcom a nadewszystko …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 76 żęta, przez wzgląd dla nich i dla przynęce- nia ich, obdarzali miasta przywilejami i pra= wem teutońskićm czyli niemieckićm. Całe te- dy miasta i wiejskie gminy przestawały być polskie, stawały sięniemieckiemi. Przywileje te(od r.1250) …
Excerpt
"POLSKA narodowość. Oni kierowali szkołami. Czu- wali tedy, aby dzieje ojczyste w nich wy- kładane były. Pisano je podówczas po ła- cinie. Wymagali księża biskupi, aby nau- czyciele uczniom tłómaczyli je ustnie na język ojezysty polski, a języka …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 77 strony Niemiec: chciał tedy Niemców Krzy- żaków, wśród Lechii osiadłych, zgnębić. W tym celu wiązał się z podbitymi Prusa- kami, „i z pogańską Litwą przeciw Krzyża” kom, którzy się związali z niemieckim też zakonem kawalerów mieczowych, …
Excerpt
78 "POLSKA krzywdzeni, mniemali znaleść skuteczną u .papieżów pomoc. Lecz potęga papiezka nie nie mogła, dla niesworności chrześciaństwa. "aa. Królestwa Rusi i Litwy. Zgon Bole- X |. sława W. wstydliwego. -iDknielyi który rozciągał był Halickie pa- …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 79 bitwie pobiwszy, od nich się zaspokojili. Ale napaści tatarskie i litewskie, i niebez.- pieczeństwa od strony Niemiec, nieprzesta- wały się srożyć na Lechią, gdy Bolesław V. wstydliwy schodząc ze świata bezpoto- mnie, zostawił dziedzictwo …
Excerpt
80 "POLSKA / książęcia Polskiego. W tymże czasie wdó- wa po Leszku czarnym Gryfina, zmyśliła była testament nieboszczyka męża swojego, jakoby 0n przykazywał monarchią Polską królowi czeskiemu. Choćby rzeczywiście byly takie przekazy, niemiałyby żadućj wa- …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 84 polskę. Od zgonu krzywoustego niewidzia- no tak rozległego w domu Piastów pano- wania, jakie różnym zbiegiem okoliczności połączył i posiadł Władysław Łokietek, Cieszono się że Polskie królestwo na nowo powstaje. Lecz i tćj pociechy …
Excerpt
82 POLSKA nieprzerwanie nieszczęścia i straty. Nie- upadł on jednak na umyśle. Pełen męstwa i wielkićj duszy, poświęcał wszystkie siły swoje i wszystek czas na uratowanie, nad tonią przepaści postawionćj Polski. Jemu winien naród Polski ocalenie i …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 88 książęciem Pomeranii nadodrzańskićj, rozer- wali między sobą całą Pomeranią Gdańską, dopuszczając się największych gwałtów i najhaniebniejszych nieprawości. Nieprze- stając na tóm krzyżacy, przyswojili sobie od synowców Łokietkowych w …
Excerpt
84 - POLSKA aby resztę Polski ocalić i PARENAMY w tój reszcie znalazł Łokietek prawdziwych synów ojczyzny i dokazał, że ta reszta Pol- ski stala się silniejszą aniżeli wszystkie ra- zem księstwa Lechii. Sam z prawdziwie Polską duszą, potrafił przekonać …
Excerpt
a W PODZIAŁACH. 85 wą rękę dał mu berło, w lewą jabłko, i po- prowadził do tronu, na którym usiadł £Ło- kietek. Powiewał przy nim herb orła bia= łego na tarczy czerwonćj, herb, który stale odtąd był herbem królestwa Polskiego. Tak tedy ujrzał naród …
Excerpt
86 POLSKA my. Po dworach szlacheckich i znamietnit- szych wiejskich domach, można było widzieć piece i w ścianie pomieszczone z wyprowa- dzoną nad dach szyją kominy, co się nie mało do wygody, schludności i zdrowia przyczyniło. Okna były niewielkie, ale …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 87 sto. Przyprawy były korzenne, a lubo nie- wiele mis na stół zastawiono, rozmaiciły się potrawy, gdy kilka potraw na jednej bywało misie, i na jednój razem groch i kapustę, na jednój mieszczono pieczoną gęś, wieprzowi- nę, sarninę. s, …
Excerpt
88 POLSKA jowców powciskał. Szkodliwym się przez lichwę dla obywateli stawał. W drobnym handlu był pomocą, ale mięszał wto szache= rstwo i oszukanie. Widzieć było krajowców Polaków zajętych ryczałtowym handlem zboża, soli, handlujących skórami, pędzą= …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 89 stron przybywało, karawanami po Azyi krą żącemi, albo okrętami rzeczypospolitych włoskich,anadewszystko W .eneckiemi przez morze śródziemne przewożone było. Nie- które z tych towary były prosto z warszta- tów i fabryk greckich lab …
Excerpt
90 POLSKA w Mazowszu podnosiły się miasta, nawet i Warszawa między niemi ukazywać się po- częła. Wiele zależało na ubezpieczeniu trak- tów i dróg, oraz na odzyskaniu od krzyża- ków bogatego Pomorza, bo krzyżacy posia- dając go i dolną Wisłę trzymając, …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 91 Łokietek jeździł z księstwa do księstwa i zasiadał na wiecach czyli prowincyonalnych zjazdach z sędziami, i wyrokował podług prawa ziemskiego. I miejskiego prawa naj- wyższe wyroki, równie były przy królu. Łokietek bardzo sprawiedliwe …
Excerpt
l 92 POLSKA | ojczyzny potrzeby, dobrowolnie wielkie | składali pieniądze. Mógł tedy Łokietek z krzyżakami wojować. | 81. Łokietek przedsiębierze wojnę prze- | | ciw krzyżakom. | Żeby sprawiedliwość za krzywdy od zbrojnych mnichów krzyżaków poniesione …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 93 krewnił: się z ruskimi książęty i próczLitwy bardzo wiele księstw Ruskich posiadł: tak iż był wielkim książęciem czyli królem Li- tewskim i Ruskim. Jegokrewni dawali opie- kę wolnym miastom ruskim a mianowicie Pskowowii Nowogrodowi …
Excerpt
| | i I M I Z $ 94 POLSKA stręczyła od tego niegodziwość mnichów ka- walerów mieczowych, którzy jemu mordo- wali duchownych do Litwy od niego wzy- wanych, i inne jemu krzywdy wyrządzali. Zaniedbał tedy z papieżem układów, a chę- tnie przystąpił do …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 95 urzędnicy i panowie w jednćj iźbie, a po- siwiały w trudach i przeciwnościach król Łokietek, zdjął z siebie zbroję, aby w zna- mionach monarszych usiadł na tronie i prze- wodniczył sejmowym obradom. Stanowiono prawa, które w jednómże …
Excerpt
m” - 96 POLSKA stkićm przodkuje stan szłachecki. Obok nie- go był stan miejski dostatkami zamożny, a prawem niemieckićm odreszty narodu 0dos0- bniony. Trzeci na ostatek stan był kmiecy czyli wieśniaków, w wielkićj części szla- checkie trzymający ziemie, a …
Excerpt
UPADAJĄCA. 247 krótko i nieszczęśliwie wojująć, nie wiel- kióm dla konfederatów była wsparciem. 206. Wojna. Puławscy. Działania wojenne końfederacyi Barskićj pó całej rożciągały się Polsce i Ditwie. Wójska Rossyjskie osłaniały stolicę i nie= dopuszczały …
Excerpt
go Bohusza, ogłosiła tronewakujący, a nie- jaki Strawiński, w Warszawie na zamku, wręczył królowi Stanisławowi Angustowi pozwy, aby się przed konfederacyą stawil. Tenże Strawiński ułożył zamysł porwania króla i uzyskał pozwolenie na to Kazimirza …
Excerpt
RE z e AWA". i A UPADAJĄCA. 349 go konfederaci, pomiędzy konie wzięli, za wały i za rossyjskie czaty nie bez szwanku uprowadzili, Różnemi zdarzeniami, a nade= wszystko z powodu niezmiernie zimnćj no- cy, gubili się konfederaci i rozpierzchali, tak iż przy …