Excerpt
12 POLSKA czypospolitćj. Tym hojniejszymi się w tóm okazywali, że wolni od podatków sami własnym nakładem ojczy- źnie służyć chcieli. W tym niejako celu, podobało się im trzymać dwór wielki, i liczne wielotysiączne zbrojne poczty. Pańskie wyprawy wojenne. …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 113 garstki rycerstwa, wielkich rzeczy dokazywały i ojczy- zna czasem usłużoną była: ale te ustronne i dorywcze wyprawy rozerwały narodowe siły. Hetmani rzeczy- pospolitćj przez to nie mogli mieć dostatecznego woj- ska. Osóbno dokazywali …
In:
Excerpt
114 POLSKA były niepłatne, o żołd swój owałtownie się dopominać poczęły. Opuszczały granicę Moskwy i wracając do kraju 1612 potworzyły zwiąski czyli konfederacje i osiadł- szy w Brześciu litewskim, we Lwowie i w Bydgoszczy, na okół po wsiach i miastach …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 115 wojna się odnowiła, Żółkiewski 1620 pod Cecorą zgi- nął i Polacy pobici. Niedługo potóm 1621 pod Cho- cimem gdzie Chodkiewicz umarł, przymusili Turków do odnowienia pokoju jaki był z Żółkiewskim zawarty, Po takich stratach Zygmunt III. …
In:
Excerpt
116 POLSKA wojny. Ale oni narzekali, że ich nawracają, a śtaro- stowie z panami mając żydów w pomoc, w poddaństwo zamieniają i do pańszczyzny, do której nie byli obo- wiązani przymuszają. Stawali owszem ze swymi przy- wilejami wolności i domagali się praw …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 117 książęcego tytułu używać pozwolono, a Ossolińskim hrabiowskiego; wszelako tytuły te nie nieznaczyły, ksią- żęce ledwie od kilku domów używane, reszta kniazio- wskim i książęcym zaszczytem odróżniać się unikała i zaniechała, Co zaś do tytulu …
In:
Excerpt
Raj IE = EG mzzm ZZA 118 POLSKA dnych wodzów, bez bitwy strw ożyli się Tatarów i Chmielnickiego i z obozu uciekli. Chmielnicki stanął aż pode Lwowem i Zamościem, gdzie układy poczy- niwszy, oczekiwał elekcii. Obrany Jan Kazimirz, przy- słał Chmielnickiemu …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 119 Kozaczyzna odpada. 168. Otoczony był król od Chmielnickiego 1640. pod Zborowem. Umówiono tedy, że panowanie Koza- ków i dyzunii, będzie aż pod rzekę Horyń, że tam ani jezuitów ani żydów niebędzie, że dla dyzunitów będą w senacie wskazane …
In:
Excerpt
120 POLSKA gwałtem pałac swój odzyskał, za co do sądów mar- szałkowskich za wolą króla pozwany, na gardło s zany: pełen żalu, gniewu i zemsty, opuścił Polskę, i udał się do Szwecii. Król ukazał na sejmie 1652, listy Radziejowskiego, pobudzające kozaków do …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 121 praw rzeczypospolitćj czyli stanu szlacheckiego. Po zdobyciu Krakowa, oglądał on groby królów Polskich. Oprowadzał go Szymon Starowolski i zatrzymał przy grobowcu Łokietka, przypominając, że ten król po- trzykroć z Polski ustępował i trzy …
In:
Excerpt
p 22 POLSKA. Jasnćj górze słynącćj, wychodzi w pole. Kupi się wszystko do niego, wojsko kwarcianie do swojich obo- wiązków i posłuszeństwa wraca. Jerzy hetman polny koronny i Stefan Cz J duszą powszechnego powstania, Lubomirski rniecki stają się a …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 123 lawie, mocą którego elektor od powinnego hołdu z księ- stwa Pruskiego uwolniony został. Najkorzystniejsze było przymierze z Danią. Wojna duńska odciągnęła Karola Gustawa, a dzielność Stefana Czarnieckiego, ścigała go aż w Danii. Jeżeli …
In:
Excerpt
124 POLSKA. druszowie, uczyniono z Moskwą 1667 pokój. Smoleńsk, Siewierz, Czerniechów i Ukrajina za Dnieprska z lu- dem kozackim tam schronionym, Moskwie całkiem od. stąpione. Kijów do dwóch lat przy nićj zostawiony, pozostał na zawsze. Poburzenia wojska. …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 125 zwalam. Królowa rodem Francuzka, miała nad królem moc wielką. Potrafiła ona zjednać senatorów, że dla nićj bardzo się powolnemi stali: ale między tłumem szlachty, trudnićj było co dokazać. Królowa chce następcę na tron naznaczyć. 17%. …
In:
Excerpt
126 POLSKA a Lubomirskiemu niechętny. Z małego szlachty imie- nia, mimo położonych zasług do zgonu prawie bez wysokich dostojeństw. Po jego zgonie buława polna, dostała się także Janowi Sobieskiemu, który w przy- jaźni z Prażmowskim wnet i wielką buławę …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 127 i już ponawiały si + atarskie napaści. W tym trudnym razie Jan Kazimirz z małżonki osierociały, postanowił złożyć koronę i nie go od tego wstrzymać nie mogło. Przypadło jego panowanie, w czasach dla Polski nie- szczęśliwych. Używała Polska …
In:
Excerpt
128 POLSKA cznych mnićj po kraju zawichrzonym jeździło; więc osiadali na miejscu, a osiadali po większych jedynie miastach Ormianie, Niemcy. Nie brali się nigdy kra- jowcy ani szlachta do sklepowego a mało do kramar- skiego handłu. Żydzi w kramarstwie …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 129 wniany, hollenderskim towarem przyodziany. Na obi- ciach portrety antenatów pozawieszane. W izbach piece ogromne kafli kolorowych, kominy do wielkiego ognia. Proste stoły i stołki i porządny kredens, pełen cyny, szkła i prostego fajansu, …
In:
Excerpt
130 POLSKA w ręku obuszki, albo berdysze. Wielu arodowy i strojiło się trójboczny boku szabla, wówczas rzucało już ten strój n po francusku, w trzewiki i płaski pod pachę kapelusik, we frak haftami i wielkiemi guzami obcią- żony. Przywieszali szpadę …
In:
Excerpt
UPADAJĄCĄ. 131 Wieśniacy, miasta i uboga szlachta, biedni. 184. Ale żeby poznać podupadnięcie i nędzę kraju, trzeba rzucić oko na ogół jego i na niższe klassy ludzi. Ubytek ludności był niezmierny. W krótkim oto czasie, wiele milionów wyginęło. Jaki …
In:
Excerpt
POLSKA 132 gardziła chłopem, chociaż ten na nią pracował, jej bliźnim, na tójże samćj ziemi urodzony, jedr czyzny syn, był jój bratem, jednegoż języka i jednejź krwi: tylko że ich los w niższym postawił stź anie Aż że ich nieopatrzył w dostatki, tym …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 133 Szkoły, 186. Dawne szkoły po wielkiej cżęści poupadały. Polska przestała być jak dawnićj ze światła i nauk chwalona, Owszem w pismach nastał niesmak i nie dobrego na świat niewychodziło. Protestanckie szkoły poupadały, niektóre tylko …
In:
Excerpt
POLSKA Jan Kazimirz złożył koronę. 187. Składając koronę Jan Kazimirz, przypomniał przed sejmem, że był pierwszy w zaczepce i boju, osta- tni w trwodze i odwodzie. Prawdę mówił i mógł się pocieszać, że wśród nieszczęść za jego panowania przy- padłych, …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 135 Wiszniowieccy fortunę i Michał był wcale ubogi, gdy do tronu powołauy został. Z płaczem przyjął dostoj- ność, którćj nie czuł się na siłach, aby mógł godnie sprawować. Partia francuska i wszyscy panowie byli mu niechętni. Primas i hetman, …
In:
Excerpt
136 POLSKA tak iż on był małżonce zupełnie posłuszny. Ale gdy Ludwik XIV, król Francyi, niechciał jój uczcić jak tego żądała, zawzięła się przeciw Francyi. Gdy tedy Turcy zagrażali Austryi i Wiedeń oblegli, skłoniła męża, że wszedł w przymierze z Austryą. …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 137 dziły w grób króla Sobieskiego. Patrzał on na wiele ących zdarzeń, z nienawiści jaką do syna Jakóba c ę „0T8 0 powzięła; a tego już niewidział, jak ta zawzięta matka przeszkodziła do wyniesienia tegoż jój syna Jakóba, na tron po ojcu. …
In:
Excerpt
k 138 POLSKA dował. Zajął Warszawę; pod Klissowem pobił Augu- sta II; Kraków zajął. W Polszcze pozawięzywano konfederacye: sandomirską na stronę Augusta LL; ywodem primasa Radziejowskiego a wielkopolską za przy 1704 na stronę Karola XII. Karol XII, k: …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 139 nowanie, i dalsze klęski policzył: bo to wszystko nie- słychanie wpływało na upadek Polski, która już wów- czas chyliła się do upadku; a w owe też czasy niedoli, w owe czasy, w których wykroczenia rzeczypospolitćj szkodę przynosiły: cnoty …
In:
Excerpt
140 POLSKA określał, co już w skutku od niejakiego czasu było: ale taka ustawa, odejmowała nadzieję dyssydentom, aby się mogli wyrozumiałości od rodakow swojich doczekać. Stanisław Leszczyński. 196. W czasie bezkrólewia, uchwalono zgodnie obrać Piasta na …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 141 August III. 197. Za Augusta III, wygasł dom Kettlera w Kur- landyi. Po nim byli książęta jakich Rossya osadzić na księstwo chciała albo pozwoliła. Wreszcie pokój był w Pols nach postronnych przez przemarsze wojsk cudzoziem- ze. Dowiadywała …
In: