Excerpt
W POLSZCZE. 1, 2. 413 pie zemstę widziało, ponieważ obrażony uciekał się do jego sprawiedliwości, aby za jego pośrednictwem krzy- wdziciela do zadosyć uczynienia zniewolił, sprawiedli- wość czyli zemstę otrzymał(5). Były na to wynagro- dzenia, opłaty, …
Excerpt
474 POJEDYNKI wym pożyciu. Pojedynki i pojedynkowy obyczaj Polski przybył z rycerstwem (ritterschaft) i klejnotem jego, wtedy, kiedy znaki chorągiewne poczęły się zni- żać do osobistych zaszczytów, poczęły się zamykać w zbrojby rodzinne; kiedy przybywał i …
Excerpt
W POLSZCZE. 3. 475 i do praw magdeburgskich się uciekali kiedy się jim dogodno widziało (9). Napływ ten potwornego prawodawstwa i pluga- wego obyczaju, dla panów wkrótce wydawał się da- wnym i przyczynił się potężnie do szkarady jaką dzieje narodowe w …
Excerpt
POJEDYNKI 476 Nie tak łatwo było ją drasnąć jak łaskotliwy honor. Mnićj obraźliwa, w sobie ufna, rosła z życiem publi- cznym, strzeżona w kole obywatelskim: tłumiła do po- jedynków pobudki i chętkę. Republikancki słowem ży- wioł, podnosił człowieka, …
Excerpt
ż $ W POLSZCZE. 5, 6. 471 . - Rzecz pojedynków tała tedy odrzuconą. Był 3 edy z ą JY + bezwątpienia samowtór zajścia i rozprawy ze zwad wy- nikające, były klejnotne pojedynki mianowicie tych co cudze kraje zwiedzać lubili. Były na kije, czy jak są- dowe …
Excerpt
418 POJEDYNKI Astat pojedynkowych rozpraw, zastrzegając tylko przyzwo- lenie na to panującćj władzy: byli tćż w Polszcze tacy; co niemając w swym kraju podobnego rozporządzenia i przepisu, dopraszali się bezpr: awnie majestatu o po-t zwolenie i …
Excerpt
i " 5 PI płac gacye? grał dy 0 sechik ów Przarnką, 1a pank przewy ln Czacko o Żriejlad. ya „ama a w akta anchyh Ae W POLSZCZE. 7. 479 płaconą (18). Słusznie poniekąd, bo w tych razach jak w zawodzie turniejów, tak w pojedynku, strony dobro- wolnie się na …
Excerpt
480 POJEDYNKI chowi dishonor wyrządzić miała, nieprzypuszczał też aby, nieprzyjmując wyzwania swćj własnćj czci ujmę czynił. 8. Można tedy było wyzwanie mieć za nie: ale się „jmować Roa Radziwiłł 1559 zwyczaj zakorzeniał wyzwanie pr 12 na niezwłoczne …
Excerpt
W POLSZCZE. 8, 9. 481 Powodowski gromiąc w swym 1579 kazaniu pojedyn- kujących się, hetmana Mieleckiego słowa przytacza: że kto najwięcćj krzesze szabelką na dworze ten nie na- ciera na nieprzyjaciela. Rosły przecie z tego czasu powiastki, jakoby mieli …
Excerpt
POJEDYNKI 482 prawę (9). Po nieobliczonych klęskach za Jana Ka- zimirza zaszłych, zaledwie wypoczynku niewiele do- znająca krajima, w nowych za Michała poniżeniach, ujrzała jeszcze więcój mnożące się pojedynki i ubija- tyki pojedynkami zwane. Ciekawe tóż …
Excerpt
W POLSZCZE. 10. asa fny o honor: a ubijatyka, czei szlacheckićj nie uwłaszczała. t' Bójki wynikały, z junakierji, z napaści, ze zwad, z prze- mówek znaczenia niemających. W szkołach jezuickich iprawiony na kije, rwał się do korda na sejmikach, na ze g …
Excerpt
. 7 484 POJEDYNKI sze Towiańskiego rzucili się na niego; oficera straży -. s 7 , . co przypadł rozbrojić, szpadą przeszyli. Królowa rej- , Żawachem obudzona, wyjrzawszy, widziała krew i napast- + * ników których nareszcie straż wstrzymała. Towiań- , £ …
Excerpt
dli m4 |. dh 3 lwów lejwssawia w „£T tun, jr ducro* A Dom ć „ŚW awi j ME: A Inąct we ne Óża! A de ja poj ski Ea przeto Jlnaśf m Fapa " qe” 1 A 0. me wała bin Pó W POLSZCZE. 11. 18 tak te a togi sy reowi że niechciał się bić będąc wyzwany, król mu s …
Excerpt
POJEDYNKI 486 12. Ale wyższego poloru panicze, znali honor i niekiedy do rzeczy poważnie przystępowali. Mło- dziutki podkomorzy Poniatowski syn wojewody mazo- wieckiego rozprawił się 1744 w pojedynku z Tarłem. Sam był raniony, Tarło poległ. Zgorszenie …
Excerpt
GROBOWE KRÓLÓW POLSKICH POMNIKI. ille potens sui lactusque deget, cui licet, in diem „ carm. III, ode XXIX, 41 …
Excerpt
GROBOWE KRÓLÓW POLSKICH POMNIKI. 1. Lat temu trzydzieści, zachodem mianowicie Jó- zefa Sierakowskiego wygotowane były rysunki, wy- sztychowane przez hollendra Dietricha, grobów i tru- mien królów polskich w Krakowie najdujących się. Gdy sztychy wykończone …
Excerpt
490 POMNIKI Jana Alberta, dość różniące się co do wymiarów. Z tego wniosłem Dwa rysunki mauzoleu czy Batorego c: że rysownicy jakkolwiek wyborni, zda się nie architekci, niebyli tóż tego rodzaju co umieją ścisłą dostrzec i za- chować dokładność. …
Excerpt
KRÓLEWSKIE. 2, 3. 491 powstało kilka rycin na drzewie jakie się najdują w ma- gasin pittoresque Dzieło żałobne pod titułem monumenta cracovien- sia wyszło w 1829. Wielkie blachy jego pozostają, i dziś z nich w Petersburgu drugie wychodzi wydanie. Com dla …
Excerpt
492 POMNIKI dzaju pomników, które z powszechnym ludzkich myśli obrótem coraz jinakszego stawały się wejrzenia. "Tak było a niejinaczćj. Polska w też postępu koleje, z jin nymi krajami pociągnięta, z pomnikami swymi podo- bne przebyła. Z tym wszystkim …
Excerpt
jakie w kre KRÓLEWSKIE. 4, 5. 498 mirz; podobnie w kościele kathedralnym płockim Wła- dysław Herman 1102 i Bolesław krzywousty 1139. Po rozpadnieniu się Lechji w księstwa, więcćj jeszcze „nku monarchów. Mieczy- sław stary 1202 pochowany w kościele w …
Excerpt
494 POMNIKI Ze spójnią jaką Lechja za Łokietka pozyskiwać poczęła, poczęto więcćj mieć względu na grobowe na- czelników państwa, pomniki. Krakowską nimi strojono kathedrę. Z tych które tam są i jakie mamy wyobra- żone rysunkiem naszym, najpierwszy …
Excerpt
KRÓLEWSKIE. 6, 7. 495 czyli łoża grobowe, strojne lekkim osłupowaniem. Na tym łożu spoczywa snem wiecznym zmorzona, na wznak leżąca królewska osoba, w płaszczu swym, ko- roną uwieńczona znaki majestatu piastująca. Załość i smutek bez szemrania uchyla …
Excerpt
496 POMNIKI gdzie żywotne zbiegaj: i ziemi dobrzyńskićj. spoczywa w Węgrzech. Wiek gibki, żywy, raźny, zrywający się jak giętkie kolano lub sprężysta łydka. Lato, gdy wre siła wieku, wyobraża stojący w zbroji; wiek męski, odpycha ławę, do walki wyzywa, w …
Excerpt
KRÓLEWSKIE. 8, 9. 497 jak w poprzednich, rozciągniony na łożu majestat o lwa swe stopy opiera; a zamiast kuli świata, trzyma miecz; a przy nim znamie i herb orła. Nie depcze, nie po- ciera on lwa, opiera się tylko na zgasłćj sile życia jakto z …
Excerpt
POMNIKI 498 W nogach postawiony chart, wyobraża, chyży, lekki zynnego życia. W średzinie bieg, nagłość i zwinność ciała, gdzie serce i żywotne zbiegają się działacze; przysiadły wyżeł czy legawy odznacza, niestrudzoną czujność, sprawność, sprężystość, …
Excerpt
tmorzy ęckin, tko- KRÓLEWSKIE. 9, 10. 499 W śród zgiełku stanu szlacheckiego na trumnach we framugę wsuniętych, dla Zygmunta starego 1548, dla Zygmunta Augusta 1372, niema ciszy, niema odrę- twiałego pokładu. Zwinięty królewski płaszcz nie po- krywa …
Excerpt
POMNIKI 500 framudze tćj, dwa genjuszki czy aniołki na kolumien- kach oparte, unoszą koronę. W podobnym jak Zygmuntowie położeniu ukazuje się na swym grobowcu, na płaskim tóż kamieniu wy- ciosany Stefan Batory 1586; więcćj tylko żyjący, wię- cćj obudzony, …
Excerpt
DIĘ KRÓLEWSKIE. 11, 12. 501 załamywane, naginane, w małe zwijki skręcane, jedy- nym są nagrobków przystrojeniem (!!). Czas utrapienia, boju, zniszczenia i rozerwania po- budzał, grobowe nawet pomniki do wystawienia rze- czywistości: nie tyle smutkiem i …
Excerpt
POMNIKI 502 życia spoczywa niewiasta czyli pamięć: ale pod tru- mnami związani jeńce, błagają litości zwycięzców któ- rych portrety i małżonek jich, genjusze do niebios unoszą. Znaki królewskie stroją trumnę Michała; oręż i zdobyte chorągwie obarczają …