Excerpt
476 PARALLELA sobny. Przedsięwzięcie jest wielkie, przez biegłe pióro snadno obszernie rozwinięte. My doświadczając sił naszych, z wielkim przedmiotem, w ciasne zamykamy się obręby : a zwięzłość, powinna krótkości odpowiedzić Czujemy pewną niedojrzałość …
In:
Excerpt
HISZP. Z POLSKĄ 471 czątku były chrześcjańskie, przyswajały sobie na miej- seu, porządki i kulturę zga- nym i opóźnionym krokiem przybywały. słego państwa; w skażonej kulturze jego rozwijały się. Z tąd, w części zachodnio - południowćj Kuropy, kultura, …
In:
Excerpt
478 rego możni i duchowni wy- łączeniem byli, z królem w zapasach ; królowie dzie- dziczni z ginącą elekcją. PARALLELA dzoziemski, nigdzie dosyć znaczenia nienabył; szla- checki, w którym nietyle możni co duchowni prze- byli, z królem w zapasach; królowie …
In:
Excerpt
HISZP. Z POLSKĄ. i zaborca środków podnie- sienia, swój władzy. Począł kierować przemożnemi ry- cerskiemi bractwami; wy- łudą, podstępami, oszuka- niem, grozą, niszczył ście- śniające swą władzę przy- wileja, niszczył nadwerężo- ny feudalism, korzystał z …
In:
Excerpt
480 na równały się stany i mie- szkańcy różnych królestw w podległości dziedziczne- mu; Kastilja przodkowała między koronami; spajało się wszystko w osobie kró- Król właściciel królestw, abso- lewskićj. dziedzic, lutnie władał Tak tedy zbiegiem i w …
In:
Excerpt
HISZP. Z POLSKĄ. i miast warownych i mno- gie góry liczyła, ćwiczy- ła nieprzełamaną piechotę. Warowna wewnątrz, około morzem otoczona, od lądu Pyreneami osłonięta. Przez morze tylko ma związki z krajami sobie podległemi, równie warownemi. Roz- kazuje zaś …
In:
Excerpt
| | PEEK 482 PARALLELA się z grasowania Anglików Francja: królestwo prawie despoticzńe i pod królami przedsiębiorącemi, wielkićj sprężystości nabywało. Okolona od Hiszpanii, swoją sprężystością odpićrała jój naciskania. 7 innćj strony, otrząsnęła się z …
In:
Excerpt
HISZP, Z POLSKĄ. 483 Przewrótna chytrość, podła niewiara i występne zdrady Ferdi- nanda; przebiegła obłuda, a rzadka w działaniu moe i dojrzałość, niezmordo- wana dotrwałość i szczęśli- wa przezorność Karola V, stanowiły spójnią, której każdy krok …
In:
Excerpt
484 PARALLELA Francij z Hiszpanią; a stuletniego (1479 do 1582, lat 103) Moskwy z Polską zawodu. Nieroztropna 1494, 1495, Karola VIII do Neapolu wyprawa; uwiedziona 1499, 1503, Ludwika XII dobra wiara, wplątana w nie- cne zmowy 1508 do 1513, wnet …
In:
Excerpt
HISZP. Z POLSKĄ. 485 wpływu dworszczyzny dzia łania. Tak, w cztórokrot- nych usilnościach wstrzy- mana Francja, w swojich karbach została,a Hiszpanja zupełną sobie przewagę. zjednała Jednakże została była Francuskastopa za Alpami, i Włochy niecierpliwiące …
In:
Excerpt
486 spokojna, jeszcze swe pro- wincje w kwitnącym miała stanie ; Włoska, sztuki i przemysł tćj krajiny w kulturze najpierwszćj ; przemysł rękodzielni i han- dlu Nyderlandzkiego, były pod berłem Hiszpanji. Nikt jój srebra niełowił. Zbićrała owoce …
In:
Excerpt
HISZP. Z POLSKĄ. fanatism uzbrojił lud pospolity prze- akcje możnych przywodziły. Od- krwi w rzeziach i morderczym boju: już o to: kto będzie niedołężnym królem wła- We Francij ciw kalwinistom. nawiał się wylew dał; już o to, które wy- znanie ma być …
In:
Excerpt
488 PARALLELA powołają, że sam tron opa- nuje. Niewymierzył jednak Filipp II dostatecznych na ten koniec resursów i za- brakło mu jich; zabrakło przeciw Henrikowi IV któ- ry niemnićj słowem, na- prowadzeniem na drogę obłąkanych, co orężem zwyciężał. Po …
In:
Excerpt
HISZP. Z POLSKĄ 489 wnętrzne nasiona upadku zarodki i wewnętrzne na- Hiszpanji. siona upadku Polski. Lecz wewnętrzne przyczyny upadku państw, bar- dzo długo trwać mogą bezczynne, jeśli jim skuteczniej w pomoc zewnętrzne nieprzyjdą. Mogą zdziałać raczej …
In:
Excerpt
490 shereticzałych Niemców Hiszpanja i Polska. państw heresja się cisnęła. Despotism króla kato- lickiego, nienąwidzący he- resji : niecierpiał oporu. Po- moc w zabiegach ducho- wieństwa i inkwizicij spra- wiła, że do odosobnionćj heresja puszczona; …
In:
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 95 na tron, między linją starszą polską od Mieczysława III jidącą, a młodszą krakowskokujawską od Kazimirza pochodzącą. W tymże czasie powstało księstwo Po- morskie Szczecińskie, bo Kazimirz pozwolił 1179 Bo- gusławowi, z dawnych panujących …
Excerpt
96 HISTORJA. tron pod warunkiem jednak, jeśli swego wojewodę Go- worka oddali. Leszek nie chciał kupować korony stratą przyjaciela i opiekuna swego. 31, WŁADYSŁAW laskonogi, syn Mieczysława starego niedługo w Krakowie panował. Pokłócił się z …
Excerpt
ATZ, WO p” pili gba OBRĄZ DZIEJÓW 97 Trzeba nam o tój RUSI cokolwiek powiedzieć. Koło Dniepru i Dźwiny były narody Sławiańskie szeroko rozsiadłe, a między nimi podnoszące się miasta: No- wogród, Połock, Smoleńsk i Jinne. Do Nowogrodu wezwany z zamorza do …
Excerpt
98 HISTORJA stwa kijowskiego i swobody miastom odejmowali. Jinni książęta tych swobód bronili. 37. Wśród nieustannych wojen władza wielkich książąt kijowskich całkiem upadła, a księstwa: Poło- ckie, Smoleńskie, Włodzimirza wołyńskiego, Halicza na Rusi …
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 99 szy na wielkorządzcę Świętopełka. Świętopełk 1225 odzyskał Gdańsk i zapragnął zostać książęciem, na co Leszek nie pozwalał. Leszek aby rzeczy zaspokojić, nakazał zjazd książąt i przedniejszych panów do Gą- sawy. Lecz Świętopełk zamiast …
Excerpt
100 HISTORJA. 42. Za Bolesława V wstydliwego wypadły pierw- sze napady Tatarów Mogułów. Jich hordy z głębi Azji wyszłe, ujarżmiwszy 1224 wielkie księstwo wło- dzimirskie nad Klazmą i Ruś po obu stronach Kijowa czyli Dniepru: wpadli 1240 do Węgier i do …
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 101 przyjaciel przybył. Jednak Świętopełk książe Pomorza gdańskiego, więcćj się obawiał Krzyżaków aniżeli tych pogan. Szukał tedy z Prusakami i Litwą przymierzy, aby ukrócić wzrost Krzyżaków. Trwała i odnawiała się ta wojna lat wiele. …
Excerpt
102 HISTORJA, rozpierzchli się, kraj opuścili w pustkę zamienony. Jich braci Sudawów pustkę osiadali przybysze Niemcy; Podlasie, osadnicy z Mazowsza, z Rusi i z Polski za- » ludniać poczęli. Bolesław V. wstydliwy, był wypra- wie przeciw Jadzwingom obecny. …
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 103 szczonych księstwach wchodziły porządki, ale przez to prawo ziemskie polskie, niesłychanego doznawało uszczerbku: miasta szczególnićj stawały się jemu nie- chętne, przez napływ cudzoziemców Niemców niem- czejące, i ducha narodowego …
Excerpt
104 HISTORJA. ską rozciągnął władzę. Duchowieństwo utrzymywało Język narodowy Biskupi i panowie księstw różnych przystali na życzenia Polaków i Przemysław 1295 w Gnieźnie koronowany królem. Lecz niedługo kró- lował. W kilka miesięcy, margrabiowie …
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 105 Łokietek aż po zgonie Henrika III 1309 Polskę po- siadł. Miasto Poznań 1310, a potóm Kraków 1311 i niektórzy panowie buntowali się, to Szlązaków, to Czechów wzywając Łokietek jich uskromił. Skarzył się na Krzyżaków przed papieżem, lecz …
Excerpt
106 HISTORJA. pozostało w Polszcze; ale sprawił to że miasta nim rządzące się, odetchnęły duchem narodowym polskim Chciał też aby polskie ziemskie prawo, było w mocy Kassował te przywileja które się civilnym lub krimi- nalnym prawom polskim sprzeciwiały. …
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 107 nióśł. Szamotulski od Wielkopolanów rozsiekany zam- knął długi szereg przeniewierstwa, przestępstw i zdrad, które Polskę wczasie jćj podziałów trapiły. Nieodzy- skał strat poniesionych Łokietek, zostawił Polskę nie- zmiernie …
Excerpt
108 HISTORJA. zimirza, na królestwo Polskie prowadzić i ofiarował pośrednictwo. Układy czynili Jan z Karolem: Kazi mirz na nie przystawał , 65. Stanęły te układy w Wyszogrodzie w Węgrzech 1385, mocą których, Jan czeski, zrzeka się tytułu króla Polskiego, …
Excerpt
m 5 |- ja e OBRAZ DZIEJÓW. 109 nietwo Litwy uznać. Wiele bitew z Krzyżakami sto- czył, ucierał się z wielkim książęciem moskiewskim i wplątał się w wojnę z Kazimirzem polskim 1349, 1350 o kraje nadbużańskie. Ważył się los wojny, gdy układami Kazimirz …