Excerpt
186 GBOGRAFJA. Uciśnione Mazowsze widziało się być uszczuplonem, bo skraj jego północny posiedli Sudawi Palbo rusacy podjimieniem Warmów, Galindów, Pomezanów. Krwawe Mazurów z Prusakami utarczki, dostarczyły rozlicznych kronikom pruskim, podaniem …
Excerpt
KRAJINY. 187 książęce stały się tedy cząstką Polski: ale szlachta pruska niedopuszczała polskićj do reprezentacji w sejmie swojim; Prus nie wcielono do rzeczyposp. Po zgonie Alberta II 1618 odziedziczył księstwo pruskie dom elektorski bran- deburgski, od …
Excerpt
188 GEOGRAFJA. słał 955 posły do Hiszpanji do kalify Korduby, który na dworze swym (od 800) miał gwardją z zaciążnych Słowian. Bolesław II czeski także tóż 992 opanował był Chrobacją, aż po jego zgonie 999 Bolesław wielki w królestwo ją polskie spojił. …
Excerpt
KRAJINY. 189 1240—1300, a wpływ narodowości nie przestał przy- gotowywać jedności jćj z Polską. Gdy Litwa kądzielą z Rusią się wiązała, Mazury po kądzieli 1327 za- władnęli Haliczem, Po zgonie Bolesława 1340, Ka- zimirz wielki niezwłocznie zajął to …
Excerpt
w 190 GEOGRAFJA. ski, stawał się ruskim. Mimo dorywczych wariagsko- ruskich wygonów powodziło się miastom, następnie w księstwa ruskie przechodzącym. Księstwa ruskie składały się pospolicie z miast, które były rzeczami- pospolitemi gminnemi, często nad …
Excerpt
KRAJINY. 191 twy lub Polski zwierzchnictwo wyzwalało ją z pod mogolskiego jarzma. W południowćj części halicko-kijowskiego księ- stwa, kniazie rurikowicze i bojary przejmowali się my- ślą szlachty polskićj i narodowością polską. Gredymin zdobywszy Wołyń i …
Excerpt
192 GEOGRAFJA. stego zastrzegających, tak jiż Gedymina rozporządzenia do nićj się nie rozciągały. Gredymin stale trwał w przymierzu z Łokietkiem; zajął Wołyń 1319, Kijów 1320; Podole, Witepsk, Po- łock 1327; do Nowogrodu wysłał 1331 syna aby tę …
Excerpt
KRAJINY. 193 chońcami tćż zwanych, i od Zotyszów; a na boku tej krajimy za Dźwiną nad Windawą siedzieli Kuroni, a wzdłuż Dźwiny Semgali również łotewskie ludy. Kiedy nastały przedsięwzięcia krzyżowe, Mejnhard, świątobliwy kapłan, udał się z kupcami …
Excerpt
z 194 GEOGRAFJA. i litewskie Znfłanty z Estonją, a tworzyły lenne rze- czypospolitćj polskićj aż do wygaśnienia domu Keettlera, księstwo Kurlandji i Semigalji. Ale Szwedzi wraz osadzili Estonją, a Danja jeszcze czas jakiś wdawała się do spraw infłanckich, …
Excerpt
XCV wieków wyszły na szczęście 1851 bo w lat po- tym pięć, miałyby do czynienia z ogłoszonemi przez Helcela starodawnemi praw polskich pomni- kami; a następnie z wychodzącą Maciejowskiego prawodawstw sławiańskich historją. Wyszły 1851 a czyli się kiedy …
Excerpt
XOVI historji wielotomowćj niema. Mogłem o nićj ma- rzyć, wmawiać w siebie zdolność, rojić sobie możebność do wysokiego onćj utworu: jednakże historji tój niema; a powiedzieć mogę Że w ko- leji siedmdziesięciu lat upłynionych, do jćj utworu pory nie …
Excerpt
LZXXXZVII krótkim onych wykładem. Aby się stały przy. stępne do pospolitszego użytku, małćj wymagały objętości. Artikuły tomu pierwszego, są jeszcze krótsze, Udzielone i przyrządzone do tablic, gdzię niegdzie może zbytecznym mało znaczącym ustę- pem …
Excerpt
LXXXXVIII poprzedniemu, kiedy go dawno niedostaje, da- wno wyczerpnione; a do tak wspaniałego tablico- wego pewnie nierychło przyjdzie. Teraz wypra- cowywa i wydaje swojim planem chronoliczno hi- storiczne tablice Viktor Heltman, które skoro będą …
Excerpt
LXXXXIX nie przerobić; a w każdym prawie artikule cóż- kolwiek dołożyć. Od pięćdziesięciu i sześćdziesięciu lat, gry- zmoliłem i zrzędziłem rozpatrując: chronologją, genealogje, geografją; politikę, prawodawstwo, urzędy; dzieje w powszechności i osóbno …
Excerpt
c czemuś nie ciekawy, czemu nie czytujesz? a nie- kiedy wybuchnąć przychodzi z wyrzutem: cze- muś nie czytał. A są tacy co wykrzykują, wy- mawiają: bo nie gadasz, nie mówisz w czasie; a mnie, jim odrzec: zacoście wczasie nie słuchali uszy zatykali. …
Excerpt
DZIEJOPISARSTWO POLSKIE DZIEJE PISZĄCY I ZRZÓDŁA. …
Excerpt
1 DZIEJOPISARSTWO POLSKIE. Wiadomość dziejów Polski przed wprowadzeniem do nićj chrześcjaństwa, jedynie z kronik sąsiednich na- rodów czerpaną być może. Dopiero gdy się chrześcjań- stwo rozkrzewiło, a rozciągłość Polski na dwa poli- ticzne ciała, to jest …
Excerpt
4 DZIEJE PISZĄCY. ruski za Gedimina i Olgerda; zbliżano się do jedno- ści i czyniono przygotowania do przyszłćj wielkości. Założćnie akademji krakowskićj ściągało uczonych i pi- śmiennictwo w kraju ożywiać się poczęło. W tem atoli ożywieniu …
Excerpt
DZIEJE PISZĄCY. 5 i wykładu historicznego, bo biegłość w łacinie stała na zawadzie. Wśród zaburzeń wewnętrznych, prześladowania łych z ościennemi wojen, od 1650 do ze upadać zaczęło, a na- stępnie i dziejopisarstwo. Wraz z nadpsutą łaciną ze skażonym …
Excerpt
6 DZIEJE PISZĄCY i Bolesławowi spółczesny, i znany, lubo niechętny, w opi- saniu cesarskich podróży i zdarzeń, dokładne o tych obu królach dostarcza wiadomości 1018. III. Wippo kapelan dworu Konrada II, o zajściach z Mieczysławem II, 1046. IV. Annaliści …
Excerpt
DZIEJE PISZĄCY % Bolesława k dziejów ówczesnych, ale trudny, ciemny, pełny kon- ;dzierzawógo. Drogi to i bogaty skarb ceptów i sentencij, drukowany wraz z Wincentym sy- nem Kadłubka. XIV. Wincenty syn Kadłubka k + 1223. powtórzył to eo Mateusz napisał. …
Excerpt
8 DZIEJE PISZĄCY jach, potem że służy do wyjaśnienia późniejszych kro- nik (Varsaviae 1824, edidit Jo. Vinc. Bandtke). XXI. Godaisław Baszko kustosz poznański, pisał w sposobie skróconym roczników dzieje, które do 1250 przypisane są Bogufałowi i dopełnił …
Excerpt
DZIEJE PISZĄCY 9 prowadza dzieje szląskie do czasów Ludwika czyli do 1385 (Sommersb. Vratisl. 1729). XXVII. Jan archidjakon Gnieźnieński, wielce ważny analista; opisał od czasów Leszka czarnógo aż do Władysława Jagiełły, czyli do 1386. Roczniki jego ktoś …
Excerpt
10 DZIEJE PISZĄCY 1582; po włosku przekład Annibala Magi, Venet. 1582) Drugie dzieło jego własne Opis Sarmacji czyli krajów polskich, także po łacinie pisane, wyprowadza kroni- karstwo na pole poszukiwania początków narodu (Augsb 1518; Pistor. Basil. …
Excerpt
DZIEJE PISZĄCY 11 18.., Wrocław ). Jinne pisma i żywot Jana Tarnow- skiego, (przez Bohomolca wydany w Warszawie 1743, 1805) są dla dziejów. XXXVII. Kasper Schdte, w dziele swem historia Pruthenica a principio ordinis theutonici opisując krótko zwięźle i …
Excerpt
12 DZIEJE PISZĄCY Valachensis bardzo jest cenione 1574 (Basileae Pi- stor. 1582). XLI. Jan Herburt z Fulsztina kasztelan sanocki 1 1578, skrócił Kromera, stylem gładki i zwięz ym. Dzieło jego Cronica sive historiae polonicae de sertptio (Basileae 1571, …
Excerpt
DZIEJE PISZĄCY. 13 et novae Poloniae, ma swoje zalety (Cracoviae 1585 et 1587. ab Huysen Lipsiae 1712). XLIV. Zukasz Górnicki, dworzanin Zygmunta III r 1501, pisał Dzieje w koronie Polskiej od 1538 do 1672. (Kraków 1657. Warszawa 1750, 1754, 1828). Dzieło …
Excerpt
14 DZIEJE PISZĄCY wiadanie zdarzeń historicznych aż do 1610 (Kraków 1611, Bohomolec Warszawa 1768). XLVII. Bartłomićj Paprocki, n. 1543 j 1614, pol skie, czeskie i morawskie heraldiki pisał, a w nich podania, pokrewieństwa i szczególne zdarzenia! Z dzieł …
Excerpt
DZIEJE PISZĄCY. 15 lan gdański zebrawszy prace ojca swego i dopisawszy elekcją i panowanie Henrika Walezego, dalszy oraz ciąg krajowych dziejów, aż do wojny Szweckićj 1603, wydał w całości rerum polonicarum ab ezcesus Sigis- mundi Augusti libri XII …