Excerpt
96 HISTORJA. tron pod warunkiem jednak, jeśli swego wojewodę Go- worka oddali. Leszek nie chciał kupować korony stratą przyjaciela i opiekuna swego. 31, WŁADYSŁAW laskonogi, syn Mieczysława starego niedługo w Krakowie panował. Pokłócił się z …
Excerpt
ATZ, WO p” pili gba OBRĄZ DZIEJÓW 97 Trzeba nam o tój RUSI cokolwiek powiedzieć. Koło Dniepru i Dźwiny były narody Sławiańskie szeroko rozsiadłe, a między nimi podnoszące się miasta: No- wogród, Połock, Smoleńsk i Jinne. Do Nowogrodu wezwany z zamorza do …
Excerpt
98 HISTORJA stwa kijowskiego i swobody miastom odejmowali. Jinni książęta tych swobód bronili. 37. Wśród nieustannych wojen władza wielkich książąt kijowskich całkiem upadła, a księstwa: Poło- ckie, Smoleńskie, Włodzimirza wołyńskiego, Halicza na Rusi …
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 99 szy na wielkorządzcę Świętopełka. Świętopełk 1225 odzyskał Gdańsk i zapragnął zostać książęciem, na co Leszek nie pozwalał. Leszek aby rzeczy zaspokojić, nakazał zjazd książąt i przedniejszych panów do Gą- sawy. Lecz Świętopełk zamiast …
Excerpt
100 HISTORJA. 42. Za Bolesława V wstydliwego wypadły pierw- sze napady Tatarów Mogułów. Jich hordy z głębi Azji wyszłe, ujarżmiwszy 1224 wielkie księstwo wło- dzimirskie nad Klazmą i Ruś po obu stronach Kijowa czyli Dniepru: wpadli 1240 do Węgier i do …
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 101 przyjaciel przybył. Jednak Świętopełk książe Pomorza gdańskiego, więcćj się obawiał Krzyżaków aniżeli tych pogan. Szukał tedy z Prusakami i Litwą przymierzy, aby ukrócić wzrost Krzyżaków. Trwała i odnawiała się ta wojna lat wiele. …
Excerpt
102 HISTORJA, rozpierzchli się, kraj opuścili w pustkę zamienony. Jich braci Sudawów pustkę osiadali przybysze Niemcy; Podlasie, osadnicy z Mazowsza, z Rusi i z Polski za- » ludniać poczęli. Bolesław V. wstydliwy, był wypra- wie przeciw Jadzwingom obecny. …
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 103 szczonych księstwach wchodziły porządki, ale przez to prawo ziemskie polskie, niesłychanego doznawało uszczerbku: miasta szczególnićj stawały się jemu nie- chętne, przez napływ cudzoziemców Niemców niem- czejące, i ducha narodowego …
Excerpt
104 HISTORJA. ską rozciągnął władzę. Duchowieństwo utrzymywało Język narodowy Biskupi i panowie księstw różnych przystali na życzenia Polaków i Przemysław 1295 w Gnieźnie koronowany królem. Lecz niedługo kró- lował. W kilka miesięcy, margrabiowie …
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 105 Łokietek aż po zgonie Henrika III 1309 Polskę po- siadł. Miasto Poznań 1310, a potóm Kraków 1311 i niektórzy panowie buntowali się, to Szlązaków, to Czechów wzywając Łokietek jich uskromił. Skarzył się na Krzyżaków przed papieżem, lecz …
Excerpt
106 HISTORJA. pozostało w Polszcze; ale sprawił to że miasta nim rządzące się, odetchnęły duchem narodowym polskim Chciał też aby polskie ziemskie prawo, było w mocy Kassował te przywileja które się civilnym lub krimi- nalnym prawom polskim sprzeciwiały. …
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 107 nióśł. Szamotulski od Wielkopolanów rozsiekany zam- knął długi szereg przeniewierstwa, przestępstw i zdrad, które Polskę wczasie jćj podziałów trapiły. Nieodzy- skał strat poniesionych Łokietek, zostawił Polskę nie- zmiernie …
Excerpt
108 HISTORJA. zimirza, na królestwo Polskie prowadzić i ofiarował pośrednictwo. Układy czynili Jan z Karolem: Kazi mirz na nie przystawał , 65. Stanęły te układy w Wyszogrodzie w Węgrzech 1385, mocą których, Jan czeski, zrzeka się tytułu króla Polskiego, …
Excerpt
m 5 |- ja e OBRAZ DZIEJÓW. 109 nietwo Litwy uznać. Wiele bitew z Krzyżakami sto- czył, ucierał się z wielkim książęciem moskiewskim i wplątał się w wojnę z Kazimirzem polskim 1349, 1350 o kraje nadbużańskie. Ważył się los wojny, gdy układami Kazimirz …
Excerpt
110 HISTORJĄ. miejskie, tak jak je miała Wielkopolska. Prawo teu- tońskie czyli magdeburgskie do wielu miast ruskich 1356 rozciągnął. Tym sposobem utworzył się w Pol- szcze stan miejski, który zjazdom szlacheckim spólni- czył. Przywileje jakie Żydzi w …
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 111 i zajął się jich tylko losem. W Koszycach 1374 wszedł ze szlachtą polską w umowę: wyjednał przyznanie na- stępstwa jednćj z córek swojich. Przyrzeczenia dawnićj czynione: zachowania całości kraju, praw, niepodno- szenia samowolnie …
Excerpt
112 HISTORJA. Jadwiga musiała z siebie tę ofiarę uczynić, i została małżonką ochrzconego i koronowego Władysława Ja- gielły 1386. 1, WŁADYSŁAWOWI Jagielle Jadwiga po- mogła chrzcić Litwę, w którćj bojarom na łaciński obrządek pochrzczonym, przywilej praw …
Excerpt
e: Vi- | Wa OBRAZ DZIEJÓW. 113 i Polacy protegowali hussytów w Czechach, którzy byli w wojnie z Zygmuntem. 80. Jagiełło zamiast wcielenia Litwy do Polski, coby naród litewski i książąt pokrewnych obraziło, umówił się z Witowtem i w Horodle 1413, na wspól- …
Excerpt
114 HISTORJA. szcze zjazdów, zastrzegały bezpieczeństwo swobód szla- checkich. Ponieważ statut wiślicki był zaniedbany: na zjeździe czerwińskim 1422 zastrzeżono jego, czyli praw Kazimirza całość, a w Warcie 1423 z małemi doda- tkami po krótce go …
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 115 ruska szlachta do przywilejów szlachty polskićj przy- puszczona. Przez to, interes stanu szlacheckiego w Lit- wie, coraz więcćj głowę podnosił. 86. Węgrzy ceniąc waleczność młodego króla polskiego, obrali go swojim królem. Władysław …
Excerpt
116 HISTORJA, konnicy stany pruskie uciskali. Żalili się o to szlachta pruska, mianowicie Pomorza Gdańskiego i miasta, na sejmie rzeszy niemieckiej, gdyż krzyżacy do rzeszy nie- mieckiej należeli: lecz sprawiedliwości otrzymać nie- mogli. Bractwo …
Excerpt
'0Z* OBRAZ DZIEJÓW. 117 rywały. Litwa zagarnąwszy po zgonie Świdrygajły 1452 Łuck z Włodzimirzem, nietylko w wojnie z krzy- żakami pomocy nie dawała, lecz za przywodem Ga- sztołda, zamyślała zerwać z Polską. Zagarnęła 1457 wielką część Podola z Bracławiem …
Excerpt
118 HISTORJA wać, sejmikować: po swych ziemiach, powiatach i wo- jewództwach, jak gdzie te sejmikowania obyczaj za- prowadził. Ogólne narodu sejmowanie, nie było dość zwyczajem ustalone. Do narad senatu i dostojników, zbiegali się z powiatów i ziem …
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 119 a Władysława czeskiego. Kazimirz ojciec, niemiał czem A życzeń swojich popierać, Jan Albert tedy musiał bratu ość z Węgier ustąpić, otrzymawszy za to księstwo głogow- ków, skie, które potem bratu Zygmuntowi spuścił. bem 95. Niesnaski i …
Excerpt
120 HISTORJĄ. szlachty wymyśloną była. W tćj obawie poczęli tro- skliwie włądzę i panowanie swoje opatrywać i umacniać czego w krótce doznały wszystkie stany. 98, Przywileja miast i niemieckie prawo jich poczy- nało zawadzać ziemskiemu i szlachcie. …
Excerpt
niać OBRAZ DZIEJÓW. 121 zostawiono w całości na jich poniżenie. Zebrane te ustawy kanclerz Jan Łaski 1506 wy 100. Litwa stratami jakie poniosła, skłoniona w Wil- nie 1199, sama z siebie odnowiła akt unji z Polską; rukował, a kiedy Alexander tron Polski …
Excerpt
122 HISTORJA. korzyść odnosi, szedł w umowy. Na zjeździe w Wiedniu 1515 Jagiellonów z Maximiljanem, ułożono, że Lu- dwik słabowity, Władysława króla cz eskiego i węgier- skiego syn, pojmie Marją wnukę Maximiljana; Anna zaś, Ludwika siostra, przyrzeczona …
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 123 wyńieśli na króla Jana Zapolja, z którym Zygmunt po- dwójnie był spokrewniony. 106. Zygmunt i Polska na wielu punktach sąsia- dowali z potężną Turcją. Przez Węgry, Multany i Wo- łoszę, oraz przez Tatary. Obrażony Bogdan, wojewoda …
Excerpt
124 HISTORJA. ków był siedliskiem nauk. Zdawna w Polszcze hussyci znaleźli przytułek. W te czasy luterska nauka krze- wiła się. Nie prześladował jój Zygmunt, ale zapobie- gał gwałtownościom, jakieby z nowości wyniknąć mogły Przykładnie i surowie ukarał …
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 125 „m braciom starszym podobała się litewska aristokracja w Litwie tituły, gdzie i Radziwiłłowie od ce- i książęc sarza książęcy uzyskiwali; jinni hrabskich szukali, choć Ostrogski z niektórymi kniaziowskich zrzekał się praw, by się ze …