Excerpt
462 UWAGI. Wielu pisarzów naszych czasów gniewa się na wady institucij dawnćj Polski; wedle nich była to wy- uzdana politiczna rozpusta. Sam nawet filozof genewski uderzony wysokimi tam wzrosłymi pojęciami, które wywołało z głębi duszy jego uwielbienie, …
In:
Excerpt
GMIN. SZLĄCH. ZAWICHRZONE. 171, 463 wali, wcale zgodne z tym pojęciem wolności jakim stan rycerski był przejęty. Byliby wyzwolili rzeczpospolitę z niedogodnego stroju, oczyścili z zadymki, która jćj postaci rozpoznać niedawała, często wielce szkodliwy …
In:
Excerpt
164 UWAGI. starostw, dóbr; był panującym nad wszystkiemi kró- lewskiemi miastami; przewodnikiem senatus consultów które znaczenia w ysokiego nabyły od czasu odrętwienia sejmów, kierującym radą ministrów w którćj miał nie- ograniczoną władzę wykonawczą …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 171. 465 dostojność na jinnych (jak w monarchjach) postawiona posadach, była tylko najwyższą magistraturą. Ale ma- Jestat jej, okazałość, tytuł, potrzebowały stolicy, dworu, kliki i zwykłych wymagań. Widzieliśmy że dawnymi czasy …
In:
Excerpt
466 UWAGI. Byt narodu zwolna się chyli a stolica rośnie, król w nićj świeci ze swym dworem, dworakami, szambe- lanami, ze swymi intrigami, klikami , królowymi (z któ- rych w ostatnich czasach ostatnia w Petersburgu roz- wiozłe pędziła życie). Małżeństwa …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 172. 467 nowsi co nam o Polszcze wiadomości dali, zapewniają że w nićj w ciągu dwu wieków mnićj się wielkich wy- darzyło zbrodni aniżeli we dwu latach po krajach więcćj civilizowanych (3%). A przecie niema kraju, postrzega …
In:
Excerpt
468 UWAGI. ukazuje jeszcze młodzieńczy ogień, śmiało domaga się rządu i praw jakby się zaledwie narodziła; w więzach, rozpoznaje środki zachowania wolności, widać w niej tę siłę jakićj tyranja pognębić nićmoże (209). Pod takim wrażeniem zgłębiał …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 172 469 podobną do ujarzmienia uczynić, wystarczy, miłość oj- czyzny i wolności nieodłącznemi od nićj ożywiona cnotami (20%), Nieposłuchano rad jego i miłość i nie- odłączne cnoty niewystarczyły (205). We francuzkim ninićjszych …
In:
Excerpt
HISTORICZNA PARALLELA HISZPANII Z POLSKĄ W XVI, XVII, XVIII WIEKU. ROZWAŻYŁ JĄ I SKREŚLIŁ W ROKU 1820 JOACHIM LELEWEL. W ROKU 1831 RAZ RIERWSZY …
In:
Excerpt
Com przed dziesięciu laty 1820 roku rozmyślał i napisał, to bez odmiany, (bo zaledwie jaki wyraz odmieniony został), do druku oddaję. W rękopiśmie zwróciła ta praca moja niejaką łaskawych na mnie osób uwagę. Jest ona tłómaczona na ; yki, francuzki, …
In:
Excerpt
4 ( zytamy w starożytności parallele osób, wtedy two- rzone, kiedy rzymscy pisarze więcćj baczności do cha- rakterów ludzi zwrócili. Żeby charakterizować dzieje narodów, żeby je parallelować, na to starożytność nie- wpadła: albowiem niedostawało jej …
In:
Excerpt
414 PARALLELA zofujący badacz śledzi sprężyn i zwiąsków, niemoże się zawrzeć w jednćj chwili. Rozwija się wszystko, kolejno i powoli: zdala poczynać musi. Niesame do- wolne ludu działania ścigać: ale oraz zbiegu powszech- nych i długo trwałych …
In:
Excerpt
HISZP. Z POLSKĄ. 475 jak pod koniec XV wieku, kiedy się z jednćj strony dźwiga Francja, z jinnćj Moskwa; wtedy, z jednćj strony Hiszpanja, z jinnćj Polska zawięzują się w państwa wielkie. W wieku XVI, z jednćj strony Hiszpanja, z jinnćj Polska, są …
In:
Excerpt
476 PARALLELA sobny. Przedsięwzięcie jest wielkie, przez biegłe pióro snadno obszernie rozwinięte. My doświadczając sił naszych, z wielkim przedmiotem, w ciasne zamykamy się obręby : a zwięzłość, powinna krótkości odpowiedzić Czujemy pewną niedojrzałość …
In:
Excerpt
HISZP. Z POLSKĄ 471 czątku były chrześcjańskie, przyswajały sobie na miej- seu, porządki i kulturę zga- nym i opóźnionym krokiem przybywały. słego państwa; w skażonej kulturze jego rozwijały się. Z tąd, w części zachodnio - południowćj Kuropy, kultura, …
In:
Excerpt
478 rego możni i duchowni wy- łączeniem byli, z królem w zapasach ; królowie dzie- dziczni z ginącą elekcją. PARALLELA dzoziemski, nigdzie dosyć znaczenia nienabył; szla- checki, w którym nietyle możni co duchowni prze- byli, z królem w zapasach; królowie …
In:
Excerpt
HISZP. Z POLSKĄ. i zaborca środków podnie- sienia, swój władzy. Począł kierować przemożnemi ry- cerskiemi bractwami; wy- łudą, podstępami, oszuka- niem, grozą, niszczył ście- śniające swą władzę przy- wileja, niszczył nadwerężo- ny feudalism, korzystał z …
In:
Excerpt
480 na równały się stany i mie- szkańcy różnych królestw w podległości dziedziczne- mu; Kastilja przodkowała między koronami; spajało się wszystko w osobie kró- Król właściciel królestw, abso- lewskićj. dziedzic, lutnie władał Tak tedy zbiegiem i w …
In:
Excerpt
HISZP. Z POLSKĄ. i miast warownych i mno- gie góry liczyła, ćwiczy- ła nieprzełamaną piechotę. Warowna wewnątrz, około morzem otoczona, od lądu Pyreneami osłonięta. Przez morze tylko ma związki z krajami sobie podległemi, równie warownemi. Roz- kazuje zaś …
In:
Excerpt
| | PEEK 482 PARALLELA się z grasowania Anglików Francja: królestwo prawie despoticzńe i pod królami przedsiębiorącemi, wielkićj sprężystości nabywało. Okolona od Hiszpanii, swoją sprężystością odpićrała jój naciskania. 7 innćj strony, otrząsnęła się z …
In:
Excerpt
HISZP, Z POLSKĄ. 483 Przewrótna chytrość, podła niewiara i występne zdrady Ferdi- nanda; przebiegła obłuda, a rzadka w działaniu moe i dojrzałość, niezmordo- wana dotrwałość i szczęśli- wa przezorność Karola V, stanowiły spójnią, której każdy krok …
In:
Excerpt
484 PARALLELA Francij z Hiszpanią; a stuletniego (1479 do 1582, lat 103) Moskwy z Polską zawodu. Nieroztropna 1494, 1495, Karola VIII do Neapolu wyprawa; uwiedziona 1499, 1503, Ludwika XII dobra wiara, wplątana w nie- cne zmowy 1508 do 1513, wnet …
In:
Excerpt
HISZP. Z POLSKĄ. 485 wpływu dworszczyzny dzia łania. Tak, w cztórokrot- nych usilnościach wstrzy- mana Francja, w swojich karbach została,a Hiszpanja zupełną sobie przewagę. zjednała Jednakże została była Francuskastopa za Alpami, i Włochy niecierpliwiące …
In:
Excerpt
486 spokojna, jeszcze swe pro- wincje w kwitnącym miała stanie ; Włoska, sztuki i przemysł tćj krajiny w kulturze najpierwszćj ; przemysł rękodzielni i han- dlu Nyderlandzkiego, były pod berłem Hiszpanji. Nikt jój srebra niełowił. Zbićrała owoce …
In:
Excerpt
HISZP. Z POLSKĄ. fanatism uzbrojił lud pospolity prze- akcje możnych przywodziły. Od- krwi w rzeziach i morderczym boju: już o to: kto będzie niedołężnym królem wła- We Francij ciw kalwinistom. nawiał się wylew dał; już o to, które wy- znanie ma być …
In:
Excerpt
488 PARALLELA powołają, że sam tron opa- nuje. Niewymierzył jednak Filipp II dostatecznych na ten koniec resursów i za- brakło mu jich; zabrakło przeciw Henrikowi IV któ- ry niemnićj słowem, na- prowadzeniem na drogę obłąkanych, co orężem zwyciężał. Po …
In:
Excerpt
HISZP. Z POLSKĄ 489 wnętrzne nasiona upadku zarodki i wewnętrzne na- Hiszpanji. siona upadku Polski. Lecz wewnętrzne przyczyny upadku państw, bar- dzo długo trwać mogą bezczynne, jeśli jim skuteczniej w pomoc zewnętrzne nieprzyjdą. Mogą zdziałać raczej …
In:
Excerpt
490 shereticzałych Niemców Hiszpanja i Polska. państw heresja się cisnęła. Despotism króla kato- lickiego, nienąwidzący he- resji : niecierpiał oporu. Po- moc w zabiegach ducho- wieństwa i inkwizicij spra- wiła, że do odosobnionćj heresja puszczona; …
In:
Excerpt
OBRAZ DZIEJÓW. 95 na tron, między linją starszą polską od Mieczysława III jidącą, a młodszą krakowskokujawską od Kazimirza pochodzącą. W tymże czasie powstało księstwo Po- morskie Szczecińskie, bo Kazimirz pozwolił 1179 Bo- gusławowi, z dawnych panujących …