Excerpt
o E Ę | © 112 ZASZCZYTY mnem i martwem okiem poglądał na rozpładzające się na pniu jego rośliny, które z taką żwawością przed stem laty wypleniał. LI. Koronacja królewska była wielkim i wspania- łym ceremoniałem. Rzeczpospolita chciała w nim oto- czyć …
Excerpt
IYFĘDURY,; 54. 113 nieprzynosiło ujmy (79). Przypuszczony do serwitorjatu, mienił się szlachcicem. Nie był to ni Polski, ni cu- dzoziemski szlachcic, ani tóż stanu rycerskiego rze- czypospolitćj, albo mieszczański: był szlachcie nad- worny królewski, …
Excerpt
LUZ ZASZCZYTY 114 "R zaa: pf . TY P 1676, król Sobieski nieodmówił, od Ludwika XIV przysłanego orderu świętego ducha (74). August II, j przybył z orderem duńskim słonia. W czasie najścia $ i Szwedów 1705, znajdując się w Tykocinie otoczony k / małym …
Excerpt
I TYTUŁY. 52. 115 Przywykli za granicą wracając do kraju, niezapomnieli tego przekładu, i niezaniedbali między sobą tytułować się hrabiami i z tym tytułem w aktach publicznych wy- stępować. Dwór tóż cesarski przypomniał sobie dawną szczo- drobliwość …
Excerpt
EZ RY 116 ZASZCZYTY książęcego titułu długo zaprzeczono (79), Z nim wszakże zaczął się w aktach od niejakiego czasu ukazywać i kancellarja koronna przestała mu go odmawiać. Nie było tak jeszcze z biskupami jinnemi. Radziwiłłowie, Sanguszkowie, …
Excerpt
I TITOŁY. 53. 11% LIII. Długie lata bez sejmowe 1726—1764, da- wały czas rozwinięciu się temu wszystkiemu co nie- gdyś tak draźliwie stan rycerski przyjmował, a gdy nadszedł czas panowania Stanisława Augusta, zoboję- tnienie w tćj mierze, ułatwiło nagły …
Excerpt
118 ZASZCZYTY Po przerwie tedy długićj, od roku 1726, do 1764, trwającćj, na każdym sejmie udzielane były indigenaty i uszlacheania (51). A gdy z powodu ścisłych nowych o uszlachcaniu przepisów, wiele rodzin w niepewności się znalazło, czy jich poprzednie …
Excerpt
I TITUŁY. +58,:54 119 Na tóm zamykamy rzecz o szlachcie, bo z upad- kiem Polski, jćj stanowisko się zmieniło. IL > % 4.8.7 ©:4,% BE: LIV. Z tego co się dopiero o stanie szlacheckim, a wyżćj nieco o urzędach i dostojeństwach powiedziało, jasno jest że …
Excerpt
120 ZASZCZYTY nazwę herbu, gdy każdy prawie miał nazwę: mieścił go przed, czasem po nazwisku swojóm. Jan Jelita Za- mojski, Stanisław Jelita Pachołowiecki, Stanisław Oksza Orzechowski (33). Spajały tóż klejnotne te plemiona, dość liczne ro- dziny, …
Excerpt
I TITUŁY. 54, 55. 121 Jan, Jelita, Sarjusz Zamojski. Jan, Jelita, Mniszek Tchórzewski. Stanisław, Łabędź, że Skrzynna Dunin Borkowski. Jan, Łabędź, ze Skrzunna Dunin Brzeziński. Jan, Gryf, Jaza Bykowski. Jan, Chorągiew, Tysza Bykowski. Teodor, Leliwa, …
Excerpt
122 ZASZCZYTY Lubo zakończenie nazwiska na ski, okazywało że wynika z posiadłości, że Pilecki, Zamojski, są z Pilca z Zamościa: gdy jednak były nazwiska na ski zakoń- czone, nie z posiadłości ziemskich wynikające, ci przeto co się szczycili swych nazwisk …
Excerpt
I TYDUŁY: +55. 123 Wojenna sprawa otwierała do tego drogę, nie sa- mym posiadaczom, wiodła do zasługi upośledzonego brakiem. Taki dosługiwał się ziemi i posiadłości, krwią własną wypłacał się ojczyznie. Pięknie było mieć jaką rangę, jaki wojskowy tytuł, …
Excerpt
124 ZASZCZYTY LVI. Urzędy i dostojności lubo były wyższe i niż- JE sze, i w spotkaniu się swojem wzgląd na starszeństwo r i pierwszeństwo zachowywały; wszelako między niemi, w) żadnćj liczbami lub ogólnemi wytrybowanemi linjami d podrzędności wykreślonćj, …
Excerpt
I TITUŁY. 56, 57. 125 niemi obdarzony: nieraz długi szereg posiadanych sta- rostw jakie się na jedną pańską głowę razem zbiegały i w ogromne go dostatki opatrywały, starannie był obliczany. Zaszczyt zasługujący na wymienienie, bo okazywał i wysoką zasługę …
Excerpt
126 ZASZCZYTY Rodziny tedy jaśniały, nie dziedzicznym dla nich osóbnym tytułem, gdyż nie Jinny dziedziczny posia- dały, tylko ten jaki był powszechną stanu rycerskiego i każdego pojedynczego szlachcica własnością: ale ja- śniały zamożnością , wziętością, …
Excerpt
I TITUŁY. 58. 127 źródło w jednym Gallusie znajduje się, tudzież w nie- wielu niektórych diplomatach; dojich zaśobjaśnienia, pier- wsze piśmienne służy, polskiego ukazywanie się języka. Gallus tak jak i późniejsi kronikarze, szezodrą ręką obdarzają swych …
Excerpt
128 ZASZCZYTY po polsku; kospodyne książe (ksiądz). Stara powieść zapewnia, że na sześćdziesiąt lat wprzódy, a w piętna- ście po zgonie Bolesława wielkiego, lud zbiegający się na przeciw przybywającego Kazimirza, wywoływał: a witajże hospodyne. Było więc …
Excerpt
I TITUŁY. 59. 129 LIX. Gdy gospodyn i gospodar, przeżyły dłuż- sze wieki na Rusi, przed którym czołobitnie czołem bito: nieodrzeczy zastanowić się, czy podobnego wy- rażenia i ceremonji nie było za Bolesława wielkiego. Być. może. Gallus mówi, że kiedy …
Excerpt
130 ZASZCZYTY capite ad stationes suas perrecerunt (95). Sądzić tedy należy, że poklękiwanie i czołem bicie w pewnych uro- czystościach w XIII wieku jeszcze było w użyciu. Ceremonia ta nie była uniżająca, ciż bowiem ksią- żęta alumpni, gdy na wyprawę …
Excerpt
I TYTUŁY. 60. 131 dniki) urzędnicy. Z pomiędzy nich byli ludzie czestni, wyższćj godności czestnicy (109), wymagający osobliwego uczczenia. To niewątpliwie nie jinne było tylko pan, co Gallus po łacinie przez comes oddaje. Być może, że od początku, …
Excerpt
132 ZASZCZYTY tekcji i serdeczności jakim zwierzchnik i wyższy do przywiązanych do siebie przemawiał, a uczcił do słu- żby przyjętych przyjaciół (prijatych prijatielów). Zbigniew 1098, mówi do Wrocławian: vestrae dei ctves ! (3). Jest to polskie, …
Excerpt
I TITUŁY. 61. 133 naprzód inełytus. Bolesław kr clytus (5). Przeszło w pół wieku potćm, obok inelytus po- ywousty jest dus in- częły się mięszać jinne książąt łacińskie uczczenia: iMustrissimus et eacellentisstmus, a mianowie pierwszy (178, 1187. Wszakże …
Excerpt
134 ZASZCZYTY miał pierwszeństwa inelyti ustąpić, jak sią to rzeczywi- ście stało; a powtóre, że oba w XV wieku jednostaj nie przez oświecony wykładane znajdujemy (9). Ksią- żęta Piastowie po polsku w yscy jednostajnie oświe: conemi byli uczczeni, …
Excerpt
I TITUŁY. 62. 135 Polskich w Piotrkowie zebranych: nostra regia majestate intrante (*5). Tłómacze polscy XV wieku, jeden prze- kłada, z dworem naszym, drugi, wielmożność króle- wska (15). Wielmożność tedy odpowiada majesłati no- strae i serenissimo, to …
Excerpt
136 ASZCZYTY się tak znacząca i wysoka, że Jeszcze 1450 incłytus , se- renissimus, majestas przez wielmożny przekładano (19) Ale wielmożność ta nie mogła się majestatowi przydać, przeszła we własność wyłączną stanu rycerskiego. LXIII. Czczenie się …
Excerpt
I TITUŁY. 63, 64. 137 tni (31); nieco później, gdy nowe rozgościły, wyra- żenia te przestały być szlachty uczczeniem: to dawne szlachty uczczenie raczyło plebejów, mieszczan, szla- chetnie urodzonych; szlachetnych, ale nieszlachciców. Urodzony, stało się …
Excerpt
lai """ ©. 9 "ZWWaŃ 138 ZASZCZYTY wzięty, czy do godności lub Jakiego uczczenia przy- Czepiony, był łacińskim dominus. Nie sami panoszc nim się cieszyli, w równości stanu rycerskiego jaka na stała, każdy był panem ten co miał poddanych i ten co jich nie …
Excerpt
I TITUŁY. 64, 65. 139 w Polszcze, coby je śmiał podnosić (wielmożność była lepsza), a nieprzystało już królowi, gdy był mieniony najoświeceńszym. Sierotę opuszczoną przesłano tedy kniaziom i książętom Litwy i Rusi(25). A z unją lu- belską, z titułami …
Excerpt
140 ZASZCZYTY królestwo, inecłytum regnum, było najjaśniejszą rzeczą pospolitą , serenissima respublica. Król jój również renissimus , najjaśniejszy pan. Król sam, mówiac do senatu, czci jich wielmożnymi, a posłów i cały stan rycerski, urodzonymi. Nie zna …
Excerpt
W POLSZCZE, 24. 341 nika z tego, że żywsza c: ynność jaka powodowała do wywieszenia nowego godła, albo nowo wzięte do ży- wszćj pobudzało czynności. Lubo niec nie wzbraniało przybierać i wywieszać nowe godła i znamiona, z tóm wszystkiem, te stając się …