Excerpt
356 UWAGI. wyprawach chrztem własnćj krwi dokupywać się wol- ności w huku spienionych porohów. Opuszczając twardą zaporożców szkołę wchodzili na łono rolniczych rodzin kozackich, odszukując stosunków z własną pod jarzmem pozostałą rodziną (9). Pobiegła w …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 137. 387. lub zyskownie przewodzić, a kozactwo z ochotą bicia się i rabunku za łupami goniło. Bo żadna jinna tych ostatnich niepowodowała pobudka, chciwość tylko łupu j ubijatyki, uzbrajały jich jak przeciw łacinnikom i unitom, …
In:
Excerpt
358 UWAGI. Oburzona tym Turcja, gróziła Polszcze;/a ta ze swój strony, na próżno siliła się uhamować kozackie na- paści , karciła niesworność bez skutku. Usilności jej niedołężniały postępowaniem Zygmunta III, i jego klik którzy sprzyjali katolickim …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 137 3509 Nalewajki 1596 znaki takie cesarskie znalazły: się u zmożonych. Król i dwór jego co dopuszczał Austrji werbunku ochotników po całój Polszcze, niezapobiegał temu zdro- żnemu wrażaniu się cudzoziemca. Już w roku 1607 …
In:
Excerpt
360 UWAGI. a mianowicie ziemie ruskie, cieszyć się mogły usługą zaporożców co kraj zasłaniali od tatarskich zagonów. Od 'ezasiu powtórnego urządzćnia za Batorego, w na- stępnych latach pięćdziesięciu (1578-1636) zuchwałe a świetne jich sprawy zjednały jim …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 138. 361 rzeczpospolitę, jinne markotności i niesnasek powody były podrzędne. Lecz kiedy myśl jćj zamknęła się w so- bie, podrzędne niepokoju powody, stawały się wiel- kiego, żywotnego znaczenia. Dwadzieścia lat upływało od …
In:
Excerpt
362 UWAGI. umysł kozacki przejął: Konaszewicz nagle ukazał się, zdrajcę Borodkę ściął; ocaliwszy cześć, powiódł ko- Borecki et incitavit me ad suam curiam post duas hebdomadas; ; 300 popi cum 50,czerń- d. Kurczęwicz electus wladika a cosaci cis. Peroravit …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 138. 363 zaki pod: Chocim aby (1621 we wrześniu) rzeczpospo- litę z tureckiego gromu dźwignął : póczymssam w czerńce wrócił (97). 'Od: tej pory kozacy mają się za pod- porę: prawowiernego / obrządku greckiego, a cerkiew kijowska …
In:
Excerpt
364 UWAGI. wyższćj stanu rycerskiego prerogatiwy. Czemuż nie? kozacy co wybierali. hetmana i każdy z nich do he- tmaństwa czuł się godnym, czemużby podobnie nie mieli się wraz ze szlachtą o królewską uganiać godność, i dać swe głosy na przewodnika …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH: ZAWICHRZONE. 139 365 139. UJARZMIENIE KOZAKÓW. Zamysł zniszczenia, dobrze był zrozumiany. przez magnatów i starostów. Niebyło to wytępienie, w pień wycięcie ludności mnogićj, ale ujarzmienie miało być onćj zniszczeniem. Aby. uprawić odłogi …
In:
Excerpt
366 UWAGI. Na wielu miejscach a wnet po: całćj Ukrajinie stan rolniczćj klassy pogorszał się. * Podnoszono pańszczy- znę, taxy, daniny; zrównanie ze stanem ludu jinnych prowincji, zdawało się przeraźliwie podążać. Nałożono opłaty za chrzty, za śluby, …
In:
Excerpt
GMIN, SZLACH. ŻAWICHRZONE. 139. 367 Zabierano tóż kózakom cerkwie, cmentarze; cią- gano jich do tribunałów postawionych pod kierunek jezuickiego sumienia (191); wygrzebywano z ziemi i znie- ważano schismatyckie kości. Podstępnym poddmuchem, gwałtownością …
In:
Excerpt
368 UWAGI. więcćj mieli ni swćj sprawiedliwości, ni zwierzchnćj starsziny ani dochodów zawiadywania własnego; ni za- szęzytów. (Ci co w ostatnim boju niewyginęli poczy- tani są za motłoch i pospólstwo chłopskie. Regestro- wych 6000 będzie jak było, ale …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE, 139, 140. 369 nowana mówi podróżujący w ów czas w Polszcze La- boureur (10%). Przy prawie moc i posępna nastała cisza. Dziesięć lat niewoli toczyło się następnie w gorzkich wszystkie ludności polskie przejmujących przeczuciach, …
In:
Excerpt
370 UWAGI Nim atoli to zmięknienie zatwardziałych sere na- stąpić mogło (a nie nastąpiło), stan szlachecki toczył krwawy bój aby przyswojenia swe i panowanie w zu- pełności utrzymał. W żadnym razie tyle niedoznał klęsk, przeciwności, strat, tyle …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH, ZAWICHRZONE. 140, 141. 31 na zawsze niepodobnym uczyniło. Mimo tych wszyst- kich podobieństw i rachub, aristokracja nieodstręczyła się niebezpieczeństwem, zgodną była z duchem stanu rycerskiego który w owćj przygodzie rzucił się cały tak jiż …
In:
Excerpt
372 UWAGI. śnionym znaleść mogli współczucie i przymierze. Chmiel- nicki odezwał się do ludu. Wywołując powstanie, po- ruszył kozaki, tatary i wieśniactwo ziem ruskich : kozacy i wieśniactwo do broni się zerwali za wiarę i wolność (195). Ja to wezwanie …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 141, 142 373 jest czynnym. Rzadki w dziejach widok, widok wspa- niały a przerażający, tym więcćj zajmujący nas gdy w upływie wieków niewidzieliśmy tylko postęp ucisku a cierpliwe jego ponoszenie. 142. BOGDAN CHMIELNICKI. Dawne w …
In:
Excerpt
374 UWAGI. stwa Mołdawji lub Wołoszczyzny, albo carskie trony. Hospodarstwo mołdawskie niebędac dziedziczne, myśli dynasticznćj rodzić nićmogło, ale wojewoda pograniczny w Mołdawji osłaniając rzeczpospolitę od napaści turec- kićj byłby tóż sprawę kozacką …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 143. 375 a zatrzymują się ze swym wodzem Chmielnickim pod Zamościem gdzie są krańce mowy i nieunjackiego obrządku. Chociaż powiedziano że jich wódz szlachcie, czekał wypadku z elekcji, godzi się zapytać ażali jin- nych …
In:
Excerpt
376 UWAGI nadejdzie pomoc z Węgier i od Chmielnickiego, a lud do powstania do broni powołuje(!19. Lud niedowierza, patrzy nieczynny a Napierski pada ofiarą żarliwego jęcia się sprawą ludu zmartwiałą, Uważmy nadto że bunt kozacki tym więcćj obo- Jętnym …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 143, 144. 377 dzie. Lud ruski ze wsi i miast do boju wyzwany, w ziemiach i włościach które magnaci odzyskują, za- pomniany, wydany zostaje na łaskę szlachty, jćj zemście, nieubłaganćj chwoście, powrozowi co dusił nieswor- ność, …
In:
Excerpt
378 UWAGI. litój co do Periasławia zjechali dla umówienia się z ko- zaczyzną, ujrzeli przerażające ludu rozjątrzenie; tru- chleli osłupiali na widok zażartćj dzikości. Głowy jeń- ców po szyję zakopanych, lud kosił, mszcząc się śmierci kozackich wodzów, …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 144, 145. 379 wało, jedynie liczbę regestrowców, a żadnego naprzy- szłość prerogativ upewnienia. Schizma raz pośredni- ctwem aristokracji do obywatelstwa przypuszczona, bratając się z wyłącznym stanu rycerskiego duchem, mogła w …
In:
Excerpt
380 UWAGI. zasilały jich jeszcze: lecz kiedy jedne i drugie wyczer- pnięte zostały i precz od jich sprawy uchylone: zesła- bli. Chmielnicki z pierwszćj wracając wyprawy, przy- wiódł cztery razy więcćj luda, liczba ta następnie je- szcze wzrastała, jednak …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 145. 381 niedostateczne, i zupełnie uchylające się, jak się oka- zało niebawóm wtedy gdy Polska napaścią Szwedów, Brandeburgów, Moskwy i Siedmiogrodzian zalaną zo- stała. Wtedy Tatarzy tylą z rzecząpospolitą stosunków pobratani, …
In:
Excerpt
382 UWAGI. naród. Ktokolwiek tam przybył wcielał się do narodu kozackiego, stawał się rusinem obrządku nieuniackiego Republikancka tam rozwija się dusza, czysto gminna z gminnowładnymi prawidłami: zgromadzenia i wybory gminne, władze reprezentacijne od …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 145, 146. 383 umocowanych w jizdebce swćj chaty przyjmował, z całą prostotą zwykłego pożycia. Król szwedzki odmówił pa- nowania, chociaż przyjął polską koronę która mu się w cierniową zamieniła. A odmawiając życzył i odra- dzał …
In:
Excerpt
384 UWAGI. nakłada i całym rozporządza poborem sam, mianowi- cie na utrzymanie siły zbrojnej. Prawodawstwo tóż należy do zgromadzeń narodowych. Wolność handlu zapewniona. Naostatek moskiewski patrjarcha żadnćj władzy, ni zwierzchności, nad duchowieństwem …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 146, 147. 380 wało. swój urok, a nadzieja uszlachcenia w potężnej rzeczypospolitćj która zdolności zasługi wynagradzać umiała, stawały w myśli dawnych rodzin kozackich przejętych obawą niewoli. Młoódzieńczy naród koza- cki był …
In: