Excerpt
342 UWAGI na przeważne mniemania i twierdzenia, śmiało powsta- wadi. Olizarovjus(72) i stary Szymon Starowolski (73) głośno. utrzymywali że przywłaszczenie prawa życia i śmierci jest nieprawne, uczynione przeciw prawu po- wszechnemu równie jak. przeciw …
In:
Excerpt
jus 100- olni jlne hb nują GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 132 343 że to książętu wolność wieśniactwu odjęli, niech zważą że Polska nigdy w podobnćj niezostawała tyrannji, a gdyby nawet doznała jćj, podobny gwałt tegoż byłby rodzaju co chwycenie niewolnika …
In:
Excerpt
344 UWAGI tak jak bezczelnie głoszone przez panów prawo życia i śmierci, jest zuchwałym fałszem i kłamstwem (75).* Ustęp ten Olizarovjusza okazuje przynajmnićj że pod owe zakrwawione czasy, zgiełku, i odmętu głos prawdy dawał się słyszyć; że w owe czasy, …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 132 545 towary i przedmioty w gospodarce domowćj i polowej potrzebne, takowe dwór zakupywał, sprowadzał i sprze- dawał. Szlachta co miała wstręt do handlu, która w mie- ście garcem, łokciem mierząc, funtem ważąc, byłaby się. …
In:
Excerpt
346 UWAGI gospody i chudoby rólnika nie polepszyło się. Mie- szkaniem biedne chaty słomą pokryte, z nieobrobionych klocków splecione, zwykle o jednym ognisku koło któ- rego krowy i 1 |. a przynajmnićj cielęta, liche ba- rany, prosięta i kury wspólnie z …
In:
Excerpt
wię nię- jim (i tóre elki 6! pól- póm mię. jet: rze: i50D4 muje lody GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 133 347 jażdżkach, opłacałi swe nawiedziny, podobnie i szlachta polska. czasem poczta urządzona ułatwiła przesyłki. Kraj lepićj: zaludniony, pozyskiwał …
In:
Excerpt
348 UWAGI bania do wieśniaczćj chałupy, on i cała drużyna jego, jedzą i pija co chcą z tego co najdą; 1-2 końmi jich a z resztą do jinnego: a to się dzieje bez jile się zmies krzywdy bo mają z sobą łóżka w wozach pociągu, w nich wino i zapas solonego lub …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 133, 134 349 i duchownych, powołując się na dawne twierdzćnia, że duchowieństwo wyzwoliwszy się od służby wojennćj, w porze niedostatku i wycieńczenia skarbu, obowiązane jest ciężary podjąć i potrzebie swym dostatkiem za- dosyć …
In:
Excerpt
350 UWAGI. kiedy się jawił przerażający umysłowy niepokój złe wróżący. Coś zbliżającego się nagle zatrważało szł: chtę: na dobrą nienawodząc drogę(57): a ludowi cierpliwości brakować poczynało. Niema co przypominać religijnego podraźnienia które lud …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 134. 351 rzenia jednak wyraźne markotności i rozpaczy następ- stwa, nie tyle trapiły myśl szlachecką co obawa nie- pewnego usposobienia a do wybuchu skorćj ukrajińskićj ludności czyli kozackićj, co mogłoby się w rzeczywisty bunt …
In:
Excerpt
359 UWAGI. prowadzić usiłował, a w tymże czasie 1578 jich wodza 5 był zniewolony. Za Zygmunta HI 1593 pod Kosińskim wzniecili niesworne burze przytłumione Podkowę sprawnością „Jana Ostrogskiego który kilkotysiączny bunt rozpędził. Wnet 1596 żeby jinny pod …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 135. 353 można dać ludu nazwę zbiegowi wszelkiego narodu łotrów co zasłażonej kary uszli. Zbierają się w nie- dostępnych między porohami Dniepru miejscach, pięć- dziesiąt mil niżćj Kijowa. Ten dziki pobyt, między stropymi …
In:
Excerpt
354 UWAGI. wiście jich szczepu; mieli pierwszeństwo wojskowe, rej w radzie i w oborze hetmana; a sami jedynie, 0so- +(93 mogli (93). bnego hetmana dla siebie podnieść 136. KOZACY LUD ROLNICZY. Z przęłudnianych licznym zbiegiem dnieprowych wysp mnożyło się …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 136 355 oczywiście niepostała myśl obywatelska; bo nie z nich do szlachty niezaciągnęło się ma sposób licznych lu- dności 'z przestronego Litwy panowania, i nieprzed- sięwzięło na jich wzór wyzwolić się z pod włościańskich …
In:
Excerpt
356 UWAGI. wyprawach chrztem własnćj krwi dokupywać się wol- ności w huku spienionych porohów. Opuszczając twardą zaporożców szkołę wchodzili na łono rolniczych rodzin kozackich, odszukując stosunków z własną pod jarzmem pozostałą rodziną (9). Pobiegła w …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 137. 387. lub zyskownie przewodzić, a kozactwo z ochotą bicia się i rabunku za łupami goniło. Bo żadna jinna tych ostatnich niepowodowała pobudka, chciwość tylko łupu j ubijatyki, uzbrajały jich jak przeciw łacinnikom i unitom, …
In:
Excerpt
358 UWAGI. Oburzona tym Turcja, gróziła Polszcze;/a ta ze swój strony, na próżno siliła się uhamować kozackie na- paści , karciła niesworność bez skutku. Usilności jej niedołężniały postępowaniem Zygmunta III, i jego klik którzy sprzyjali katolickim …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 137 3509 Nalewajki 1596 znaki takie cesarskie znalazły: się u zmożonych. Król i dwór jego co dopuszczał Austrji werbunku ochotników po całój Polszcze, niezapobiegał temu zdro- żnemu wrażaniu się cudzoziemca. Już w roku 1607 …
In:
Excerpt
360 UWAGI. a mianowicie ziemie ruskie, cieszyć się mogły usługą zaporożców co kraj zasłaniali od tatarskich zagonów. Od 'ezasiu powtórnego urządzćnia za Batorego, w na- stępnych latach pięćdziesięciu (1578-1636) zuchwałe a świetne jich sprawy zjednały jim …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 138. 361 rzeczpospolitę, jinne markotności i niesnasek powody były podrzędne. Lecz kiedy myśl jćj zamknęła się w so- bie, podrzędne niepokoju powody, stawały się wiel- kiego, żywotnego znaczenia. Dwadzieścia lat upływało od …
In:
Excerpt
362 UWAGI. umysł kozacki przejął: Konaszewicz nagle ukazał się, zdrajcę Borodkę ściął; ocaliwszy cześć, powiódł ko- Borecki et incitavit me ad suam curiam post duas hebdomadas; ; 300 popi cum 50,czerń- d. Kurczęwicz electus wladika a cosaci cis. Peroravit …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 138. 363 zaki pod: Chocim aby (1621 we wrześniu) rzeczpospo- litę z tureckiego gromu dźwignął : póczymssam w czerńce wrócił (97). 'Od: tej pory kozacy mają się za pod- porę: prawowiernego / obrządku greckiego, a cerkiew kijowska …
In:
Excerpt
364 UWAGI. wyższćj stanu rycerskiego prerogatiwy. Czemuż nie? kozacy co wybierali. hetmana i każdy z nich do he- tmaństwa czuł się godnym, czemużby podobnie nie mieli się wraz ze szlachtą o królewską uganiać godność, i dać swe głosy na przewodnika …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH: ZAWICHRZONE. 139 365 139. UJARZMIENIE KOZAKÓW. Zamysł zniszczenia, dobrze był zrozumiany. przez magnatów i starostów. Niebyło to wytępienie, w pień wycięcie ludności mnogićj, ale ujarzmienie miało być onćj zniszczeniem. Aby. uprawić odłogi …
In:
Excerpt
366 UWAGI. Na wielu miejscach a wnet po: całćj Ukrajinie stan rolniczćj klassy pogorszał się. * Podnoszono pańszczy- znę, taxy, daniny; zrównanie ze stanem ludu jinnych prowincji, zdawało się przeraźliwie podążać. Nałożono opłaty za chrzty, za śluby, …
In:
Excerpt
GMIN, SZLACH. ŻAWICHRZONE. 139. 367 Zabierano tóż kózakom cerkwie, cmentarze; cią- gano jich do tribunałów postawionych pod kierunek jezuickiego sumienia (191); wygrzebywano z ziemi i znie- ważano schismatyckie kości. Podstępnym poddmuchem, gwałtownością …
In:
Excerpt
368 UWAGI. więcćj mieli ni swćj sprawiedliwości, ni zwierzchnćj starsziny ani dochodów zawiadywania własnego; ni za- szęzytów. (Ci co w ostatnim boju niewyginęli poczy- tani są za motłoch i pospólstwo chłopskie. Regestro- wych 6000 będzie jak było, ale …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE, 139, 140. 369 nowana mówi podróżujący w ów czas w Polszcze La- boureur (10%). Przy prawie moc i posępna nastała cisza. Dziesięć lat niewoli toczyło się następnie w gorzkich wszystkie ludności polskie przejmujących przeczuciach, …
In:
Excerpt
370 UWAGI Nim atoli to zmięknienie zatwardziałych sere na- stąpić mogło (a nie nastąpiło), stan szlachecki toczył krwawy bój aby przyswojenia swe i panowanie w zu- pełności utrzymał. W żadnym razie tyle niedoznał klęsk, przeciwności, strat, tyle …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH, ZAWICHRZONE. 140, 141. 31 na zawsze niepodobnym uczyniło. Mimo tych wszyst- kich podobieństw i rachub, aristokracja nieodstręczyła się niebezpieczeństwem, zgodną była z duchem stanu rycerskiego który w owćj przygodzie rzucił się cały tak jiż …
In: