Excerpt
76 POLSKA. Prusy zniszczenie. Stany Pruskie i szlachta Polska, niezmierne na jćj poparcie czynili ofiary: ale wojna toczyła się lat kilkanaście. Przyczyna że się ta wojna tak dlugo ciągnęła, były psoty jakie pod ów czas Li- twa Polszcze wyrządzała , a …
Excerpt
KWITNĄCA. 711 mu się podobało. Szlachta gnuśniała cokolwiek , do- mowemi zajęta wygodami, siedziała u zwierciadła i włosy trefiła. Skręcano pod ówczas włosy w pukle w koło głowy, z tyłui po bokach, z wierzchu tylko włosy krótko przyzstryżone były,a wielu …
Excerpt
78 POLSKA siwo, i niedawno poznaną w Polszcze gorzałkę, Z ra- zu gorzałka używana była za lókarstwo. Gdy się po- j przez ludzi uboższych używaną A Była wEjć ejsza stawał a i kiedy umiarkowanie używ £ użyciem mięsiwa pokrzepiala rolników siły nieskoń- …
Excerpt
KWITNĄCA. 79 szlachecka» 106, Rozboje. Równos: © Gdy każdy robi] co ma się podobało , znaleźli się tacy , co się zdrożności dopuścili. Byli szlachta, nawet jali ; osiadłszy w górach, poo- niewiasty , co rozbij bronuych zameczkach, w Czorsztynie, w E …
Excerpt
POLSKA „ była eała moc wolności i władzy szlache- ckićj. Do izby poselskićj, przypuszezano i reprezen- tantów miast, 108. Dom jagiellonski p miesza z, skuje korony, Litwa godę, Panowanie Kazimirza było długie , lat 45 trwające» i głośne w Europie. Jego …
Excerpt
KWITNĄCA 81 zaś Litewscy i Ruscy :; po większćj części dziedziczne tytuły książąt to jest kniaziów noszący , i sami jedynie radę czyli senat składający , i sami jedynie, bez śzla- chty , sejmy składający : nie radziby ż: ską połączenia, bo straciliby : …
Excerpt
82 POLSKA w połączeniu te dwa narody. Udzielał tylko Litwie przywileja ziemskie 1457 r. ponawiał przyrzeczenia swobód litewskićj i ruskićj szlachcie. Panowie nie- kontenci z tego szlachcie v dzonego faworu , zapra- i księcia namiestnika, Za Jagiełły i …
Excerpt
KWITNĄCA. 83 miećnad obu narodami pana, króla a wielkiego ksią- żęcia razem. 113. Jan Albert. Kallimach. Szlachta. Panowanie krótkie Jana Alberta, a po nim jeszcze krótsze Alexandra, było obfitsze w prawodawcze bardzo ważne ustawy „a niżeli w jakie inne …
Excerpt
84 POLSRA senatu i posłów zgody, oraz że bez sejmu dóbr królew- skich rozdarowywać, ani długami obciążać nie mo: Ponieważ domagano się zupełnicjszego prawodawstwa, a zatym, za tegoż króla Alexandra, potwierdzono sta- tuta dawne wiślickie, warteńskie, …
Excerpt
KWITNĄGZ» 85 brzezińskiego , zabił go, a niepewny, za popełnione przestępstwo przebaczenia, podn sł bunt, zamyśla- jąc wskrzesić dawne wielkie księstwo Ruskie, przez samych Rusinów od tak dawna zniszczone. Zygmunt w pomoc Litwie nadesłał Firleja, który …
Excerpt
86 POLSKA. złożył uroczysty w Krakowie hołd. Odtąd dawne po- morze Gdańskie, zwało się Prusami królewskiemi, a właściwe Prusy, Prusami książęcemi , a Polacy księcia Pruskiego nazywali książęciem Królewieckim. Tegoż czasu 1526, wymarli książęta Piastowie w …
Excerpt
versiteto Uni a a 2 2 a SZĄ y …
Excerpt
KWITNĄCA. 87 a staranie jego aby mógł żyć ze wszystkiemi w zgodzie, pobudzało wszystkich mieszkańców , równie Polski jak Litwydo zgody. Ucichły pod tym panem, narodowe najścia między Litwą j Polską, ucichły kłótnie panów litewskich, i nie było niezgody …
Excerpt
88 POŁSRA tego że pospolite szaraczkowe odzienie, i żupan i opoń- raczkowe miewali. Starszymi braćmi zwali się możniejsi panowie, którzy zamyślili odróżnić się od braci młodszych , nie samem nazwiskiem ale tak aby się z bractwa wyłamać. Za przykładem …
Excerpt
UPADAJĄCA. 129 170. Hojna z Moskwą i Szwecją. Moskwa ruszywszy z kozakami 1654, zdobyła Smo - leńsk : potóm inne miójsca Litwy i samo Wilno. W innćj stronie stanęła pod Lwowem. tym czasie 1655, Karol Gustaw przez Prusy do Wielkićj Polski …
Excerpt
130 POLSKA ją. Liczył on wiele na tenże naród, który go na chwilę opuścił, i czekał aby w nim rozilało prawe miłości stali przy nim jedynie szlachta Pru- stkich zastanowiło, że Augustyn nów, potężnie bronił Częstocho- j cudami słynącym obra- zem …
Excerpt
UPADAJĄCA. 131 wpadł był do Polski i wspólnie ze Szwedami Kraków i Brześć odwiedził , ale się utrzymać nie mógl i opła- cić się musiał. Jan Kazimirz szukał także przymie- rzy , a żona także wielemu do tego pomagała. W tych układach , wystawiono na targ …
Excerpt
132 POLSKA w przeciągu lat siedmdziesięciu , musiała wytrzymać długie wojny , ponie niemałe straty > wycierpieć okropne łupieże , a to z powodu prawa dziedziczćnia co było jćj koronie elekcijnćj zupełnie obcą rzeczą, 174. TF'ojna z Moskwą. Ugoda …
Excerpt
UPADAJĄCA. 133 licach , upominało się o swoję należytość. Gwałtyi rabunki odnowiły się w kraju od nieprzyjaciół oswo- bodzonym, a sposobu opłacenia niebylo : ak wiel- łania. Starania biskupów kujawskiego artoryskiego i wileńskiego Jerzego Białłozo e|- kie …
Excerpt
134 POLSKA wojen, wyjednała że odtronu wniesiono na sejm 1661, aby jeszcze za życia Jana Kazimirza ,za następ obrany został książe Condć d'Enguien. Milczenie obudwu izb przerwali , Maximilian Fredro w senacie, a Powalski w izbie poselskićj ; wystawując …
Excerpt
UPADAJĄCA. 135 179. JF'ojna domowa. Lubomirski zaś ze Szląska gdzie się hył schronił » wezwany od Wielkopolanów co się za nim oświad- czywszy na koń wsiedli: wróciłdo Polski, Król po- czynił mu był różne przyrzeczenia, krórych gdy nie dotrzymał , …
Excerpt
136 POLSKA nych wtedy , kiedy się srodze krew po Europie prze- lewała. Za Jana Kazimirza przyszła na nią kolej, aby cierpień doświadczyła. Nie skończyły się na tóm te klęski co Polskę nawiedziły : ale minęły te , które najgwałtownićj dotknęły. Stając …
Excerpt
UPADAJĄCA. 137 coraz czynniejsi. Prowadzili jedna handel ; jakąkolwiek trzodą , albo zbozem , lub drze- wem, Ukrajińskie woły i konie nie przestały być głó- wnym lądowego handlu towarem. Lądem też przyby- wały Węgierskie wina, mate , tytuń, ta- baka; z …
Excerpt
138 POLSKA mnatachi meblem. Ale po wielu domach , niebrakło srebra, i staly wyborniejsze komódki i stoliki sztu- cznie różnokolorowem drzewem , blaszką i perłową macicą wykładane. Nie uginały się stoły jak dawniej pod srebrem ; i łańcuchy na Szyjach mnićj …
Excerpt
UPADAJĄCA. 139 a przywdziewa pudrem napełnioną perukę, z her- bejtlem w tyle. Więcej i powszechniej francuzki strój przybrały damy , a dawny skromny zorzucaly. Pudro- wkY głowę i trefiły fryzury , lub nosily peruki , na piętra , z wieżami i basztami …
Excerpt
140 POLSKA tek ludności był niezmierny. W krótkim oto czasie , wiele milionów wyginęło. Jaki milion wyniósł się z Kozakami, wiele luda przeniosło się za granicę do Szląska. Ponikły wsii miasteczka. Wsi niegdyś po kilkaset osad liczące', zmalały. …
Excerpt
UPADAJĄCA. 141 dnćjże krwi ; tylko że ich los w niższym postawił sta- nie. Aże ich nieopatrzył w dostatki , tym więcej ich chudobęi własność, dla dobra ojczyzny, szanować należało. Ale szlachta tak dalece zaslepiona by jim i sobie szkodziła : a …
Excerpt
ś ł POLSKA 186. Szkoły, Dawne szkoly po wielkićj części poupadały, Polska przestała być jak da awnićj ze światła i nauk «c h walona. Owszem w pismach nastał niesmak i nic dol świat nie wychodziło. Protestanckie szkoły niektóre tylko kwitnęły, Ze szkół …
Excerpt
UPADAJĄCA. 143 zdolny « Widział Jan Kazimirz że zepsuła była i mógł j upadek przepowiadać, 187. Jan Kazimirz złożył koronę. Składająckoronę Jan Kazimirz, przypomniał przed sej- mem, że byłpierwszy w zaczepce iboju, ostatni w trwo- dze i odwodzie, Prawdę …