Excerpt
y 28 GEOGRAFJA. słał 955 posły do Hiszpanji do kalify Korduby, który na dworze swym (od 800) miał gwardją z zaciążnych Słowian. Bolesław II czeski także tćż 992 opanował był Chrobacją, aż po jego zgonie 999 Bolesław wielki w królestwo ją polskie spojił. …
Excerpt
KRAJINY. 29 1240—1300, a wpływ narodowości nie przestał przy- gotowywać jedności jćj z Polską. Gdy Litwa kądzielą z Rusią się wiązała, Mazury po kądzieli 1327 za- władnęli Haliczem, Po zgonie Bolesława 1340, Ka- zimirz wielki niezwłocznie zajął to …
Excerpt
h 30 GEOGRAFJA. ski, stawał się ruskim. Mimo dorywczych wariagsko- ruskich wygonów powodziło się miastom, następnie w księstwa ruskie przechodzącym. Księstwa ruskie składały się pospolicie z miast, które były rzeczami- pospolitemi gminnemi, często nad …
Excerpt
KRAJINY. 31: twy lub Polski zwierzchnictwo wyzwalało ją z pod mogolskiego. jarżma; W południowćj części halicko-kijowskiego księ- stwa, kniazie rurikowicze i bojary przejmowali się my- ślą szlachty polskićj i narodowością polską. Gredymin zdobywszy Wołyń …
Excerpt
32 GEOGRAFJĄ. stego zastrzegających, tak jiż Gredymina rozporządzenia do nićj się nie rozciągały. Gedymin stale trwał w przymierzu z Łokietkiem; zajął Wołyń 1319, Kijów 1320; Podole, Witepsk, Po- łock 1327; do Nowogrodu wysłał 1331 syna aby tę …
Excerpt
KRAJINY. 33 chońcami tóż zwanych, i od Łotyszów; a na boku tój krajiny za Dźwiną nad Windawą siedzieli Kuroni, a wzdłuż Dźwiny Semgali również łotewskie ludy. Kiedy nastały przedsięwzięcia krzyżowe, Mejnhard, świątobliwy kapłan, udał się z kupcami …
Excerpt
34 GEOGRAFJA. i litewskie Znflanty z Estonją, a tworzyły lenne rze- czypospolitćj polskićj aż do wygaśnienia domu Kettlera, księstwo Kurlandji i Semigalji. Ale Szwedzi wraz osadzili Estonją, a Danja jeszcze czas jakiś wdawała się do spraw inflanckich, aż …
Excerpt
KRAJINY, 35 ływały Moskwę do zjednania się braterskiego, czyby zostali z powołaną na tron Romanów dynastją, czy przyjęli rzeczypospolitćj urządzenie, jak jim dogodno: woleli nienawiść i carów, mają dziś imperatorow, Multany, Wołosza. Wołosza naród w XIV …
Excerpt
36 _GEOGRAFJA. popierała rzeczpospolita polska; albo znamienici pa- nowie polscy usiłowali Moldawją osadzać wojewodami Polszcze wiernemi. Już od Zygmunta starego, sułtano- wie tureccy poczęli się wdawać do wynoszenia i utwier- dzenia wojewodów, a pokój w …
Excerpt
RZEKI. 37 nat się rozwiązał. Przekopcy, choć się sułtanom i ka- lifom tureckim poddali, pozostali w stosunkach z Pol- ską: wystawili na drugićj stronie Oczaków i powta- rzali, że z nim na ziemi polskiej siedzą. Pobierali jur- gielt aby rzeczypospolitćj …
Excerpt
38 Memeel czyli Nie- men, uchodzi do Kurischhaffu GEOGRAFJA. ( Z prawój Berezina Wiazina 2. ek Narocz p. Mereczanka Oszmiana 2. Wikaie..4-4%yr; Żejana p. Wilenka /. Swienta p. Abella 2. Szoja, Niewiaża /Szuszwa czyli Dubissa Jaśwojna p. Jura Minga; z …
Excerpt
Wisła trzema ko- rytami do mo- rza uchodzi, le- wym Motławą zwanym w prost do morza Balti- ckiego , środko- wym i prawym czyli Nogatem, przez Frischhaf do tego i morza Baltyckiego RZEKI. [Muchawiec p. Krasna 2. Bupasńca, 4Lśna p. E Nurzec p. Z Liwiec 2. …
Excerpt
40 GEOGRAFJA. (Widawka p. // |Ner p. Warta uchodzi pak l. doOdry,a Odra |R„goźna do morza Bal- | pyzy; ? Głda czyli Kud- tickiego. dow p. z Dobrzi- cą i Złotawą. Drawa czyli Dra- Do morza Czar- z prawój ga nego wchodzące. [Tyśmienica Stryj Swica Łomnica …
Excerpt
RZEKI. Sawranka Kodima z lewój Bożek Ikwa Desna Sob Sinucha f z prawej Wop Druck Berezina Teterow (Ugorski Tikicz 2. Gniły Tikicz p, / Wie Tatran p. [Taslik czarny 2. (Hajna p. Plissa p. Bobr 2. Świsłocz p. Olha /. Turja p. . |Stochod p. Pina 2. Jasiołda …
Excerpt
GBOGRAFJA. Zarka p. Unawa 2. Stuchna Rastawica 2. Krasna Kamionka 2. ROŚA.1.... wadi JOliania [A Moszna Olszanka p. Taśmin Rosawa 2. z lewój Wechra p. Ostr Ż. Turja 2. Pronya p. ś Biesiedź 2. Trubież Iput 4 Sula Rzeki spławneę są: Dźwina, Windawa, Niemen, …
Excerpt
PRODUKRTA; 43 wielkości. Gropło w Kujawach; Świteź na Polisiu, blisko Buga. Na Podldsiu północnym i w województwie trockim blisko granie pruskich znaczne i liczne jeziora. W północnej części Litwy, w Brasławskim, Dzisneńskim, około Uszacza i Uły pełno …
Excerpt
41 GEOGRAFJA. w Kurlandji, w wiłkomirskim i upitskim powiatach, oraz na Podgórzu; konopie na Białćj Rusi. Po lasach i polach, bujne najdują się pastwiska, na których liczne chodują się, krów, wołów, świn trzody ; mnogie owczar- nie i dzielnych mocnych a …
Excerpt
RZEKI. 45 lasy i bory po wszystkich województwach napełnia. Z lasów drzewo na budowę, klepki, wańczos, belki, Dźwiną, Niemnem i Wisłą do portów spławiano; pu- szcze litewskie i poliskie, dostawiały masztowego drzewa, Zioła apteczne znajdują się wszędzie. …
Excerpt
46 GEOGRAFJA. Sól bałwaniasta, dosyć zbogaea Polskę ale żupy Wielickie i Bochneńskie są jedne z europejskich w sół najzamożnićjsze, jednakże z nich na rok tylko 200,000 beczek niespełna dobywano. Sól ruska warzona wyrabia się w Samborskim i po różnych …
Excerpt
RZEKI. 47 zjawiły się dość liczne przedsięwzięcia do obrotów handlowych i zakładania fabrik. Pomnożyły się banki, powstał kredit, liczne kapitały szły w obieg; szukano dróg handlowych do morza czarnego, kopano kanały, otworzyła się mennica w stolicy i …
Excerpt
GEOGRAFJA. E POLITICZNY PODZIAŁ na województwa, ziemie i powiaty. W. województwo. 1. W. Poznańskie. 2. W. Kaliskie. P. powiat. Z. ziemia, G. gród. S$. sejmiki. WIELKOPOLSKA. P. Poznań G* Z. Wschowska G. P. Kościan G* P. Wałecz G. P. Kalisz Gr* * P. …
Excerpt
U OOMAOCCO OWCE A | = | | | M = W BANG ALTI | r. SŁAWIANŃSKIE KdaaAKAKAA iń przez KOWAKAKAKAKNK AA GKAKKÓWK KA AG KGŃAĆ JOACHIMA LELEWELA. kai non diffitentur unum deum. ń 1, 83. Helmoldi WÓKAKAAKKGKA KA GKA O LL POZNAŃ. 55 20 o „4 w c zd e 5 N 6 Ś R o © …
Excerpt
BAŁWOCHWALSTWO SŁA WIAŃSKIE J0ACHINA LELEWELA. 'non diffitentur unum deum. Helmoldi I, 88. // BIBLJOTEKA ( UNIWERSYTECKA W WILNIE POZNAŃ. Nakładem J. K. Żupańskiego. …
Excerpt
erp TY _ BAŁWOCHWALSTWO SŁAWIAŃSKIE. E Misudy osóbny rozdział poświęcił (morudże 62) na opisywanie wspaniałych świątyń sławiańskich : Sławian jeszcze nieochrzczonych. Z tych jedna stoji na górze, cud świata, a wedle znawców wzór archi- tektury i …
Excerpt
WWE 4 SŁAWIAŃSKIE posąg dziewczyny składa ofiary i kadzidła. Wystawił tę świątynię pewien mędrzec (hakim) który dawnych lat żył między Sklabami, a tak dalece swymi wybie- gami i zręcznością usidlił myśl tych ludów, że nimi rządził, mimo jich rubaszności i …
Excerpt
BAŁWOCHWALSTWO. 2. 5 chodzą początku, niemnićj dzieje czci stwórcy stanowią jedność i z jednego wynikają początku. Objawienie pierwszemu udzielone człowiekowi, udzielone jest ro- dowi ludzkiemu, jest rodu ludzkiego udziałem. Krewki umysł ludzki rychło …
Excerpt
6 SŁAWIAŃSKIE dła bóstw wielorakich. Deism, theosofje, walka złego | z dobrym, działanie duchów, natury zbożenie były wy- h padkiem rozumowych zaciekań opartych na bycie jednego Mk bóstwa; kilkorakie bóstwa były wypadkiem przypadku, Ś niedostatku myśli, …
Excerpt
j " | BAŁWOCHWALSTWO. 3. 1 | nęły wieki'a pamięć nieskaziła tego wspomnienia. Chrze- ścjanie przypisywali mu wiersz o jedynym bogu śtę 0” ćar' | …