Excerpt
k. Przesta- sują niektóre nauki raczej „mechaniczny i zewnętrzny po- dział na stulecia” !). V. Wreszcie — podział na okresy zależy nietylko od rzałość o- ruchu piśmienniczego, ale (będąc aktem dowolnym) także kresów a. Katalog przedmio- towy b. System …
Excerpt
dzić niewspółczesne sobie systemy, rzutujące obraz nauki w różnych okresach rozwoju. Jest to jednak w kat. przedm. sprawa uboczna. Głów- ną jego w tym względzie zaletą jest nieograniczona „po- jemność””), czyli swoboda wprowadzania nowyc h te- matów, a …
Excerpt
$ 27 e. Hi- storyczna zależność tematów Z tych dat widać najpierw, w jakim czasie zaczę- to oznaczonemu przedmiotowi poświęcać osobne książki; w jakich latach następnie zajmowano się nim naj- obficiej (np. Staszic Stanisław ma nawał opracowań w …
Excerpt
L Życie wyrazu słownego nie jest wiecz-f.Archaizmy ne ani niezmienne. Niektóre terminy wychodzą zupeł- nie z obiegu, a odpowiadające im pojęcia stają się „hi- storycznemi* i giną prawie. Są to archaizmy, nie zja- wiające się we współczesnem słownictwie. …
Excerpt
j. Żywotność kat. przedm. a. Stosunek katalogu do książek uczuciową czyli „nastrój” '). Zwłaszcza—poza nauką— w dziedzinie polityki, sztuki i literatury, gdzie występują jako narzędzia walki (np. Samostanowienie narodów). Póź- niej, spełniwszy swą …
Excerpt
„naukowości” ($ 20), t. zn. że będąc ułożonym zgod- nie z systematyką nauk, tworzy strukturalną całość, dają- cą wierny obraz nauk. A kat. przedm. jest agregacją i ma „disiecta membra” ($ 21). W toku rozważań okazało się jednak, że katalog przedmiotowy …
Excerpt
żek—z dążeniem do zupełnego wykazywania materjału. Ta- ką samą konstrukcją jest katalog przedmiotowy. Żaden z nich zatem nie ma naukowej kompozycji, obydwa układy merytorycznie odbiegają od nauki ($ 19 a), nie dają jej wiernego obrazu, są w tem znaczeniu …
Excerpt
gim. System odsyłaczy nie krępuje się zasobem literatury, danej w bibljotece ($ 23 e), i może zachować swą naukową czystość. A tematy, ułożone bez systemu, bo w abecadle, unikają największej wady katalogu systematycznego, t. |. przestarzałości, utrzymują …
Excerpt
k. Ocena e) pożądane w katalogu dalekie wyszczególnienia nie naruszają jego przejrzystości ($ 26 g), ę) łatwo wprowadzać nowe tematy ($ 27- c), n) nie trzeba czekać z tem na minimalną ilość książek w b-ce ($ 27 e), 1) zmiany tematów nie naruszają całości …
Excerpt
Dlatego w ocenie katalogu obok piśmiennictwa gra ważną rolę wzgląd na—czytelnictwo, a ogólniej mó- wiąc: użytkowność wykonanego spisu ksiąg. Stosu- nek katalogu do osób zeń korzystających, psyc holo- giczne nastawienie katalogu, staje się ($ 19 c) drugiem …
Excerpt
$ 29 f. Nau- kowe zada- nia katalogu g. Krytyka zadań nictwa czy nauki o wiedzy. Takis było założenie Meyera, gdy dawał zarys katalogu działowo-okresowego ($ 26 f). Jego zdaniem '), bibljoteka ma być nietylko „wypożyczal- nią”, dbającą głównie o nowszą …
Excerpt
przedmiotem „lektury”, ona może pouczać. Ale nie kata- log bibljoteczny "). 2) Obraz piśmiennictwa naukowego traci na war- tości użytkowej, gdy nie jest zupe łny. Rzeczywisty księgozbiór jednej bibljoteki nigdy zaś nie da kompletnego przeglądu. Tylko …
Excerpt
$ 29 h. Bi- bljografja ro- zumowana by, jak się wydaje, naukowa treść książek, a raczej szłoby o ich postać zewnętrzną, cechy typograficzne, oraz inwen- tarzowe właściwości poszczególnych egzemplarzy. W archi- wum książek również możnaby zapytać o jakieś …
Excerpt
ich — jak sami stwierdzają ') — uczeni badacze, stanowiący i. Zbędność najcenniejszą kategorję korzystających. Nie odczuwa tej po- Sęlów bi- trzeby także—występujący w najliczniejszej zapewne gru- pie—przeciętny czytelnik, który nie odbywa studjów i nie …
Excerpt
a. Właściwe cele bibljo- teczne b. Pytania czytelników c. Ogólne opracowania d. Szczegó- łowe zagad- nienia 8 30. USŁUŻNOŚĆ KATALOGU. Wobec tego wyniku postawimy katalogowi tylko w ł a- ściwe zadania bibljoteczne, t. zn. udzielanie czytelnikom informacyj …
Excerpt
interesowania dotyczą kwestyj szczegółowych, przy- niesionych aktualnym wirem życia (np. Faszyzm), ale tak- że—_w odniesieniu do osób pracujących naukowo. Składają się na to następujące momenty: x) Stale i coraz bardziej postępuje sp e cjalizacja nauk i …
Excerpt
f. Poszukiwa- nia systema- tyczne dacz nie chce ab ovo przeglądać całej, i nadto jeszcze pokrewnej, literatury danego zagadnienia, nie szuka związków nadrzędności i podrzędności, lecz=tych kilku książek, które podają ostatni stan badań określonej kwestji. …
Excerpt
Wobec tego—zespolenie w jednem miejscu kat. syst. g. Wiązania dzieł ogólnych i szczegółowych — nie ma odsyłaczowe wyraźnego praktycznego pożytku. A zatem — nie szkodzi rozmieszczenie ich pod różnemi literami abeca- dła w kat. przedm. Zwłaszcza, jeśli na …
Excerpt
S 31 b. Zapo- Aby zwrócić się z zapytaniem do katalogu w bibljo- biegliwość tęce, trzeba posiadać niekiedy pewną wiedzę przygo- towawczą. Np. kat. alf. wymaga znajomości (zapamię- tania) ') nazwiska autora i tytułu poszukiwanego dzieła. Im mniejsze pod …
Excerpt
nia (ani znajomości tytułu, ani systemu). Czytelnik musi tylko jedno wiedzieć: czego szuka. Musi ży- wić przedstawienie przedmiotu, choćby całkiem niejasne. Nawet — gdy zna tylko nazwę przedmiotu, której nie rozumie, potrafi również odszukać w kat. …
Excerpt
nym.—Dalsze dwa sposoby są ucieczką do układu przedmio- towego. $ 31 g. Układ Przejrzystość katalogu syst. wymaga mianowicie, by przedmioto- nie miał on ani za dużo, ani za mało działów i poddziałów 7). EM Tymczasem specjalizacja nauk i zainteresowań żąda …
Excerpt
mum wysiłku '). Nawet przeciwnicy katalogu przedmioto- wego przyznają, że jest on „praktycznie* najsprawniejszy ($ 18c). Zapewne, że szczegóły jego konstrukcji mogą być odmienne. Może on różnie formować tematy, różne przybierać skupienia i określniki. …
Excerpt
przedmiotu, gdyby był na złej drodze, np. przy kilku sy- nonimach jednego pojęcia. $ 31 i. Wier- Dzięki swej przejrzystości *) daje analityczny katalog e 8 przedm. odpowiedź wierną i dokładną. Jeśli wiec pod oznaczonym tematem nie znaleziono literatury — …
Excerpt
Szukanie jest zatem zawsze dwukrotne. Staje się nawet wielokrotnem — jeśli wskazówka indeksu doprowa- dza tylko do ogólniejszej klasy, której części trzeba do- piero przeszukiwać, by wykryć potrzebny szczegół. Nato- miast katalog przedm. bezpośrednio z …
Excerpt
1. Dostęp- ność kat. przedm. punkcje, nawiasy, znak równania i t. p.”). Tej całej symbo- liki trzeba się jednak wyuczyć przed korzystaniem z katalogu dziesiętnego. Wtedy dopiero występuje jego uży- tek międzynarodowy. Należy więc pamiętać, że gołąb ma …
Excerpt
przejrzystość oraz bezpośredniość poszukiwań. Słowem: jest bardziej dostępny, a odpowiedź daje pewniej i szybciej. Wrzeszcie i to trzeba uwzględnić, że żywotność kat. przedm. ($ 27) utrwala na szereg pokoleń jego użytkowanie ($ 26 a), że tylko przez układ …
Excerpt
c. Użytkow- ność kat. przedm. a. Trzecie kryterjum: wykonalność b. Wykształ- cenie mater- jalne wyko- nawców łatwia tylko układ przedmiotowy. Na pierwszy rzut oka wi- dać w abecadle, które przedmioty nie mają wcale opraco- wań. A chronologiczny szereg …
Excerpt
śmie być obca bibljotekarzowi tematologja nauk ($111, uw.l na s. 53). Zazwyczaj łatwiej jest osądzić wedle treści przynależność dzieła do ogólniejszej klasy systemu, aniżeli sprecyzować szczegółowy temat. O ile tam są trudniejsze wyjątki ($ 24), to tu …
Excerpt
e. Doświad- czenie bi- bljotekar- skie a. Trudność wykonania i rutynie. Pod względem metody pracy są obydwa ka- talogi rzeczowe—naukowemi. A nawet—kat. przedm. żąda od wykonawców więcej logiki, więcej przygotowania i wysiłku naukowego. Wymaga także więcej …
Excerpt
czynają odrazu od wyszczególniań i dopiero zwolna dojść mogą do syntetycznego ujęcia całości (podczas gdy w kat. syst. rozgałęzianie zaczyna się, gdy całość jest już zgrubsza ułożona). Ale raz osiągnięte wyniki stają się po- mocą w ponownem wykonywaniu …