Excerpt
224 WYRAZY nych uroczystości, po-w jinnymi się stają powinowatymi, na co niebrakowało szczegulnych nazwań. Dla dzieci z pićrwszego małżeństwa, drugi matki jich mąż, jest ojczym; druga ojca jich żona jest maco- cha; oni ojczyma lub macochy pasierbami. …
Excerpt
PRAWNE, XIV. 11. 12. 2925 Prawidła tedy prawa i konu, dają wszelki czyn płci męskićj, a w nim przypuszczają do udziału płeć _ niewieścią. Zachowują męskićj płei moc, a niedając jej nasilćnia, uciskania; dla płci niewieścićj wspólny z nią zostawiły …
Excerpt
226 WYRAZY wprzód bezdroża. Z tego wszystkiego rozwijały się jinne od przeszłych między obywatelstwem i między mięszkańcami kraju stosunki. Zmieniła się postać spo- łeczeństwa. Stosunki rodzinne, i gminny starćgo onych oby- czaju ruch, przeszły w ulubione …
Excerpt
PRAWNE. XIV. 18. 14. 227 obrażony, w języku i duszach mieszkańców cenił ży- wioł zeszłości ustawicznie. Obstawał przy swojim stano- wisku, niedopuszczał zakorzćnićnia się roślinności obećj. Schła nieraz lub więdła na niwach ze w strętem je przejmujących …
Excerpt
228 WYRAZY skićj pociąg, mniemali że takowy zawsze rodu jich był skazą i niewchodząc w ciemnoty wszetecznego bałwo- chwalstwa, światłem zbawicielki łaciny lub grzeczyzny ogarnioną rozpatrując. Sławiańszczyznę, wszystko w nićj z obcych ziem przywiezione, i …
Excerpt
PRAWNE. XIV. 14. 15. 229 manufacti, singulis nominibus insculpti. (o koszlawe, to barbarzyńcom Sławianom przyznaje jinny, chociaż apostoł jich ogląda u nich bałwany, sculptura arte in- eredibili pulchritudine celata. A chociaż z nimi obej- ście mający …
Excerpt
280 WYRAZY dzónia wzruszćnie. Trzebaż abyście wy, zwątpili o swym rodzie, od kolebki jego wyzuwali go ze zdolności i prawości abyście go upadlali dla humoru. Wybaczcie jeśli to gorzkie we mnie wrażćnie nieci. Zabierając się do dziejarskićgo rozpatrywania …
Excerpt
PRAWNE. XIV. 15. 231 prawodawstwa ciwilnego i kriminalnego, mogę tylko dostrzegać, nietknięte płoniny, zaniedbane uwrocia, małą jedynie, wprawdzie główną ustawodawczćj sprawy podwróconą jilość, do którćj nie nieprzybywa, chociaż nowego przepracowania …
Excerpt
SŁOWNIK 87 WYRAZÓW. VOCABULA JURIS MEYDEBURGENSIS. KOŁO ROKU 1455 PISANY PRZEZ ?P. 8. (*). Aypere, konać. Armillae, knafliki, sponki. „Adversarius, sampierz. Actor, powod. Harnasz, zbroia woyenna. Fidejussit, wręczył się. Ć) PVocabula, spisane przez P. S. …
Excerpt
MEJDEBURGSKI. P. 8. 1455. Area, siedlisko. Ante aciem, przedszpica, woyski. _Ancilla, niewolna sługa. Scabinus, stołecznik. Advocatus feodatus, zakopny: woyt. Bannitum judicium, gayowy sąd. Bracciles, gaczniki. Burgrabius, vel supremus castellanus, …
Excerpt
234 SŁOWNIK Fundus, miescce. Feodale jus, lińskie prawo rycerskie. Feodalis vir, slachcie. Hlomicidium, głównictwo, mężobójstwo. Haereditas 'obmortuata, dzeędzina odumarta, pusczizna przez dzedzicza. Hlomo censualis, kmetho. Inculpatio, żałoba. Im …
Excerpt
MEJDEBURGSKI. P. S. 1455. .Probavit, doswiadczył, dokonał. Resignare, wzdacz, wzdac. Respondens, winowaciec. Villicus, scultetus, włodarz. Supellectilia, domowe szczebrzuchy, począczy. Satisdacio, gwar. Sedilia, stotki, zedle. Servus, nyewolnyk. …
Excerpt
AV, OCALENIE POLSKI ZA KRÓLA ŁOKIETKA. …
Excerpt
OCALENIE POLSKI ZA KRÓLA ŁOKIETKA ((V). JH o na północy skaldy, z west- chnieniem biorą lutnią, przypominać przeszłość! Ję- cząca północ, rada udzielać czułą łzę wspomnieniom! W cierpiącem i melancholicznem tchnieniu, wznawia pamięć swojich bohaterów i …
Excerpt
240 OCALENIE POLSKI samćj tylko złćj wróżby pochmurnym widokom. Wy- stawia na wstręg i ohydę, gwałty i wykroczćnia; wy- poczywa na cichćj cnocie, często cierpiącćj, która jednak, w wytrwałym bycie swoję błogość znalfść może, o swojćj prawości niewątpi. …
Excerpt
ZA ŁOKIETKA. XV. 2 3. 241 zniknienie Francji w ówczas nie ochybne z Kapetów hrabia Paryża który księstwem Francji” rzą- dził, nosił tytuł króla Francji. Nie przeczyła mu tego bjerarchja duchowna, ni książęta, ni hrabiowie, ani jich wassale i mieszkańcy …
Excerpt
242 OCALENIE POLSKI i męstwo podniecają, a wszakże zachęcany do boju nad Ugrłą, jeszcze Iwan chwiać się zdawał. Obawa, obie strony z pola rozegnała. Lud Ruski błogosławił niebo, że go cudem ratowało. "Tymczasem horda ze szezętem znikła a Gedymina …
Excerpt
ZA ŁOKIETKA. XV. 4. 5. 6. 943 nją, za co jinne kraje i wyspy wykupywał. Jednakże to naprawićnić państwa, niezupełne jeszcze. W długim panowaniu, niezmordowany Waldemar III, jeździł po świecie, plątał się w niezgody postronne, trzymał na wodzy wewnętrznć, …
Excerpt
244 OCALENIE POLSKI naród, czyli państwo jakie w jednćj familji dziedzicznie podzielonć było. W siódmej generacji, coraz nowe po- działy zachodziły i drobniał ród Piastów, bez nadzieji aby spadkami państwo Bolesławów połączyć się miało. Ksią- żęta …
Excerpt
ZA ŁOKIETKA. XV. 7. 8. 245 miecki. Były dolegliwe, ale przemijające Litewskie na- paści. Od Węgier zasłaniały góry i wieloletnia spo- kojność zgodną obu narodów skłonnością warowna. Lecz do rzeszy niemieckićj należący Czesi, margrabia brandenburgski, …
Excerpt
246 OCALENIE POLSKI miastach i cudzoziemcy miasta Krakowa, narzucają Le- chji monarchów. Prawy dziedzie Łokietek, o panowa- nie dobijać się musi. Każdy połysk pogodnićjszćj przy- szłości; nowe ciosy zaostrza. Wskrzesza tytuł króle- wski Przemysław : i …
Excerpt
ZA ŁOKIETKA. XV. 9. 10. 247 szna jego przemoc grozi wtedy, gdy zdrada Szamotul- skićgo otwierając najgłębsze kraju ustronia, łupieżą i pożogami uprawiała do przyszłćj zdobyczy ofiarę. Kujawy przez zakon zajęte. Poważne państwo Bole- sławów, za synów …
Excerpt
248 OCALBNIE POLSKI lonćj Lechji. Wszystko to jednak, wpływ i przewaga obca, rozerwać, opanować lub wytępić mogły, wytępić usiłowały. Wszakże wśród ponawianych i coraz wię- ećj trwożących niebezpieczeństw, zjawił się niejaki opór i usilność podźwignienia. …
Excerpt
ZA ŁOKIETKA. XV. 11. 249 zostało, wszystkie usiłowania zdawały się daremne. Z ubytkiem sił i środków, ściśnione działanie reszty, czy- liż się w usiłowaniach niewysili? czyli w życzeniach nie- ostygnie? czy usiłowania niezostaną przełamane i po- konane? …
Excerpt
250 OCALENIE POLSKI wielu czasów nieznane cnoty. Po tylu leciech i cię- żkich probach widział Łokietek, wielką w umyśle i sercu przemianę, patrzał na powolny postęp, i ujrzał w po- zostałćj resztce, nową siłę, jakićj całość wprzódy nić- miała. On sam, tą …
Excerpt
.ZA ŁOKIETKA. XV. 12. 13. 251 czeniem się obu narodów, powiązała się Litwa z Ma- zowszem. Przedysława córka Trojdena Litewskićgo stała się matką linji Czerskićj. Danmilla córka Gie- dymina, małżonką i matką książęcia Płockićgo. Już jedynie z księżniczek …
Excerpt
252 OCALENIE POLSKI stwiałe Łokietek, znalazł je w niedoli szczęśliwy, w swo- jim narodzie. Jednakże zakrótkie były dni Łokietka; czując jak dalece wszytko jego duchem tchnęło, siwizną pokryty, umysł spokojny, w czynności utrzymywał, serce słodkiemi …
Excerpt
ZA ŁOKIETKA, XV. 14. 15. 16. 253 Bolesławów od jich nastawań, już jest warowne i w so- bie mocne. A jeszcze nowy w upłynionćj przeszłości zjawia się widok, gdy ochroniona przez Łokietka bu- dowa, ma być przez następeów podźwignioną do wiel- kości. Kreśli …