Excerpt
410 OŚWIECENIE I NAUKI umiał wypisywać, Gall. I, 2, mser. zamose. p. 246; a bliżsi Galla polscy dziejopisowie, umieli przytaczać francuskie powiastki: jak jakiemuś królowi w czasie biesiady, ustawnie pacholę na to wyznaczone powta- rzało: scire tu moras, …
Excerpt
WŁOCH I FRAN. WPŁYW. XVIII. ©. 411 wojnę jugurtińską Gall. II, 16; a daleko w tój mierze zasobnićjszym zaraz po nim piszący, biskup krakowski Mateusz (herbu cholewa r. 1166). Miał Mateusz pod ręką Gallusa samćgo: chociaż go, ani wspomina, ani tóż ściśle …
Excerpt
412 OŚWIECENIE I NAUKI prowadza Przypiśnik Kadłubka, gdy na dzikie powieści o Juljuszu Cesarzu w Polszcze, Mat. I, 16, odwołuje się do zagubionćgo dziejopisa ' Walerjusza Marcella, ceśarzów życia piszącego (comment. I, 1); kiedy wspo- mina kronikę …
Excerpt
WPŁYW NIEMIEC. XVIM. 7. 413 A. są jeszcze w Mateuszu miejsca, przestrzegające, że wśród węzłowatćj ciemności i zawikłanych zwrotów mateuszowych, jak ów wićrsz Virgilćgo lub Horatjusza, przyplątały się perjody z dobrych pisarzy łacińskich, na których …
Excerpt
414 OŚWIECENIE I NAUKI leslai alti fundat, 1178, inter ser. siles. Som. t. I, p. 894, jak w Polszcze.e Do Lendy i Węgrowca, sprowadzeni byli Niemcy Altenburcy z pod Kolonji (Mieczisł. III, ap. Dług. V. p. 473); do Koprzywnicy w Krakowskim jeszcze cistersi …
Excerpt
WPŁYW NIEMIEC. XVIIL. 7. 8. 415 Fulconis archieppi gnesn. statuta a. 1237, sprowadził koniecznie wiele niemieckiego do Polski, i na stan uobyczajćnia, nauk i oświecćnia, nieodzownie wpływać musiał. i Wszakże wiek XII, był początkiem pićrwszych wielkich, …
Excerpt
416 OŚWIECENIE I NAUKI we Włoszech (r. 1137) pandekty i wnet gwałtownie, w pićrwszym zapale rozniosła się w Kuropie nauka prawa. Wszakże srogie przykłady, ostrógo użytku prawa rzymskiego, odraziły od niógo ludy europejskie do burzliwćj wolności sposobiące …
Excerpt
WPŁYW NIENIEĆ. XVHL 8. 9. 417 Tak więc świat nieszczęśliwy, nieusposobiony je- szcze do otrząśnićnia się z obarczających go przesądów i błędów, jeżeli gdzie okoliczności jakie, jakie widoki, czyścićj przenikał, w formach przynajmnićj dziwacznie go …
Excerpt
418 OŚWIECENIE I NAUKI i przemoc, najsmutnićjsze w ustawicznych zatargach i krwawych bojach wewnętrzne Polski położónie stawiały. Zewnątrz, narażona na wszelkie łupiestwa, szcze- gulnym zbiegiem, przez równy prawie nieład od za- chodu wstrzymywane, od …
Excerpt
WPŁYW NIEMIEC. XVII. 10. 419 Smutne skutki z nauk Niemieckich. 10. Lecz w tych naukach, jako się rzekło, w stro* nie nawet zachodnićj pogorszających się, jakby jeszcze niedoszły szczebla przesiłku z którógo miały być stra- cone, i w Polszcze przez napływ …
Excerpt
420 OŚWIECENIE I NAUKI Gallusa i Kadłubka, a nawet i od nieznośnćj wyszu- kaności Mateusza, upędzając się za dziwami i senni- ctwem. Bogobojni słudzy boży w Niemczech, niedo- pićro o swych marzeniach pisywali. Bogufał też, cho- ciaż grzesznik (r. 1250) …
Excerpt
WPŁYW NIEMIEC. XVII. 10. 421 Niemców wprzód wyuczonych, i wspólnie z nimi, nie- był już w stanie niewidywania, a raczćj niepowtarzania uświęcanych urojeń. Gdyby albowiem można było z tógo się otrząsnąć, nie byliby pewno zaniechali użyć sposobnych do tógo …
Excerpt
422 OŚWIECENIE I NAUKI zostały, dość rychło jednak zbyteczną nieprzyswojitość na ziemi polskićj straciły. * U zareńskich Franków znane były w sądowni- ctwie proby boże. Z germańskiego zrzódła wylęgłe, z prawem niemieckim po miastach polskich zasiadłe, …
Excerpt
POSZUKIW. WŁOCH I FRAN. XVII. 11. _ 428 niekorzystnie wypadły zwiąski takie z nieprzyjaznemi sąsiadami: znowu się wzięto w jinny sposób PRD nauki z Włoch i Francji. - CAŁOWIECZNE SZUKANIE WYŻSZYCH NAUK I OŚWIŃ- CENIA PRZEZ POLAKÓW WE WŁOSZECH I FRANCJI, …
Excerpt
5 kubco wne J dzeeiea KURKI: z 29 md zako rb ik ga Dane, szk rzejia Lernns Yoke EISK, dz 1285. SEA ż r A er natny, oryslechentąs, Cinam „ind 6 recip? r o galuAC zri0za DR" cast. pa m € zaw dag 772 cz ia Fkierinm ił? , eadern fe 24 4: a 1-386 IŚĆ cam FU …
Excerpt
POSZUKIW. WŁOCH I FRAN. XVIII 11. 4925 Wnet synód (r. 1285) pod przewodnictwem Jakóba Swinki, arcybiskupa gnieźnieńskiego, uchwalał: żeby nikt z cudzoziemców beneficjów nie otrzymywał; a nau- czyciele do sprawowania /szkół, jinni przyjmowani nie byli, jak …
Excerpt
426 OŚWIECENIE I NAUKI kasz. — Uicerona rhetorika (Joh. Dombrowka, comment. I, 7, III, 5, IV, 6, ed. dobr. p. 47, 264, 499, lips. p. 611, 700, 793; confer. II, 6, III, 31, ed. dobr. p. 114, 380, lips. p. 622, 747), Boetius (zd. II, 27, 30. IV, 9), Thomas …
Excerpt
POSZUKIW. WŁOCH I FRAN. XVIII. 11. 12. _ 497 dominikan, spowiednik wielu papieży, arcybiskup Ko- senza, przeznaczony nakoniec na arcybiskupstwo gnie- źnieńskie, gdy nazad do ojczyzny niedojechał, zmarłszy (r. 1279) w Bononij, stał się pod ów czas i w …
Excerpt
428 OŚWIECENIE I NAUKI zakony i uniwersitety, stały się zwad pobojowiskiem. Wypędzano się ze szkólnych przybytków, a niekiedy i krew rozlana, zarumieniła strony, «0 czcze i niezro- zumiałe słowa walczące. 4 Jeszcze tak z wieku do wieku, miały się o błahe …
Excerpt
POSZUKIW. WŁOCH I FRAN. XVIII 12. 13. 429 wznosząc, ze swym uczniem Bokacym uwielbiają Gre- ków. Włoskie pióra, porzucają na czas szczęśliwie upra- wiany swój język, chwytają się z nowym zapałem gre- czyzny, a mianowice naśladownictwa cicerońskićj łaciny. …
Excerpt
430 OŚWIECENIE I NAUKI za poznaniem lepszym polskich zabytków piśmiennych, może jim to zaszczyt przyniesie, że umieli stronić, od powszechnćj zarazy. Za lepszym mówię poznaniem jich zabytków piśmiennych, bo dotąd, więcćj jich znać nićmożemy, nad te, które …
Excerpt
POSZUKIW. WŁOCH I FRAN. XVIII. 13. 14. 431 w etymologje, tak jiż w nim, zdziwactwo, gwałtem się prawda na więrzch wydzićra: lecz od jego czasów, przez długi wieku przeciąg, napłynęło już niemało nie- mieckich pisarzy: więc, przepisywacze i naśladowcy, …
Excerpt
432 OŚWIECENIE I NAUKI Są bezwątpićnia pisma w rzeczach duchownych i theologicznych, jako (r: 1270, 1280) owego Mikołaja Polaka archidjakona krakowskiego: treść decretów: summa. decretalium per dominum Nikolaum archid. erac. collecta (inter eod. mser. …
Excerpt
POSZUKIW. WŁOCH I FRAN. XVIII. 14. _ 438 szych, tyczący się całych Niemiec, i bezwątpićnia pra- cowicie układany, a zaczynający się: „Karol IV, z bożćj łaski rzymski cesarz, zawsze „pomnożyciel i czeski król, wiecznćj pamięci! Pań- „stwo w sobie …
Excerpt
434 OŚWIECENIE I NAUKI '" Jestże jakikolwiek, z jakiego bądź czasu podobny w Polszcze pomnik? Prawie lat dziesięć pićrwćj (r 1347) w Polszcze, sejm prawodawczy ze swym królem w Wi- ślicy przepisował ustawy Statuta Casimiri, Vol. 1, p. 1—054, edit. J. V. …
Excerpt
PODNIESIENIE NAUK XVIII. 14. 15. 435 na zachodzie używane doświadezćnia ogniem lub wodą (wyjąwszy miasta, pod prawem niemieckim będące,) nigdy w Polszcze w księgę prawnie wciągnione nie były, nawet pojedynki między prawa niepoliczonć, ani mściwe sobie …
Excerpt
i i | RR ZER R RAR R ZR OMEZ | m OŚWIECENIE I NAUKI dowodem, że naród polski był w znacznym stopniu usposobiony do przyjęcia dalszego wykształećnia, oświć- cćnia i nauki, co wszystko szezęśliwie starania Kazi- mirza wielkiego zaszczepiły. . Dźwignąwszy …
Excerpt
PODNIESIENIE NAUK. XVIIL 15. 437 pejskiemi, ale na zaprowadzćnie theologji, jeszcze ze- zwolćnia nieuzyzkał. Dług. IX, p. 1129; Radymiński, in centuria, p. 1. 39. mstpi. ap. Sołtykowicz o stańie akadem. krak. p. 96—100, cf. p. 1—9. Powoli zrazu rozwijał …
Excerpt
438 OŚWIECENIE I NAUKI zna do Krakowa, w przeciągu lat pięćdziesięciu (od r. 1400 do 1450), dorywczym obliczćniem po jimićniu wymie- nionych daje się poznać przepisywaczy przeszło trzy- dziestu (księgi bibl, II, 27), śmało można powiedzić że na seciny …
Excerpt
PODNIESIENIE NAUK XVII. 15. 439 do których gust zachodni i w Polszcze był obudzony choć ciekawością. * Kraków jako miasto główne, jako siedlisko mło- dego uniwersitetu, powinien był mieć książnice we wszy- stko najzasobnićjsze, na co przedewszystkim …