Excerpt
256 OCALENIE POLSKI niepomiarkowane ukontentowanie obłąkało. Nie ostrego, wszystko łagodnie, w krokach wolnych. Jeżeli brak natężonego działania, brak dotrwałości, trudno nagle poruszać i odmieniać, rzadko dobitny czegokolwiek w dziejach narodu wyraz: za …
Excerpt
ZA ŁORIETKA. XV. 20. 21. 257 20. "Tak Łokietek i Kazimirz wespół z narodem, naprawiali resztkę ocaloną Polski, walczyli z nieprzy- Jaciolmi, obcćgo rodu i z pokrewnemi książęty. Zatym poszło jiż Piastowie z tronu ustąpili, a obok króla, szlachta w …
Excerpt
258 OCALENIE POLSKI w którym do existencji swćj wracała Danja, tegoż czasu ratującą się znajduje Lechją czyli Polskę. Oba wy- padki zdziałane przez krolów i mieszkańców. Czter- dziesto letnie Waldemara III. panowanie i czterdziesto letnie Łokietka o tron …
Excerpt
ZA ŁOKIETKA. XV. 22. 259 wolno pomykanych roztaczał się obraz wspaniały, któ- rógo dziś w zapadłćj przeszłości szukamy. Nie pokrył on smutkiem ni żałobą ludów, przyniósł jim owszem po cierpieniach, słodki wypoczynek, zaufanie i bezpie- czeństwo, a świetny …
Excerpt
XVI. DRZWI KOŚCIELNE PŁOCKIE I GNIEŹNIEŃSKIE Z LAT 1188, 1155. «...foribus cardo stridebat aćnis. «... dum, quae fortuna sit urbi, artificumque manus inter se operumque laborem miratur.... Quae regio in terris nostri non plena laboris? Sie ait, atque …
Excerpt
DRZWI KOŚCIELNE PŁOCKIE I GNIEŹNIEŃSKIE. du RA się bardzo biskupowi bamberg- skiemu Ottonowi, niemcowi na chlebie polskim wytu- czonemu, posążki bałwanów pomorskich: seulptoria arte ineredili puleritudinefą celata. * Otto, dworu zausznik, z cesarzem …
Excerpt
264 DRZWI KOŚCIELNE. Pozazdrościli nawet potwornych retrzańskich bał- wanków, które ziemia przed zniszczóniem ukryła, bo nawet na to Wendy zdobyć się niemogli; lepićj było obmyślić pracowitego fałszerza któryby się w XVII wieku ze zdolnością …
Excerpt
DRZWI KOŚCIELNE. XVI. 2. 265 2. 'W owe czasy w Niemczech nie mało się wyro- bami sztuki zajmowano. Opaci, biskupi, ożywiali je, dla przystrojenia kościołów. Nakładem Gebharda bi- skupa konstancjeńskićgo 980, klasztor Petershausen, otrzymał valvas …
Excerpt
266 DRZWI KOŚCIELNE. ulać lwa, którego dotąd w Brunswiku stojącego widzić można (2). r (2) Drzwi metallowe z blachy, z bronzu lub spiżu lane, w każdym wieku przystrajały wejścia do świątyń, albowiem od drewnianych były trwalsze. W średnich wiekach wielce …
Excerpt
czy 010-043, DRZWI KOŚCIELNE. XVL 3. 267 8. Gdybym zamierzał utrzymywać że i w Polszcze równie sztuki kwitnęły i wytworne płody zostawiły, zapytanoby: a gdzie? Z tym wszystkim, coś przy mo- jim obstawać, mam powodów eokolwiek. Toć że lesista Polska, nie …
Excerpt
268 DRZWI KOŚCIELNE Kiedy poczęto kościoły, klasztory budować i one przystrajać, znaleźli się na miejscu robotnicy, niezama- * rzyło się jeszcze nikomu aby jich z zagranicy sprowa- dzał. Mićjscowi naczynia i apparaty wyrabiali. Jak za bałwochwalczych …
Excerpt
PŁOCKIE. XVIL 4. 5. 269 DRZWI KOŚCIELNE PŁOCKIE. 4. Między biskupafki w Polszcze, zajaśniał przed Jimnymi w owe wieki Alexander płocki, obrany zgodnie 1129, sprawował djecezją lat 27. Był z rodu Dołęgów. Kronikarze niezaniedbali podnosić jego sławę i …
Excerpt
270 DRZWI KOŚCIELNE ljusz na ołtarzu leżący, który mógł wziąść sam jeśli sumiennie jest o prawości obofh swego przeświadczony. Osłupiał Wichmann. Towarzysze podróży jego, chwy- ciwszy za paljusz, na barki Wichmana zarzucili. Spie- szył vir bellicosus, …
Excerpt
PŁOCKIE. XVI. 6. 271 Drzwi te w Nowogrodzie zwracały następnie ba- ezność wielu. (Cudzoziemcy umyślnie zbaczali między gruzy wielkiego grodu, aby oglądać one, jako przed- miot sztuki, Znamienici pisarze tym się zajmowali. Niebrakło tedy wzmianek, …
Excerpt
272 DRZWI KOŚCIELNE wić. Arcybiskupi nowogrodzcy, czynili nakłady na drzwi kościelne i są jich staraniem zawieszone. To nie- może się ściągać do płockich obrządkiem łacińskim pokrytych, a nie greckim. Chciano utrzymywać że je zdobyli Nowogrodzianie w …
Excerpt
PŁOCKIE. XVI 7. 8. 273 drewno, drugie niedopićro zostały mnićj zgrabnie pod- łatane. Uszykowane są na tych blachach w siedm z góry do dołu rzędów, obarazy, tak w obramowanie ujęte, że na każdym skrzydle, u góry jest pojedynczy, a następnie, w podwojne …
Excerpt
274 . DRZWI KOŚCIELNE po rusku apli (apostoli) dziewica rodzica, do której się stosuje na średnićj części wycięty wyraz preczista. Na tymże wyryte apki odnosi się do drugićj apostołów po- łowy nad którą: duodecim apostoli. Christusa, matki i dwónastu …
Excerpt
PŁOCKIE. XVL v. 275 N. 7. Pićrwszy młodzieniec symboliczny z księgą. N. 8. Trzćj magowie, jeden na zwierzątku; drugi na kapitelu słupa; trzeci na smoku z ludzką głową i napis niesie: wołswi persisti idut k' Christu z dary (9). N. 9. Dwiewica, z …
Excerpt
276 DRZWI KOŚCIELNE N. 14. Odwiedziny Elżbiety: Maria et Elizabeth po rusku: Maria i Elisabef celowatsia. N. 15. Ucieczka do Egyptu. Maria mater Jesu descendit in Egibtum cum Josepho, toż po rusku: Maria mater TIsusowa, snide w Fgupet 8 Josif. N. 16. …
Excerpt
PŁOCKIE. XVI. 10. 11. 21% N. 22. Jinny majster, trzymający, cęgi, młotek i kielnię czyli łopatkę (!'), po rusku: master Abram. N. 28. Stworzyciel, dobywa Ewę z boku Adama: sotworenie Adamle it Hwgino. N. 24. Czeladnik trzyma cęgi większe od jinnych, …
Excerpt
| |> Ji RA TMM oSA ZE 278 DRZWI KOŚCIELNE czyli sferę świata: między słońcem i księżycem, a po rogach i miana czterech ewangelistów : /ohannes, S. Mar- cus, S. Matheus, S. Trcas. Christus sędzią, był wyobrażony za czasów Justi- njana mozajką w kościele …
Excerpt
PŁOCKIE. XVI. 11. 12. 279 86). Liecz te powody nie zaspokojiły. Hjeronym prze- znaczył człeczą głowę dla Mattheusza, lwa dla Marka, orła i cielea Janowi i Łukaszowi zostawił. Zatym powszechnie poszedł kościół obu obrządków : choć zdarzają się wyjątki …
Excerpt
280 DRZWI KOŚCIELNE u śtolpa. Napis ten odnosi się raczćój do następnego biczowania, n. 37. N. 34. W paszczy piekła, dusza z czysca wycho- dząca. N. 85. Król z mieczem w ręku: Korol (jego dwór w następnych numerach, 39, 40, 45). N. 86. Herod na tronie: …
Excerpt
PŁOCKIE. XVL 12. 13. 281 N. 45. Dostojnik dworu królewskićgo trzymający włócznię Sgo Mauricćgo. N. 46. Trzech wojskowych, średni depce smoka , (coś podobnógo z XIIgo wieku widzić można u Mont- fauc. monum. de la monar. franc. t. I, pl. 32, 34). N. 47. …
Excerpt
282 DRZWI KOŚCIELNE U dołu, w okolnym obramie, są dwa wcale jinne de- senie odpowiednie sobie; a jakby wziętego do okolnógo obramowania deseniu zabrakło, na obu skrzydłach dwie cale różnego, osadzone są 1'/; arszinowe łaty. W obra- mowaniu słowem, jest …
Excerpt
PŁOCKIE. XVI. 14. 15. 288 XQ. wyrażać, i nie mile na sposób łacinników poglą- dają (17). Wiele obrazów niżumićj to mówią, że są dla ła- cinników robione i owemu wiekowi odpowiadające. Ko- rol i dwór jego, jest dworem książęcym XIIgo wieku, kiedy jeszcze …
Excerpt
284 DRZWI KOŚCIELNE dość wzniosłego ukazała się i takićj pospolicie dostar- czają pieczęci. Takićj postaci mitrą jaka jest na drzwiach płockich, pokryta jest głowa Arnolda II arcybiskupa kolońskićgo 1156 zmarłego na jego pieczęciach (La- _ eomblet, …
Excerpt
PŁOCKIE. XVI. 16. 285 domowe i potoczny świata porządek ma przed sobą, ale niebiańskie jedynie myśli, obrazować religijną, nie- bian, i nadziemskie jistoty. W tych wszystkich razach wydał dobitnie byzantińskie rysy Nra, 1, 2, 8, 9, 25, 27, 88, 42, 44. …