Excerpt
ROZPATRZ. PRAWOD. De usuris. ń 8 p Usurarum voraginem in SA | JB 4 M KN C um in usurarum vora- gine, sit imsatiabilis ap- petitus, extorsioni pecunia- s . . rum terminum non 1mpo- ż nens: proinde'statuit no- strorum baronum ') aucto- ritas: ut Judaei …
Excerpt
POMNIKI. XIII. "73. 107 debent, tantum de principali sorte et usura, jam aucta infra praediectum: tempus, sint' contenti, neque per eandem literam obligationis, poterint obligantem effec- tualiter: amovere (admonere) 9), aut obligatis stare, tenere, vel …
Excerpt
198 ROZPA'TRZ. PRAWOD. szowćj? Skojce, mająż być zawsze skotem obiegowej monety? ćwiartki, mająż być koniecznie obiegowymi kwartnikami? Każda grzywna ma w sobie dwie połowy, i dla wagi półówkowe dla siebie ciężarki. "Połowy, ćwiartki są, stosunki śliskie, …
Excerpt
Niechaj / ne wśześk. Ą ód radę i b k, król ak „| Z rj z hat I a Z m avipfks Zr zł znały 4 ż 4 i "JĄ j % 8 …
Excerpt
// G8IBLJOTEKA ( UNIWERSYTETKA| w WILNIE …
Excerpt
XIV. WYRAZY PRAWNE I ZAKOŃCZENIE. Prove, quibus nullae sunt effigies expressae. Helm, I, 82. Namowom cudżym, mało daje ucha, Zamiary knuje, w swojćj głębi ducha. Mićkiewicz, Grażina, p. …
Excerpt
WYRAZY PRAWNE I ZAKOŃCZENIE. 1. ab osriójye w poprzednim, a trzecim z ko- leji o prawodawstkie polskim piśmie, niektóre względy lub pomniki lub pomniki ustawodawcze aż do czasów Łokietka włącznie, zostawałoby mi wejść w czasy wi- ślickie i dotknąć jeszcze …
Excerpt
202 WYRAZY ją odpychał: to jedynie z tego czyniłem to powodu, źe mi nie było rado pozwalać, aby świeżo uchwalone przedawnićnie miało się stawać obowiązujące, jak mó- wią, prawomocne, jeszcze przed datą uchwalenia jego, kiedy sam statut wiślicki na wstępie …
Excerpt
PRAWNE. XIV. 2. 203 2. W tych długoszowskich czasach, ustawy te cią- gle po łacinie pisane, poczęły być na język polski prze- kładane: a ten język okazuje się nieco różnym od pó- źnićjszógo, bo się posługuje starymi wyrazami, które wnet stają się …
Excerpt
204 WYRAZY siły jaka się znajduje w wyrazach obcych ('). Mowa sławiańska, całkiem zajęta powszechnym wspólnym stanu żywotnćgo ludów działaniem; żywiołóm gminnym. Rajenie, rojenie, radzenie, (raj, rój, ród) rozpładza się w wyrazach: rządu, rajców, rady, …
Excerpt
PRAWNA. XIV. 2. 8. 205 sejmom ziemstwa niezawadzające ; obwodu, wici, po- wiatu, obywatela i tym podobnych. Podobnie jeszcze przytoczę powstanie wyrazu mia- sta, który, jeśli wprzód był, bezwątpienia jinne miał użycie, co jinnego wymieniał stosownie do …
Excerpt
206 | WYRAZY głosu, dźwiękotkami różnorodnój mowy, żadnego za- rodka niemającymi, tylko brzękliwość pozorną, a do tego dorywczą łudząca zwodnymi pozory, dla słuchu wesołe, dla prawdy niebezpieczne (*). W zrzódłowaniu pragnąłbym we własnym języku odkrywać …
Excerpt
PRAWNE. XIV. 4. 207 4. Dziś i niedopićro juź, mowa polska na jus i lex używa wyrazu prawo. Do dziś niezaparła, że prawo rzeczność, głęboki języków znawca, Wojciech Kazimirski, wywodząc bardzo pięknie wyraz niebo z żywiołu dalekiego, gdy w sanskrickim …
Excerpt
+ 1020—1130, POD WPŁYWEM. 14. 15. 37 Kazimirz wygnaniec, syn Mieczysława li. czyli przy- słowiem narodowóm, czy maximą wieku matce i cesarzowi przemawia: nulla hereditas ayunculorum vel materna, justius vel honestius possidebitur, quam paterna (509. Nie …
In:
Excerpt
38 HISTOR. ROZBIÓR PRAWOD. mość ułatwiając różne nadania pismem wyrazić, podała środki możnićjszym. mianowicie, przez pisane testamenta, pozgonną wolą swoję do dopełnienia wyraźnićj zosta- wić. ' Bolesław tóż krzywousty miał kazać, testamien- towe swoje …
In:
Excerpt
1180— 1230, USZCZERBIONE. 16. 39 pośrednictwem tćjże pisania znajomości, przy krzewią- cych się naukach zachodnich, zjawiła się tak między ludźmi prawa, jako też i u dworu monarszego, niejaka rzymskiego prawa znajomość, która także, pewne dzia- łanie …
In:
Excerpt
i h h 40 HISTOR. ROZBIÓR PRAWOD. na poglądanie i odwoływanie się do kanonów i pisma bożego, dowodów zbierać nie potrzeba. , Więcćj da- leko w tym wieku interesować poczyna prawo rzym- skie. Nauka jego we Włoszech, więcćj niż wprzódy poruszona, różne …
In:
Excerpt
, 1130—1230, USZĆZERBIONE. 16. 4] na Piotrze z Danji popełniona (59), przypominała arbi- tralności Bolesława II. i zgon Zbigniewa, za.który ojciee obecnie panujących książąt. pokutował. — Jakiekolwiek tedy żywe bywały, z dawnych jeszcze zwyczajów wy- roki …
In:
Excerpt
fi 4 h KE fl | j I aka APRA SZEŃ A 42 HISTOR. ROZBIÓR PRAWOD. zdarzónia, z których zjawiły się rozmajitego jeszcze rodzaju, na sądowe nadużycia, narzekania i słuszne umysłów oburzenia: chociaż formy sądowe dochowy- wane były. XVII. Przez sam podział …
In:
Excerpt
1130—1230, USZCZERBION.E 17. 43 sądów rozwinięcie się, bezwątpienia, dawne gmin sądy gasły, ale razem przez takie jich urządzanie się, dla ludzi biedniejszych, nadewszystko dla kmieci, przystęp . stawał się trudniejszy. Był zaś tym trudniejszy, że, czyto …
In:
Excerpt
44 HISTOR. ROZBIÓR PRAWOD. i » wielkie winy lub sądowe opłaty, zastósowano do bar- dzo rozmajitych przypadków. Zabiłeś niedźwiedzia, gdzie monarsze są łowy; osadziłeś na osadnika, wol- nego lub cudzego sługę; potrąciłeś żyda; znalezione u ciebie cudze …
In:
Excerpt
l | 1130-1130, USZCZERBIONE. 18. | 45 XVIL' Nie wspominam' o urzędach jakie miał Mieczysław stąry stanowić, bo' tych pewnie nie stano- wiac, exystujacych nadużył. Osadzenie Kietlicza w Kra- kowie było ustanowieniem wielkorządcy, jacy bywali wprzód i …
In:
Excerpt
46 HISTOR. ROZBIÓR PRAWOD. on rosnącą możnych panów przewagę, rozpoczął nie- bezpieczną dla siebie z nimi zatargę, a przyśpieszał jich zwycięstwo. Widział przez możnych panów, na- ruszoną starodawną w prawie równość i podwrócone dawne prawa i zwyczaje, a …
In:
Excerpt
1130—1230, USZCZERBIONE. 18. 19. 47 kać środków, aby i dawny obyczaj i starodawne prawo ratować i nowościom pobłażać. Mnożyły się zatym przywileje, a wyobrażónia o różnych prawnych przed- miotach jinny obrot brały. XIX. W kraju rolniczym a przytóm leśnym …
In:
Excerpt
48 HISTOR. ROZBIOR PRAWOD. na wiele małych artikułów jego perjody rozsypane być mogą. "Fa osobliwość zniewala przyznać, że takowe ustawy są wielce starożytne, a w wielkićj przynajmnićj części, do pierwszych królestwa polskiego eżasów na- leżą. W …
In:
Excerpt
1130— 1280, USZCZERBIONE. 19. %0. 49 w tćj napomyka się zakaz nieprzytrzymywania. jj u siebie (15). Takie ustawy nader są do wieku stósowne. nader czysto wyjaśniają zasadę na jakich, srogich sądy mieczysławoskie dopuszczały się nadużyć, aby wątpić o jich …
In:
Excerpt
i | 80. > HISTOR. ROZBIÓR PRAWOD. znane. Były to słowem przywileje, zupełnie z pod prawa, panów i jich włości wyosobniające. To zaś prawo dziedziczne w całćj zupełności, nie tylko na jichdzieci i dziedziców spływało, ale mogli niem wedle swego upodobania …
In:
Excerpt
1130—1230, USZCZERBIONE. 20. 51 ditates, spadały pospolicie jak dziedzictwo na dziedzi- ców, wszelako mogły być komu bądź przekazane, co ex jure haereditario wynikało; u prałatów nie spadały na jich krewnych, tylko przechodziły w ręce jich na- stępcy, a w …
In:
Excerpt
ROT WY ORK ADRES 52 _ HISTOR. ROZBIÓR PRAWOD. śniczego dawnych wieków zwyczaju, nie mało zmie- nionćj myśli o własności i dziedziczeniu, przeciwnćgo *). XXI. Z przywilejów wynikało prawo militarne czyli obowiązki obrony Rzeczypospolitej. Już dawno wyraz …
In: