Excerpt
PRAWNE. XIV. 5. 218 stępstwie czasów gdy zakon stał się biblją i kanonami, tak jak on niegdyś pisał po prawdu, tak ustanowićnia i uchwały wedle prawa stanowione, prawem zostały. 5. Stawały strony przed sądem. Powodował, żalił się, skarżył, jisk, jiściec, …
Excerpt
214 WYRAZY Prawo oznaczało mstę krzywdy i wrażdy aby strony zaspokojić. "Ten co czyni wrez, wrażdę staje się wro= giem (hostis), wrażdę opłacić obowiązany. W polskim języku wyraz wrażda, uraza, zesłabiał i rychło wyszedł z księgi prawa ("*). Wedle prawa, …
Excerpt
PRAWNE. XIV. 5. 6. 215 i łacina vulgariter przebąkująca, prawnych pojęć i wy- razów dostarczają, dosyć. Prawne to pojęcia, technika niewyrobiona! niepi- sali kodexów osóbnych, ni civilnego, karnćgo, krimi- nalne, lub processu; nie przedzielili, prawa …
Excerpt
216 WYRAZY Każdy to czuje, że posiadłość odnosi się do ziemi, a przynajmnićj z osiadłości ziemskiej wynika. Sieł, siadł: z tąd powstało sieło, siadło; osada. Siadł z oko- licznymi osiednemi, z'usiady, susiady, sąsiady, i miał z nimi posiadanie, był …
Excerpt
PRAWNE. XIV. 6. 7. 217 Włastel dzierzył włości, jakimkolwiek sposobem dziergnąwszy, zadziergnąwszwy je w posiadanie swoje. Pragnąłbym pojąć zrzódłowego dzierżenia wyrazu. Osazeny, osadzony na nich, miał do'jer, dozier, dozierg, dozór i tym sposobem …
Excerpt
218 WYRAZY jimienie, z niego samego wynikające, 'w nim będące, jego jimia, jimienia: on to miał gdy jimał (1%). Jako mający, mienie czyli majątek był majętny: bo majęt- ność nie od jęcia pochodzi ale od mienia ('*). Posiadacz z jimienia, wzrastał tóż …
Excerpt
PRAWNE. XIV. 7. 8. 219 że za Kazimirza wielkiego czasów jeszcze dochowy- wały siłę zarodków swojich. Zostawiam krzew myśli w tylu objawiających się wyrazach, rozpamiętywaniu każdego co miłuje swą mowę; zostawiam rozwadze jinnych, zkąd i kiedy po- wstały …
Excerpt
220 WYRAZY To dla panny; a dla panieza, kawalera, jakie miano odkryć? mąż? nie; męszczyzna tym mnićj: może mał, mołojec, miłujący, miły dziewoji; a lubo pierwsze zluby nie były tak huczne jak z czasem, te następne obja- wiły, że skłonność i miłość od …
Excerpt
_ PRAWNE. XIV. 9. 221 wjeńczona. Polski język wymyślił miano niewiasty, i kobjety (23). 9. Do rodzćnia, płodzćnia, przeznaczona para, stadło, rozpładza się w rodzinę: żen O, żeńska M ('). O, otacza, (otak, otok, otaj), otula, wyobraża ojęcie, objęcie …
Excerpt
WYRAZY 222 zwa zaś córki nie małemu uległa przekształceniu. Córa, córka, decz, d'szta, d'szter, tczer (Tochter niemieckie, dochter perskie, daughter angielskie, dvraryp greckie). Jidźmy, mówi Kazimirski do sanskritu, gdzie wyraz ten jest, duhitri, …
Excerpt
PRAWNE. XIV. 10. 223 teścia, cieścia. "Teściemi dla zięcia; świekrami dla ją- trewki w kole rodzeństwa w które weszła bratowćj- świeści (27). 10. Z poślubin rodzeństwa, dla jich rodziców po- wstaje jinne pokolćnie wnuków, wnęków, wnucząt; i po synach, …
Excerpt
224 WYRAZY nych uroczystości, po-w jinnymi się stają powinowatymi, na co niebrakowało szczegulnych nazwań. Dla dzieci z pićrwszego małżeństwa, drugi matki jich mąż, jest ojczym; druga ojca jich żona jest maco- cha; oni ojczyma lub macochy pasierbami. …
Excerpt
PRAWNE, XIV. 11. 12. 2925 Prawidła tedy prawa i konu, dają wszelki czyn płci męskićj, a w nim przypuszczają do udziału płeć _ niewieścią. Zachowują męskićj płei moc, a niedając jej nasilćnia, uciskania; dla płci niewieścićj wspólny z nią zostawiły …
Excerpt
226 WYRAZY wprzód bezdroża. Z tego wszystkiego rozwijały się jinne od przeszłych między obywatelstwem i między mięszkańcami kraju stosunki. Zmieniła się postać spo- łeczeństwa. Stosunki rodzinne, i gminny starćgo onych oby- czaju ruch, przeszły w ulubione …
Excerpt
PRAWNE. XIV. 18. 14. 227 obrażony, w języku i duszach mieszkańców cenił ży- wioł zeszłości ustawicznie. Obstawał przy swojim stano- wisku, niedopuszczał zakorzćnićnia się roślinności obećj. Schła nieraz lub więdła na niwach ze w strętem je przejmujących …
Excerpt
228 WYRAZY skićj pociąg, mniemali że takowy zawsze rodu jich był skazą i niewchodząc w ciemnoty wszetecznego bałwo- chwalstwa, światłem zbawicielki łaciny lub grzeczyzny ogarnioną rozpatrując. Sławiańszczyznę, wszystko w nićj z obcych ziem przywiezione, i …
Excerpt
PRAWNE. XIV. 14. 15. 229 manufacti, singulis nominibus insculpti. (o koszlawe, to barbarzyńcom Sławianom przyznaje jinny, chociaż apostoł jich ogląda u nich bałwany, sculptura arte in- eredibili pulchritudine celata. A chociaż z nimi obej- ście mający …
Excerpt
280 WYRAZY dzónia wzruszćnie. Trzebaż abyście wy, zwątpili o swym rodzie, od kolebki jego wyzuwali go ze zdolności i prawości abyście go upadlali dla humoru. Wybaczcie jeśli to gorzkie we mnie wrażćnie nieci. Zabierając się do dziejarskićgo rozpatrywania …
Excerpt
PRAWNE. XIV. 15. 231 prawodawstwa ciwilnego i kriminalnego, mogę tylko dostrzegać, nietknięte płoniny, zaniedbane uwrocia, małą jedynie, wprawdzie główną ustawodawczćj sprawy podwróconą jilość, do którćj nie nieprzybywa, chociaż nowego przepracowania …
Excerpt
SŁOWNIK 87 WYRAZÓW. VOCABULA JURIS MEYDEBURGENSIS. KOŁO ROKU 1455 PISANY PRZEZ ?P. 8. (*). Aypere, konać. Armillae, knafliki, sponki. „Adversarius, sampierz. Actor, powod. Harnasz, zbroia woyenna. Fidejussit, wręczył się. Ć) PVocabula, spisane przez P. S. …
Excerpt
MEJDEBURGSKI. P. 8. 1455. Area, siedlisko. Ante aciem, przedszpica, woyski. _Ancilla, niewolna sługa. Scabinus, stołecznik. Advocatus feodatus, zakopny: woyt. Bannitum judicium, gayowy sąd. Bracciles, gaczniki. Burgrabius, vel supremus castellanus, …
Excerpt
234 SŁOWNIK Fundus, miescce. Feodale jus, lińskie prawo rycerskie. Feodalis vir, slachcie. Hlomicidium, głównictwo, mężobójstwo. Haereditas 'obmortuata, dzeędzina odumarta, pusczizna przez dzedzicza. Hlomo censualis, kmetho. Inculpatio, żałoba. Im …
Excerpt
MEJDEBURGSKI. P. S. 1455. .Probavit, doswiadczył, dokonał. Resignare, wzdacz, wzdac. Respondens, winowaciec. Villicus, scultetus, włodarz. Supellectilia, domowe szczebrzuchy, począczy. Satisdacio, gwar. Sedilia, stotki, zedle. Servus, nyewolnyk. …
Excerpt
AV, OCALENIE POLSKI ZA KRÓLA ŁOKIETKA. …
Excerpt
OCALENIE POLSKI ZA KRÓLA ŁOKIETKA ((V). JH o na północy skaldy, z west- chnieniem biorą lutnią, przypominać przeszłość! Ję- cząca północ, rada udzielać czułą łzę wspomnieniom! W cierpiącem i melancholicznem tchnieniu, wznawia pamięć swojich bohaterów i …
Excerpt
240 OCALENIE POLSKI samćj tylko złćj wróżby pochmurnym widokom. Wy- stawia na wstręg i ohydę, gwałty i wykroczćnia; wy- poczywa na cichćj cnocie, często cierpiącćj, która jednak, w wytrwałym bycie swoję błogość znalfść może, o swojćj prawości niewątpi. …
Excerpt
ZA ŁOKIETKA. XV. 2 3. 241 zniknienie Francji w ówczas nie ochybne z Kapetów hrabia Paryża który księstwem Francji” rzą- dził, nosił tytuł króla Francji. Nie przeczyła mu tego bjerarchja duchowna, ni książęta, ni hrabiowie, ani jich wassale i mieszkańcy …