Excerpt
60 BURZE SEJM DELEGACIJNY. edukacijna, kierować miała całym wydziałom instrii publicza "da mowi. Na bliskim zaraz sejmie 1776, kommissja rozdaw- i użyciem jegó funduszów. Kommissje te skłń- najwyższe magistratary, zdawały sprawę prosto sej- Śnicza …
Excerpt
CISZA KULTURA I ŚWIATŁO. [U DRUGI PERJOD. CISZA I POSTĘP. VI. KULTURA 1 ŚWIATŁO. 61. Skarbowość. Nastąpiło lat piętnaście pokoju i długi panowania nisława Augusta perjód, w którym uspasabiały się dusze Polaków do ponowienia miebespiecznógo zawodu. Jedno z …
Excerpt
62 c dwóch leciech na sejmie 17 ZA 8 okazało się że się dochód dwuletni do 35 miljonów podniósł. Z tego na wojsko szło 9 miljonów rocznie, drugie tyle hyło jnnych wydatków, i tak jiż z pomnażających się cokolwiek dochodów rzeczy- ) miljonów pospolitćj w …
Excerpt
KULTURA I ŚWIATŁO. 638 cie Prola Potockiego , Tepyera , i jinnych. Żesię wszystko pokrzepiło i do ruchu wprowadzone zostuło, jawno było 6 skarb rzeczypospolitć, widać z tego że od roka 1 trudności , podwojił i ułatwił swój dochód ; że w koronie, cła …
Excerpt
cą ę 64 y CISZA satzyznę zamieniając ją ma czynsz, zachęcali do prący * frzedsięwzięć, zakładali dla wich instrakcją, naukę, Wiele wsi-i miasteczek pańskich, nahywało pięknego $ejrsónia. Murowano dwory i domy. Słonim i Siedlce Ogińskich, Puławy …
Excerpt
KULTURA I ŚWIATŁO. 65 jowey, udowodnili usposobićnić miejscowa, które aby wydobyć na jaw, trzeba było przełamać wstręty, uprze- dzónia i przesądy, z którymi Tysenhauf śmiąło, a czasem gwałtownie walczył. 65. Szkoła lekarskaj Czynny jego umysł coraz …
Excerpt
66 CISZA kulacją, z jego majątku cztery miljony wyexekwowano. Resztę jego forlnny priwatna zmowa rozerwała i bezkarnie fobie, przywłaszczyła, Oburzony niesprawiedliwością i krzywdą Tyzenhauś, przed zajezdnikomi, z Horodnicy + kijem w ręku ustępujący, w …
Excerpt
RULTITA I ŚWIATŁO. 67 skiego, Ostrowskićgo, Pod ila się niemało do zmian. Ale uczciwy rozsądek jiunych prałatów i pasterzów, niżs;ćgo duchowież- „ szer”rą pobożnością a surowyin obyczajem lud bać yeć ko skutecznićj i pożylecznićj pojęciem ludu rowały. …
Excerpt
68 CISZA rocznćgo dochodu, w następnych kilku latach, zdołała a edukacijna do półtora miljona podnieść. Po- e dochód , postawiła się w możności podejmowania większych wydatków. Usiłowała podźwignąć szkoły główne czyli uniwersitety jagelloński i …
Excerpt
KULTURA I ŚWIATŁO. 69 jarów, były książki elementarne dla szkół narodowych wygołowane. Niezacieśniono się do sił własnych, wezwani „ Condillae wygotował loikę , Lulhier, dzieła matematiczne dla szkół byli do tój ważnćj pracy światli cudzozieme, polskich. …
Excerpt
10 C:3ZĄ w uprzejmym towarzyskim pożycia, zapominać wypadało że byt królem. Wielkim nakładem zbierał dobroną biblio- tekę, antiki szlychy; otoczał się ludźmi nauki; rozdawał zasłagującym sję nauce, medale, i kiedy mógł hojnie wy- nagradzał. Otwarie co …
Excerpt
„TURA I ŚWIATŁC. 11 Kopezyńskićgo , Nagutczewskićga i jinnych głammaticzne zagłębianie się w swym jĄzyki, uczyło gooceniać. W licz- bie wielkićj pisariy i mowców, zdawna wytrawióna i po- prawna proza, babyła ostateczućj ogłady. Na sejmach , płynna, jarua, …
Excerpt
CISZA ećj ,, rormajitćj prozy. W prawdzie, zajmowały: nie mało dzieje obce; mianowicie francuskie dzieła różnych kr zdarzenia opowiadające, znalazły tłómaczów.: Politiczne nad stanem Europy diplomaticznym niemnićj przekładane były z francuskićgo bo w nich …
Excerpt
SEJMY. 18 toczyły się obrady. Lecz najwięcćj podówczas poruszyli pisarzów i umysły Andrzćj Zamojski i Stanisław Staszic : tamten projektem prawodawczym 1778; ten uwagami nad życiem Jana Zamojskićgo 1785 kilkokrotnie przedrukowa- nemi. Roztoczyły się żu …
Excerpt
14 CISZA dostojność narzekała na uowy uszozerirek znaczenia i władzy swojćj, przez uslanowiówić rady nieustającćj, przemyślał o podźw gnićnia swój dostyjności a obalenia koustilucji , którą z dzieło Stakrlbnrga poczytywał. Biegł za tym do Pelersbnrga, nby …
Excerpt
t6ż potrzebę praw, które przez wiele wieków przy powstając , wystawiały sprawiedliwość na zamęt i nieład. Król wnoszący len projekt , zaproponował razem, aby bym końcem , jedna do ułożćnia prawodawczych projektów we zwana była osoba, a lę wskazał w …
Excerpt
ZA 16 CISZA 18. Sprawiedliwość podług kodezu Zamojskiżgo. Było w Polszcze, że żyd, mieszczanin, duchowny i szlachcie, mieli każdy jinne prawo isąd jipny, a wieśniak niemiał żadnego. Prawodawca chce aby wszystkie te sła- ny i klassy ludzi, toż sumo mieli …
Excerpt
SEJMY. 11 wniesioną została a Stanisi na głos w ówcras marszałka koronne- go, ksi a Lubomirskićgo, oraz na domaga- nie się i wniosek Kamienieckiego posła wołyńskiego, w dniach 31 października i 2 listopada , wśród wrzasków i wykrzyków, nazywających …
Excerpt
CISZA SEJMY ła. Ż tym wóz$stkim należy baczyć na to, że to narzędzie s*ćj woli, nietyle straciło wziętości w skutek przekonania, c” pk j Czartoryskich na sej aczćj w skulek gwałtu którego doznało i jarzma pod m obrady zoslawały, Uczyniony był jemu gwalt …
Excerpt
UPAZEM SEJM QJERCLE. AI. TY. zakłócili ; prrez'co lym razont magistratary nie byly za kwitowane. Zakwitowanie r z kole, rego Chomiński/go sejmie bliskim dąc alkowaniem Francis> k w Grodnie odbytęw, 2 rza kicj jednomyślności i 7 uchsalonógo przyśpieszónia …
Excerpt
80 UPADEK Tarcja potwierdzić musiała. Imperatorowa , nkkwisycję tę, ten nowy nabytek oglądać jechała w roku 1787, a 7 maja Stanisław August zjechał się z nią w Kauiowie. W czerwcu zaś Józef II cesarz, we wszystkich austrjac- kićgo domu koronach po zgonie …
Excerpt
SEJM CZTEROLETNI. sk nie, na którego czelejstał[Herzberg. Nabył ot wielkićj u Feiderika.W$ilkelsna II wziętości i gabinet borż obrał to ost. liński tym sposobom, żarliwie zajęty był planem, jeżeli nie poniżenia Austeji, przynajunićj powściągnieniacjćj …
Excerpt
82 UPADEK letnim blisko trwacia , salimitowany. Zursz 18 listopada, oświadczył król pruski Friderik Wilhelm II, że rossijska gwarancja ; dolychórasowćj konstitucji polskićj, woale ó wolnemu działania i niepodległoś się narodowi należy. Czynił. przy tym …
Excerpt
SEJM CZTEROLETNI. 83 nictwo przez jinne, prędko przytłumione było; królewskie przez sironuictwo Braniekićgo osłabione, złączyło się » praskim czyli narodowym , które patrjockim zwano, al- bowiem , przymierza z królem pruskim, w niczym wolne- mu sejmowemu …
Excerpt
34 ADE! drobnićjszemi przedmiotawi, które, oppoicja podsuwa; ówny::, wolny bieg lamowa dieprzeslawała , a klóre Przeciw ykliwćj nat cym zabie- Stanisława Kostki | ckieh, Piusa Kicińskie- go, Juljana Niemcewicza , Wejśsenhedla , i wielu jinosch brad …
Excerpt
l JM CZTEROLETNI. 35 88. Carowa podzega bwnty|E oninski ukaran W ciągu, sejmu we wschodnio-południowych stronach Polski , między ludem prostym, okazały się były niejnkie uiespokojności i skłonno o ponowienia dawnićj wsda- rzonych rzezi. Rzecz ta śledzona, …
Excerpt
86 UPADEK swłocznie był awiętiony. Wymierzóny został 1790 1 wrse* dnia wyrok na zdrajcę kraju na Poninskićgo , który z kraju wywołany, z dostojności, urzędów i szlachectwa wyżuty, miał być po ulicach stolicy oprowadzany przez krzykacza wołającego że tak …
Excerpt
SEJM CZTEROLETNI. 87 Ponawiauo przy: tym życzen aby starostwa rozprzedane areszcie, wniosek Stanisława Sołtyka, aby posi daczy starostw niezwłocznie rugować i s rostwa na sprze- daż wystawić, utrzymał mię większością 123 przeciw 8% v jawnym głosowaniu, a …
Excerpt
88 UPADEK * 16ż umów. bandlowjóh.. Przymierze uchwalone było-(5 marca , zaware 29, potwierdzone 5 kwietnia 1190, W tym czasię położono zasady konslilucji. 91. Prawa kardinalne, zasady konstitucji uchwalone! Jeszcze 1789 7 wrzośnia ilaznaczona była …
Excerpt
PIM CJ TROLETNI. 89 bliczne zajmnjących , wiele jiunych przybyło. Duciiot wieństwo i własność ducho:sba , starostwa , miasta , forina rządu, dziedziezćnie tronu i elekcje, sejnowanie, ząld- polinik wnictwo, stosunki z dworami sąsiedniem 110 ze i dworów, z …