Excerpt
230 POLSKA KWITNĄCA. świeckich tudzież senatorów i posłów wielu, którzy się byli wprzód na przymierze to podpisali, od niego odstą- pili. Ostatnia rzecz, którą na tym sejmie roztrząsano, była książęcia pruskiego pretensya, który się przez posła swojego …
Excerpt
BEZKRÓLEWIE. 231 oprócz wspólnćj sobie z pruskim i kurlandzkim przyczyny, dawne zwyczaje i przykład pradziada swojego Bogusława, po śmierci Jana Alberta na nowego króla elekcyą, czyli potwierdzenie następstwa jego do Piotrkowa zaproszone- go, przywodził. …
Excerpt
232 POLSKA KWITNĄCA. strjackiego rozwiódłszy, Ernesta arcyksiążęcia rakuzkiego, stanom rzeczypospolitćj za króla podawał, imieniem Ma- xymiliana II cesarza, który trzymając się dawnego przod- ków swojich, w garnieniu pod się jak najwięcćj królestw …
Excerpt
BEZKRÓLEWIE. 233 długą i nader uczoną mowę, w którćj zacząwszy od po- chwał i ujęcia sobie narodu polskiego, wyliczył obszernie familji Walezyuszów pochwały, a w szczególności Hen- ryka książęcia andegaweńskiego przymioty, jego na króla rzeczypospolitćj …
Excerpt
234 POLSKA KWITNĄCA. stanów, ażeby albo samego, albo syna jego na tron wy- brali, oraz ustąpili Moskwie wiecznemi czasy Inflant i Ki- jowa, tudzież aby przyrzekli, że berło polskie z familji jego nigdy odtąd nie wynijdzie. Propozycje te wzbudziły …
Excerpt
BEZKRÓLEWIE. 235 marszałek koronny, Miełechi podolski, G/ostomskż rawski, wojewodowie i wielu jinnych panów, zwlaszcza kalwinów, popierali. Między Ernestem zatóm i Henrykiem cała wa- żyla się elekcja. ' Ernesta, na którego: stronę marszałek koronny po …
Excerpt
236 POLSKA KWITNĄCA. mieć będzie po 4ch co pół roku senatorów dla rady, na co 16 z sejmu na sejm: 4 biskupów, 4 wojewodów, i 8 kasztelanów naznaczonych zostanie; sejmy walne co dwie lecie, a gdyby gwałtowna rzeczypospolitćj potrzeba wy- ciągała, tedy i …
Excerpt
BEZKRÓLEWIE. 237 stka gdański, kasztelanowie dokazali, że na ułożenie zgody, dyssydenci ze strony swojćj wyprawili Jędrzeja Górkę kasztelana międzyrzeckiego, z jinnymi do zgromadzonych u wsi Kamienia stanów: a otrzymawszy warunek swojćj w wierzeniu …
Excerpt
238 POLSKA KWITNĄCA z dyssydentami pokój zachować, Afontluc i Jego koledzy ksiądz Idzi de Noailles opat lilleński, i pan de Lansdce przyobiecali. Takie'i tym podobne warunki i obowiązki które nowo obierany: król do uzyskiwania korony przy- rzekał , …
Excerpt
HENRYK WALEZYUSZ. 239 zki, Zborowski odolanowski, starostowie. Tomicki ka- sztelanic gnieźnieński, Pruński wojewodzie kijowski, a na czele wszystkich tych, Adam Konarski biskup poznań- ski: wyprawili przed sobą dwóch szlachty z listem o do- kończonćj …
Excerpt
240 POLSKA KWITNĄCA. skich wspaniałości , ludzkości; nadewszystko w mówieniu rozmaitemi językami łatwości: albowiem według świade- ctwa historyka T'uamu, po łacinie, po niemiecku, po fran- cuzku, po włosku równie doskonale mówili jak ojczystym językiem: …
Excerpt
HENRYK WALEZYUSZ. 241 przez Konarskiego imieniem senatu, a przez Radziwiłła imieniem rycerstwa. Po przespiewanym hymnie 7e Deum laudamus, przez który czas obadwaj królowie klęczeli, powstał ku Henrykowi Karól, i królem go polskim po- witał, ciesząc się z …
Excerpt
242 POLSKA KWITNĄCA mawszy na sejmie rzeskim w Frankforcie pozwolenie, je- chał do Polski, zkąd mu królowa matka przy ostatnich w Blomoncie pożegnaniach, rychły obiecywała powrót. Na granicach Wielkićj Polski w Międzyrzeczu powitał go imieniem senatu i …
Excerpt
HENRYK WALEZYUSZ. 243 naówczas wychodzący, posłyszawszy, mocno się zatrwo- żyl. Wapowski wkrótcę z rany odniesionćj umarł. Za- pozwano zatóm Zborowskiego do sądu. Król czy to sprzy- jając domowi temu, któremu wstęp do korony po wiel- kićj części był …
Excerpt
244 POLSKA KWITNĄCA. a w czasie krótkim powrócić przyrzekł. _ Wysluchawszy tego zdania cierpliwie król, udał, jakoby na nie przysta- wał, W rzeczy samój uważał, iż zdanie to jak prawom polskim przyzwoite, tak jemu niebezpieczne było: i bo- jąc się, ażeby …
Excerpt
HENRYK WALŁEZYUSZ. 245 sposób. Ale Henryk w przedsięwzięciu swojem nieód- mienny, odpisał, że żądzom ich żadną miarą dosyć uczy- nić nie może, gdyż interesa francuzkie w takim są sta- nie, że bytności jego rychłćj potrzebują: domagał się po- wtórnie, …
Excerpt
246 POLSKA KWITNĄCA miała zawód, bo do zapowiedzianćj elekcji nie przyszło, a zatćm rozbiegla się z niezćm. Dopiero prymas nazna- czył na sejm konwokacyjny 3 października. Sejm ten je- dnodniowy ogłosił bezkrólewie, czas elekcji na dzień 4ty listopada. …
Excerpt
FAN BATORY. 241 strjackiego króla ży yli, jedni cesarzowi, drudzy arcy- książęciu sprzyjali. Sam szczególnie Jędrzej Zborowski marszałek nadworny na Batorego głosował. Jan Tarło lubelski, Jędrzej Tęczyński bełzki, wojewodowie, Piasta obrać radzili. …
Excerpt
248 ”OLSKA KWITNĄCA. czypospolitćj wypłaci, oderwane od królestwa przez Mo- skwę niektóre miasta odzyska, o potwierdzenie z Tur- kiem przymierza postara się, od Tatarów pokój ubezpie- czy, ściany królestwa wszystkie obroną przyzwojtą opa- trzy, do skarbu …
Excerpt
STEFAN BATORY. 249 skiego 4 miesiąca marca wyznaczyli. Przybył na ten zjazd od Batorego w poselstwie Lieronim Filipowski, który Jimieniem pana swojego poprzysiągł wszystkie mu opisane artykuły, z obietnicą wiernego jich wykonania. Byli i od cesarza …
Excerpt
250 POLSKA KWITNĄCA. S wolą pieczęć większą Wołskiemu podkanclerzemu oddal, a mniejszą Zamoyskiemu, który że był głównym nie- przyjacielem Zborowskich, tem nieznośniejsza ztąd prze- ciwko królowi uraza w nich się zajęła. Jana atoli Zbo- rowskiego …
Excerpt
STEFAN BATORY. 251 chcieli wprzód potwierdzenia onychże, ustawy zaś Karn- kowskiego nader sobie uciążliwych zniesienie, oraz religii protestanckićj wolne wyznawanie, zaczemby królowi wier- ność i posłuszeństwo zaprzysięgli, otrzymać. Przyjął król od …
Excerpt
POLSKA KWITNĄCA. | tem musiał jinnych szukać zasiłków: znalazł tóż ducho- | wieństwo ochocze w dostarczeniu pieniędzy na potrzeby | kraju, za co król Stefan do podźwignienia tego stanu, który w zatargach ze szlachtą od niejakiego czasu poni- | żenia …
Excerpt
FAN BATORY. 253 za zgodą wszech stanów, nie przypuszczać *), Na tymże sejmie postanowiony był trybunał główny koronny, któ- rego obmyślenie jeszcze na jędrzejowskim zjeździe zalecała królowi szlachta, sprzykrzywszy sobie, że z wielką nie- wygodą i …
Excerpt
POLSKA KWITNĄCA j w ziemi połockićj wojsko polskie dobyło, król hołd od Gottarda książęcia kurlandzkiego przyjąwszy i uroczystą | mu na to księstwo inwestyturę dawszy, wojsko na zimo- we kwatery rozpuścił: sam zas na sejm do Warszawy j | pospieszył, chcąc …
Excerpt
JFAN BATORY. dnictwo i ugodę między nią i Polską. Papież spodzie- wając się, że ta rzecz może zdarzyć jaką pociągnienia obrządku greckiego do unji z kościołem rzymskim pogodę, ochotnie na się ten obowiązek przyjął, i natychmiast księ- dza Antoniego …
Excerpt
256 POLSKA KWITNĄCA kardynałem na nominacyą królewską uczynił), na końcu zaś r. 1583 Inflanty na trzy województwa: wendeńskie, derpckie i parnawskie podzielił, biskupa, któremu stolicę w Kiesie czyli Wendenie wyznaczył, i który się razem nazywał …
Excerpt
HRT [EFAN BATORY. ŻOł wał. Trzej zaś ostatni rozjątrzeni, że dopomógłszy kró- lowi do tronu, takićj od niego nie doznawali, jakićj się spodziewali, wdzięczności; naprzód szlachty serca i umysły odwrócili od króla, nakoniec sprzysięgli się między sobą, …
Excerpt
258 POLSKA KWITNĄCA. | rowskich o wziętą Samuela głowę, równie przeciwko kró- | lowi, jak przeciwko Zamoyskiemu zostawał. Można za- tem przewidzieć było, jaki miał być skutek sejmu, który U król po mianćj w roku 1585 senatu radzie w Lublinie, | do …
Excerpt
9 STEFAN BATORY. wiając się, ażeby rzecz ta gorszych za sobą nie pocią- gnęła skutków, zjechał do Grodna, chcąc się osobą swoją do zamieszek tych uspokojenia skutecznie przyłożyć. Atoli rzecz puszczona w odwłokę, gdy króla częścią potrzeby naglejsze …