Excerpt
= 16 posiadłości przez nadanie, zdobycz, kupno, zamianę, darowiznę. Posiadłość przechodziła na dzieci, mianowicie na synów. Jeśli potomka zabrakło, posiadłość wracała w powszechną, szła w puściznę do wzięcia. Tracono ja, opu- szczając, oddając, wyrokiem i …
Excerpt
za stanu kmiecego wchodził. Myśl sławiańska, nie chciała u siebie niewoli cierpieć. W czasie najazdu zabranych i przywiedzionych brań- ców, niezwłocznie osadzono na roli : jeńcom zaś czyli niewolnikom w czasie boju chwyco- nym zostawał wykup, który jeśli …
Excerpt
o ZE obywatelskiego, zamożnością osobistą lub ro- dzajem posiadanćj ziemi nieco dotkniętego. Dla obu było jedno prawo (6). Też same sądy i tóm samćm prawem wyrokowały, sprawiedli- wość wymierzały. Nie było w tćm najmniej- szego odosobnienia. Cały lud …
Excerpt
nę kraju oba stany również obowiązane. Pod wpływem różnych zasad, różnómi cza- sy ścierały się z sobą te stany, i usiłowały al- bo przewage zdobyć, albo ujmę swych praw odzyskać. Często lud był górą, uzyskiwał przewagę, stanowił rząd, przepisywał pra- …
Excerpt
a MB — ległości, tak iż niekiedy cząstkowie jarzma wdzierców doznali (10). Niestateczny los lu- dności, bądź ze skłonności przesiadlania się, bądź przewodzenia brańców, a mianowicie, wyzwolonćmi jeńcami, klassę kmiecią w obli- czu lechów, piętnował …
Excerpt
ZW gminem ważyły potworzyły się niejakie do- stojeństwa, w yłącznie walczącym stanom wła- ściwe. Dla tego zna powieść ludu dostojeń- stwo starosty w piekle, a w niebie kmiccy wiec (13). Pierwsze będąc urzędem wielko- rządców prowincji, z władzą …
Excerpt
NE: wiadomości, pojęcia, umiejętności, udzieliło nazwę całemu stanowi kmieciów, jako lu- dziom jedynie uprawnionym do składania kmietu. Jest podobieństwo, że nim się klassa czyli stan lechów utworzył, lud miał swój kmiet, czyli kmieć, to jest radę z …
Excerpt
= ff = Tu i ówdzie zaś zjawiali się wdziercy, władzę sobie przywłaszczajacy, zdobywcy, którzy na swoję korzyść osobiście sprawę publiczną cza- sowie nawrócić umieli (15). Różnym czasem tu i ówdzie usiłowano ustanowić monarchją w pewnćj dynastji. Należy …
Excerpt
lityczna jedność i wiązanie się lub zlewki lu- dów w wielkie odręby nie mogły być trwałe. Różnym czasem rozrywały się, na inny sposób sprzymierzały, wiazały. Długie wieki monar- chizm był wyjątkiem nadzwyczajnym w gmin- nych wstrząśnieniach (17). Byt …
Excerpt
15 — nia w mocy były. Prawdziwie monarchiczna władza, mogła się zjawić w skutek jedynie wdzierstwa, w czasie jakich powstań, tumul- tów, zaburzeń, wewnętrznych wstrząśnień. Jeśli przysteępowano do oboru pojedyńczego rządcy, to najwiecćj kiedy wynoszono …
Excerpt
zz AGE Zawód był o prawo obywatelskie i jego spra- wowanie. Lechi usiłowali na wszelki sposób lud od niego usunać i prawa jego przydusić. Ale lud trzymał się krzepko i wielekroć, w ró- żnych stronach rozległćj przestrzeni bywał górą. Zwyciężając, nieraz …
Excerpt
se. fig ło jego żywiołem. Przez zamiłowanie w ró- wności, trwał w podrzędnóm stanowisku, z miernćj zamożności nie wyruszał, a silnie trzy- mał udział w sprawie powszechnej, obywatel- skiej. Dla odzyskania swćj przewagi, uciekali się lechi do …
Excerpt
RI = bycze rozwijały uległość kmiecą, która wpły- wem cywilizacji przynaglony postęp wzięła. Mali pankowie, sąsiedni władzcy, wojewody, ksiądze, króle, uznali zwierzchnictwo Popiela, który był królem królów, książe książąt. Je- żeli nepotyzm jego, albo …
Excerpt
wad $$, = króla wyniesiony, chwyta za berło, występuje jak zaborca, a lechi nie wzdragają się uznać go i następcom jego dziedzictwo zapewnić. Z kmieci do panowania wyszły ród Piasta, oparł się na lechach. Była to winna latorośl, uzacniona, ponieważ. …
Excerpt
BBE wym porządku rzeczy, z wejściem i postępem łacińskićj cywilizacji, znajdowali nowe środki do zapewnienia, umocowania i uzupełnienia swćj powagi, swego panowania. O przywróce- niu zupełnćm praw kmiecego stanu, które zbyt długićm wyjściem z czynu, …
Excerpt
GM chitów. A że rodzina panująca była z Polan, więc tak jak Ruś od ruskićj przewodzącćj ro- dziny Rurika, Rusią nazwano, tak państwo lechickie, Polski nazwę otrzymało. Cokolwiek się powiedziało o zanikłćj prze- szłości kmiecćj, o podupadnieniu stanu i …
Excerpt
s 8 szego Bezbrajima, a posadzenie na tronie Mie- czysława II z córki jakiegoś Dobremira spło- dzonego, mogło być miłe gminowi. Wdziera- nie się Bezbrajiina (24), usunięcie się ze dworu królowćj Rixy, jćj potćm opieka i ujście, a Kazimirza wypędzenie …
Excerpt
= WE a go jeszcze bywali co zdołali dopiąć wysokich dostojeństw : widać to oczywiście z przykładu cześnika czyli podczaszego Masława który chorąztwa prowincji dosiągł (27). Gmin po- dzielał straż warownych miejsc, składał półki lekkie, zarówno wspólnie z …
Excerpt
WO które zdawało się być umocowane, zostało prawie wytępione; duchowieństwo wybite (30). Wzburzone obywatelstwo gminu, znieważało potem lechickie niewiasty (31) ; jidąc górą, pod swćmi choragwiami, za przywodem swych gorbów, herbów, wzięło przewagę, a …
Excerpt
— $i — tworzyły się czasowe gminne władze ; i z ło- na stanu gminnego wystapili po wszystkich prowincjach, rządcy i władzcy. W tym zupeł- nćm państwa bolesławowego rozprzężeniu, pa- nował wszędzie lud kmiecy (33). Powodzeniem odymiony gmin, poraz ostatni …
Excerpt
> SZ śpiewywał mu gmin; na wielu miejscach ze czcią radośnie na przeciw wybiegał. Kazimirz restaurator, odstawiciel państwa, działał, już to jak zwycięzca, już jako pokój jednający i stawał pośrednikiem między lechami i ducho- wieństwem z jednćj strony, a …
Excerpt
pewno że straży warowni nie był pozbawiony ; że półki lekkie zawsze składał. Cierpiano go także w różnych urzędach, mianowicie niż- szych podrzędnych. Wnet atoli dolegliwwsze ro- zerwanie doskwierać mu gwałtownićj poczę- ło. Chociaż naród na dwa stany był …
Excerpt
=aDAR bił sobie jich córki, które chętnie z odrzuco- nym przez ojca stanem, w związki małżeńskie wchodziły (39). Tam gdzie doznał wstrętu od pokrewnienia się, gdzie mu wprzód wzięcie zlechcianki w małżeństwo odmówione było, tam rodzinom gmin niesie …
Excerpt
a rać niesworność tych co go opuszczali, oddał jich pod sad najwyższy krajowy, których wy- rokiem kilku znamienitszych i możnych panów na gardło wskazani (42). Zjawił się nań spisek, w którym nie było coby biskupa krakowskie- go Stanisława powoływał, ale …
Excerpt
== = gminu chwiać się poczęła, król w swćm stano- wisku dłużćj utrzymać się nie mógł. Ustąpił do Węgier, wtedy, kiedy mu już żadnego z gminu wiernego nie pozostało (44), od panów, od aristokracji znienawidzony (45). Z wielkim trudem zdołali nareszcie …
Excerpt
śs BĘ 2 nie używany, lub do służby przy walczacym rycerstwie. Powoływanie z gminu do urzędów, głośno poczytywane jest za zdrożne, stan le- chicki krzywdzące (48). Gmin w nieszcześciu swojćm, szczególną Gześć zachował dla króla co biskupa zabił (49); a …
Excerpt
— 88 — ogłaszając go za świętego męczennika (50). Mieszko syn Bolesława, wróciwszy, tak się skromnie i rozstropnie prowadził, tak stary obyczaj przodków zachowywał, że dziwne zje- dnał całćj kraijny przywiązanie do siebie (51). Trucizna, uprzątnęła z tego …
Excerpt
m (JĄ Polska tak opłakiwała go, jak matka po zgonie jedynego syna (53). Chociaż rozerwanie kastowe między dwoma stanami ostatecznie zapadło, jeszcze jednak czas jakiś upłynął, nim się dawne węzły do ostatka rozwiązać mogły. Były bowiem w ży- ciu …
Excerpt
> l —- żny Sieciech, co dumę aristokratów za Włady- sława Hermana obraził, ściągnął na siebie złorzeczenia że mimo zlechciców, gminnym urzędy powierzał (55). Po n'sktórych miej- scach bez wątpienia, długi czas pozwalano niektóre podrzędne publiczne służby …