Excerpt
56 POLSKA gim szybko następują; zarazem po kilku ich włada; jest we wszystkim jakoweś zamięsza- nie. Zebyście to pojęli, chciałbym znaleść jak najlatwiejsze sposoby, a przytem, radzę wam, abyście się rozpatrywali w tablicy genealogi- cznćj i uważali, …
Excerpt
PODZIAŁACH. 57 go i oznaczony jego podział. Henryk dostał Sandomirskie, Mieczysław właściwą Polskę, Bolesław kędzierzawy Mazowsze z Kujawami, a resztę, to jest, Pomorze, Szlązk, Sieradź, Lęczycę, i Krakowskie Władysław II, z ty- tułem monarchy. 53. …
Excerpt
58 POLSKA powiaty do boju. Władysław il, od nich po- bity, z żoną Agnieszką do Niemiec uszedł 54. Bolesław IV. kędzierzawy. Biskupi i panowie uznali za monarchę Bo- lesława IV, kędzierzawego. Cesarz Friderik rudobrody, wkroczył, był do Polski, chcąc WIa- …
Excerpt
)0- jawy odziedziczył s W PODZIAŁACH. 59 lesława IV, kędzierzawego, Mazowzse i Ku- szek, a koronę 1 jego Ł Mieczysław stary książe Polski. 56. Mieczysław III. wygnany. Mieczysław II, stary, chciał podnieść 0- słabioną władzę panującego, i tem możnych to …
Excerpt
60 POLSKA w nićj oddzielny był książe Polski, a zatym kraj cały i państwo nazywane było Lechją. 57. Kasimirz Sprawiedliwy. Senat. Lechia podzielona była na biskupstwa i księstwa, a każdy książe miewał wojewodę, ztąd liczba wojewodów pomnożyła się. Biskupi …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 61 58. Arystokracya ż przywileja Dopiąwszy tćj mocy panowie, mieli swój interes na celu, który z laty, coraz szkodli- wszym się krajowi stawał. Pozyskiwali oni od książąt nadania i przywileja, które ich z pod powszechnego prawa wyłączały; …
Excerpt
62 POLSKA ła, bo przy tem wzmagały się bezprawia i nieład. 59. Mieczysław II. i Leszek bialy. Limja młodsza monarchją odziedzicza Kazimirz II, sprawiedliwy, bardzo piękny sprawiedliwego przydomek nosił. Lecz przyj mując władzę monarszą, objął Kraków przez …
Excerpt
W PODZIAŁACH 63 panowanie po sobie uprawnić i upewniał źe to uczyni. Ale tego nieucznił. 60. Władysław laskonogi i Leszek bialy Linja młodsza monorchją odziedzicza. Po zgonie Mieczysława III, starego, po- nieważ Leszek biały niechciał opuścić swojego …
Excerpt
64 POLSKA wi, który 1207 otrzymał Mazowsze, Kujawy. Sieradź i Łęczycę. 61. O Rusi podzielonćj. Leszek biały, był to pan dobry, zacny i dziwnie łagodnego usposobienia. Miał on nie mało kłopotu z Rusinami. Potomkowie Jaro- sława wielkiego rozrodzili się …
Excerpt
) W PODZIAŁACH. 65 potężnego księstwa i utrzymywać w nim swoje wpływy. 62. Halicz. W Haliczu, panowała była linja książąt d Jarosława wielkiego przez Wołodora prze- myskiego pochodząca. Wdzierała się do tronu linia młodsza od Kijowskiego Jzasława II idą- …
Excerpt
POLSKA wa Il, ani lachem, ani Węgrzynem. Panujący 25 JĄC) przez Kolomana Węgrzy, oburzyli przeciw so- bie Rusinów, bo prześladowali obrządek gre cki. Rozgniewany oto Leszek, że Węgrzy u- kładów niedotrzymują i Rusinów uciskają, w zwał do Halicza Mścisława …
Excerpt
PODZIAŁACH. 67 Odry. Nieco późnićj, Kazimirz sprawiedliwy oddał władzy miejscowych panów okolice uj- ścia Odry i tytułu książęcia używać im pozwo- ll. Reszta Pomeranji z Gdańskiem, powierza ną była wielkorządcom. Ci książęta, Pomor skich tytuł biorący, i …
Excerpt
68 POLSKA biały zginął, a Świętopełk w księstwie Po morskim Gdańskim umocował się. 64. Prusacy, Krzyżacy. Konrad książe Mazowiecki, brat Leszka bialego, w cale był innego od brata usposobie nia. Gwałtowny i dziki, zabił starćgo i zasłu- onego w wojnach …
Excerpt
szk bie bi Lyl 0% 0 i W PODZIAŁACH. 69 bili Prusy a wzmacniani napływem Niemców którzy się zbiegali pod ich znakami walezyć i łupić, poczęli zdobywać Jadźwingów i Litwę. 65. Boleslaw V. wstydliwy. Bolesław V. wstydliwy po zgonie ojca Leszka białego …
Excerpt
70 POLSKA dliwy i król Bela uciekli. Napotkawszy się w ucieczce w górach Karpackich, ujechali do Mo- raw. Moguły ledwie gdzie opór znajdując, spalili Kraków i stanęli aż pod Lignicą. Tu w walnćj bitwie, polegi Henryk pobożny ksią że Szląski a Mogułowie …
Excerpt
zed W PODZIAŁACH. 21 lali książęcego prawa, zupełnego w dobrach biskupich panowania. Zazdrościli panowie świec- cy, burzyła się oto reszta szlachty. Przywileja coraz licznićjsze, mnożyły bezprawia, bo mnó- stwo osób od praw polskich uwalniały, a ubo- Żyły …
Excerpt
POLSKA tćgo narodu ściągało do Lechji, najwięcćj rze- mieślników, i osiadali po miastach. Było to dla kraju bardzo korzystnie poziskiwać lud prze- myślny i pracowity, ale książęta, przez wzgląd dla nich i dla przynęcenia ich, obdarzali mia- sta …
Excerpt
W PODZIAŁACH. (5) Narodowość ocalona. W tak trudnym i niebezpiecznym razie, jedni ksi biskupi gorliwie się brali ocalić narodowość. Oni kierowali szkołami. Czuwałi tedy, aby dzieje ojczyste w nich wykładane były. Pisano je podówezas po łacinie. Wy- magali …
Excerpt
POLSKA 70. Krzyżacy wojują. Potęga papieżów. Swiętopeik książe pomorski, czuł pod ów- as cały ogrom niebezpieczeństwa ze strony Niemiec: chciał tedy Niemców Krzyżaków, wśród Lechji osiadłych, zgnębić. W tym celu, wiązał się z podbitymi Prusakami, i z …
Excerpt
pó U W PODZIAŁACH 7 » przeciw Tatarom; i Polacy od krzyżaków krzy- wdzeni, mniemali znaleść skuteczną u papie- „ów pomoc. Lecz potęga papiezka nie nie mogła, dła niesworności chrześciaństwa. 71. Królestwa Rusi i Litwy. Zgon Bolesława V wstydliwego. …
Excerpt
76 POLSKA bionych Jadźwingów i kraj ich Podlaski pod- bili; Rusinów zaś w wielkićj 1266 u Piety bi- twie pobiwszy: od nich się zaspokojili. Ale napaści tatarskie i litewskie, i niebeśpieczeń- stwa od strony Niemiec, nieprzestawały się srożyć na Lechją, …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 77 kienryk, uznał za dziedzica Przemysława ksią- żęcia Polskiego. W tymże czasie wdowa po Leszku czarnym Grafina, zmyśliła była testa- ment nieboszczyka męża swojego, jakoby on przekazywał monarchią Polską królowi cze skiemu. Choćby …
Excerpt
POLSKA zgonu Krzywoustego niewidziano tak rozległe- go w domu Piastów panowania, jakie różnym zbiegiem okoliczności połączył i posiadł Wła- dysław Tokietek. Cieszono się że Polskie królestwo na nowo powstaje. Lecz i tćj po- ciechy nie długo było. Łokietek …
Excerpt
oe ty ha kie pr OM Ola ili W. PODZIAŁACH. 49 i straty. Nieupadł on jednak na umyśle. Pe- łen męstwa i wielkićj duszy; poświęcał wszy- stkie siły swoje i wszystek czas, na uratowa- nie, nad tonią przepaści postawionćj Polski. Je- mu winien naród Polski …
Excerpt
80 POLSKA dzy sobą całą Pomeranją Gdańską, dopuszcza jące się największych gwałtów i najhaniebnićj szych nieprawości. Nieprzestając na tym krzy Żacy, przyswojili sobie od synowców Łokie tkowych w zastaw wziętą ziemię Michałow ską. Temu wszystkiemu niebył …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 81 ojczyzny i dokazał, że ta reszta Polski stała się silnićjszą aniżeli wszystkie razem księstwa Lechji. Sam z prawdziwie Polską duszą, po- trafil przekonać tych mieszczan którzy z Nie- miec przybyli, aby na ziemi Polskićj Polakami się …
Excerpt
82 POLSKA nćj, herb, który stale odtąd był herbem króle- stwa Polskiego. Tak tedy ujrzał naród po- dźwigniony majestat monarchów swoich, i poko- chał Łokietka. Było to w lat prawie 300 od pierwszćj Bolesława wielkiego koronacji (od 1025 do 1319 i upłynęło …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 83 miny, co się nie mało, do wygody, schludności, i zdrowia przyczyniło. Okna były niewielkie, ale szklanne. Szkło rozpowszechniało się. Obok dawnych drewnianych, glinianych lub me- talowych kubbków i baniek, stawały szklenice i butelki. …
Excerpt
POLSKA 78. Handel domowy. Przez to że się pomnożyło wygód i pa- trzeb. musiał się podnieść i przemysł i handel. Rolnictwo jedno zostawało w ręku krajowców, a co do handlu i kupiectwa tym się Z cudzo- ziemcami a nadewszystko Niemcami i Z,ydami dzielili. …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 85 miast sklepy kupców, stragany i krakamiki prze- kupek, trudniących się przedażą wszelkiego rodzaju głownićjszych dla ludu potrzeb: ale razem zamięszanych w to żydów, otwieraj ą- cych po miastach swoje kramiki i wszel- kiego rodzaju towar …