Excerpt
24 DZIEJE NOWSZE. duchowieństwa zaspakajał Ludwika XII., że napaść papieską można orężem odeprzeć; a gdy pomyślnie Ludwikowi XII, poszło, wspól- nie z Maxymilianem zwołuje zbór do Pisy, wnet do Medyolanu przeniesiony. Maxymi- lian cieszył się, że cesarską …
In:
Excerpt
WŁOCHY 1492 — 1516. 25 zniszczenia doznają. Tymczasem uparty sta- rzec Juliusz Il. trwał w swych nadziejach: stukał laską w ziemię i powtarzał, że barba- rzyńców z Włoch, nawet z Neapolu wyrzuci. Szwajcarowie mieli to zdziałać. Wtem z tego świata zeszedł …
In:
Excerpt
26 DZIEJE NOWSZE. a zajęty nim został stary Maxymilian, dziad młodego Karola, tak że dano mu dwa miesią- " ee czasu do namysłu. Maxymilian przystąpił do niego (4. grudnia). Pokój nastał. W ciągu tych zmów, podstępów, oszuki- wań, zdrad i napaści, w …
In:
Excerpt
ODKRYCIA NA KULI ZIEMSKIEJ. 27 równika i zań się zapędzono (Ś. Thoma 1471; Congo 1484). Papież (1481) podarował Portu- galczykom niewiernych kuli ziemskićj, miano- wicie Indyi, która głównym stała się portu- galskich wysileń celem (1481). Korzenie, oraz …
In:
Excerpt
28 DZIEJE NOWSZE. (1515—1509) i Albuquerque (zmarły 1515) tę - potęgę ustalili i urządzili. (Goa 1508 stała się stolicą: do nićj się odnosiły: Mozambik, Sofala, Melinde z Afryki; Maskat i Ormuz, od strony Arabii i Persyi; Diu i Daman, cały brzeg Malabaru, …
In:
Excerpt
ODKRYCIA NA KULI ZIEMSKIEJ. 10. Hiszpanie w świecie nowym. - 1492—1542. Powszechne mniemanie trwało, że ród ludzki starego świata na drugą półkulę nie zajrzał, a co znał i poznał, na tę drugą nie rozciągało się wcale. W czasie odrodzenia się nauk, …
In:
Excerpt
30 DZIEJE NOWSZE, Chin i Indyi (umarł 1506). Hiszpanie nie- zaniedbali tych nowych ziem: słali floty biorąc w posiadłość odkrywane brzegi (Ho- yeda, Bastidas, Vincent Janez Pinzon, Ju- an de laCosa, 1499—1509). Portugalczycy za- troszczyli się, aby się w …
In:
Excerpt
l ODKRYCIA NA KULI ZIEMSKIEJ. 31 co mając wywrócone swe mocarstwa, opu- ściwszy swe przybytki i grody, uchodziły na tułaczkę w lasy i przestrzenie wiekom nie- dostępne. Dla nowego świata Indyą za- chodnią zwanego, Karol V. przepisał prawa (leyes nuevas), …
In:
Excerpt
32 „ DZIEJE NOWSZE (pardor) za podlejszy poczytywany, nietylko czysto miedzianego koloru, ale mieszańców (mettizen, terzerones i quarterones). Głów: nym zrazu celem były kopalnie, te dostar- czały ogromną ilość srebra (mexykańskie za- kotikas 1532; …
In:
Excerpt
ODKRYCIA NA KULI ZIEMSKIEJ, 33 się to za życia Colomba koło roku 1504). 2 posiadłością mocarstw amerykańskich (Mexyku i Peru) odkryło się morze spokoj- ne (del zur). Jeżeli międzymorze Panama przedzielało oceany, bądź w północy, bądź w południu …
In:
Excerpt
DZIEJE NOWSZE. łości hiszpańskich i portugalskich wskazał. Strony obie w wątpliwościach, skłoniły się do ugody. Karol V. (1529) przyjął spłatę swych pretensyj ; posiadacze wysep, Portugal- czycy, chętnie takową wypłacili (350,000 du- katów). — W ciągu …
In:
Excerpt
1 NE. Walka Francji z przewagą Austryi czyli Hiszpanii, religijne rozerwanie, „ 15$16—1559, lat 43. 12. Potęga turecka; zmiana w polityce po roku 1515. Lat przeszło dwadzieścia upłynęło od "czasu wyprawy Karola VIII. Co było państw w zachodnićj części …
In:
Excerpt
36 DZIEJE NOWSZE. tanie znowu coraz groźniejszymi się stają, po- nieważ zlewają się w jedność ottomańską. Już się (Bajazetowi II.) poddali hanowie krymscy czyli przekopscy (1475). Persya, tworząca dynastyą Sofich, składała (od 1499) państwo odszczepieńcze …
In:
Excerpt
KAROL V. 1516 — 1559. 37 klęska i śmierć Jagiellona Ludwika II. pod „Mohaczem (1526), jeszcze uciążliwszymi Tur- ków Europie czyniła. Soliman II. obracał swój oręż zaborczy, raz na Persów, drugi raz na chrześcian. Lecz nie było skutecznych środków …
In:
Excerpt
' 38 i DZIEJE NOWSZE. 13. Dalszy wzrost władzy monarszćj na zachodzie. Skład państw Karola V. i Franciszka I. Bardzo rozmaite kraje Karol V. odzie- rzył, a ciężkie zrazu doświadczenie uczyło go jak miał nićmi władać. Przybył on do Hiszpanii jako …
In:
Excerpt
UPADA JĄCA. 297 tworzyło się bezkrólewie. Wojska ros- syjskie wkroczyły do samćj Warszawy i aż za Wisię zaszly. Konwokacya. - 201. „Na se,m konwokacyjny, strony sprzeczne, zebrały się zbrojno i sala obrad, znalazla się napelniona ludem zbrojnym. Wedle …
In:
Excerpt
253 POLSKA przez tlumy postępując z salii zamku ustąpił. Tym sposobem sejm we Wsży- stkich prawnych formach zerwany z0- stał. Ale pozostała w sali partia mo- eniejsza, obrała Adama księcia Czarto- ryskiego syna Augusta marszałkiem i zawiązała …
In:
Excerpt
" U-PADAJĄCA 299 którymi szlachta z województw przy- byla województwami się mieściła, a Z nią i deputowani ed siedmiu miast głównych. Caly obręb pola opasany ro- wem i walem, miał trzy bramy de wnijścia: od wsqchidu dla Wielkićj pol- ski, od poludnia dła …
In:
Excerpt
300 POLSKA z siostry Michała i Augusta rodził, -_ nadewszystko zalecenia dworów, d,. ły mocne pobudki, dla których na po- lu elekcii życzenia powszechne na niego przyzwalały. Primas © ispiewawszy wezwanie ducha świętego, rozpuszcza senatorów i posłów do …
In:
Excerpt
DRAWAYZKA 0901 wy sejmu konwokacyjnego bez króla - uchwalone, wespól ź królem, potwier- dzone zostały. W nich rzeczpospolita przyznawała tytuł, który dotąd zaprze- czala, królewskię Prusom, imperatorski Rossii; ścieśniała władzę hetmanów i marszałków; …
In:
Excerpt
302 POLSKA się przyczyn niezgody, która zawich- rzyla panowanie Stanisława Augusta. Konfederacie. Radomska. '204. Dwory Petersburski, Berliński iinne, podały żądanie, aby dyssyden- ci w Polszcze do dawnych praw iswo- bód swojich przywróceni byli. Na wy- …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 303 wiek sprzecznych celów, połączyży się w jedną iutworzyły konfederacią Ra- domską pod laskami Radziwilia i Brzo- stowskiego. I to jeszcze książe Repnin wyjednał, że konfederacia Radomska przyjęła gwarancią Rossii i że do nićj sam król …
In:
Excerpt
304 POLSKA króla, narzekano na znięważenie praw i wolności. Tworzyły się konfederacie przeciw wpływowi cudzoziemców, za niepodłeglością rzeczy pospolitćj i za re- ligią. Najznamienitsza z tych była kon- federacia Barska. Do nićj wszystkie inne …
In:
Excerpt
UPADA JĄ GA. śliwie woj jująć, nie wielkim dla kon- A. była | „wspatciem. = % YMIOĄGO Wojna, Paławsej., bać to 206. Działania wojenne konfederacii Barskićj, po całćj rozciągały. się Pol- szcze i Litwie. Wojska Rossyjskie o- slaniały stolicę i …
In:
Excerpt
306 POLSKA sprawa; on do ostatka Częstochowy bronił. Do osłabienia konfederacii przy- czyniło się niemało niepomyślne por- wanie króla. Porwanie króla. 207. Konfederacia za sprawą zekre- tarza swego Bohusza, ogłosiła tron wa kujący, a niejaki Serawiński, …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 307 nej zabawy od wuja swego księcia Mi- chała Czartoryskiego do zamku przy pochodniach wracał, z ulicy elektoral- nćj wypadł i uderzył na karćtę przed kapucyńskim kościołem. Król wśród strzałów, wymknął się z karety, do- padł do bramy …
In:
Excerpt
308 POLSKA Kordony. Sejm delegacijny. 208. Było to w tedy, kiedy dwory obce opuszczały konfederacią, a ościen- ne trzy mocarstwa postanowiły dać koniec kilkoletnićj wojnie i ścieśnić Polskie granice. Austria i Prusy pod pozorem powietrza, wyciągnęly …
In:
Excerpt
UPADA JIĄ CA. . 309 ni. Wszakże nie mogli zapobiec aby konfederacia sejmowa zawiązaną być niemiała. Ta, zaciętych sądzila i z sej- mu oddaliła. Z tego sejmu naznaczona delegacia, dopelnila sejmowych dzialań. | Pór pea podział, Ustawy. 209. W pierwszym …
In:
Excerpt
990. POLSKA stanowiona kommissia edukacijna, któ- ra niezmiernie dla kraju pożyteczną była. Ponieważ niedawno zakon jezui- - tów skassowany został, a zatym z nim razem liczne upadły szkoły, a ogro- mny ich majątek, stał się publiczny. " Fundusze te …
In:
Excerpt
UPADAJĄCA. 311 ła. Znalazły się różne przedsięwzięcia, aby jćj handel, przemysł i rolnictwo 0- żywiać. Powstawały banki, różne pro- jekta i przedsięwzięcia handlowe, ko- pano kanał ogińskiego, i muchawiec- ki; powstawały niektóre fabryki i rze- mieślników …
In: