Excerpt
142 POLSKA pił, aż wszystko niezwłocznie do skutku przy- wiedzione było: jakkolwiek wielu wielkich pa- nów, bardzo z tego nie kontenci byli. Ale ca- ly naród szlachecki w całćj Litwie i we wszy- stkich krajach Ruskich, cieszył się niezmiernie. Potem. …
Excerpt
KWITNĄCA. 143 dzać. "Tym wszystkie następne lata i wsżystkie sejmy, aż do końca panowania Zygmunta Au- gusta zajęte były. A w tćj przykrćj ale przy- kladnćj pracy, senat. i posłowie i król nie u- stawali. 131. Starostwa, sąd, cła, myta. Urządzone tedy …
Excerpt
144 POLSKA dowolne po drogach opłaty. jutrudzaly lądowy handel. a mlyny i lowienie ryb na rzekach wol- ny spław hamowały. Nie jeden swoich zy- sków wyrzeć się musiał. Łatwo się domyśla- cie dzieci moje, co to biedy mial Zygmant August z tóm wszystkiem, …
Excerpt
KWITNĄCA. 145 zamienionćj zostało. Najłepszy to był dowód pomyślności kraju. W miarę ludnych wsi, lu- dne były miasta. Nie jedno tysiące domów liczyło: ale te domy, były to po więks j czę- ści chaty drewniane. W. nich setkami liczono rzeźników i piekarzy, …
Excerpt
146 POLSKA 133. Handel Gdański. Wszystkie miasta Pruskie, urosły przez handel, który z całćj Polski i wielkićj części Rusi, tu się zbiegał. Patrzcie dzieci na krajo- brazie, jak rzeki Wisła i Bug ułatwiały do Gdańska drogę. Trzeba żebyście przy tem …
Excerpt
PODBIJAJĄCA. 47 42. Bolesław I. śmiały. Bolesław Il. śmiały w boju, szczodry w wydatkach, chciał maśladować imiennika pra- swojego, Niezgody panujących familii w Czechach, w Węgrzech i na Rusi, wzywa- ły jego pomocy i ułatwiły zwycięstwa. Przy- tarl on …
Excerpt
POLSKA W. popędliwości, strofującego siebie Stanisła wa, świętobliwem życiem znamienitego bisku- pa krakowskiego, zabił. Gwałtownością obra ził i oburzył na siebie wszystkich, tak dalece, że zniewolony był Polskę opuścić. Udał się, wraz z synem …
Excerpt
r0 PODBIJAJĄCA. 49 lem, nie koronował się i nie śmiał tego tytułu używać. Tak zaś dalece sam sobą Władysław Herman władać nie umiał, że się we wszy- cie- cha. Zrobił go swojim wojewodą (palatinem) stkim spuszczał na swojego faworyta 4 i zdał na niego …
Excerpt
50 POLSKA 45. Synowie przeciw faworytowi i ojcu. Czesi nie zaniechali z tego korzystać. Ich książe Brzetysław wyciągnął z klasztoru Zbi- gniewa syna Wladysława Hermana, którego miał z nieślubnćj kobiety i namówił malkonten tów że sobie jego za naczelnika …
Excerpt
PODBIJAJĄCA. 51 Był on starszy wiekiem od Bolesława III, miał sobie wydzielone od ojca w części Polski panowanie, a ciężyła mu płama podlego uro- dzenia i gnębiło złe serce. Pragnąc większe- go wyniesienia, wiązał się z nieprzyjaciółmi ojczyzny i nabawiał …
Excerpt
POLSKA 44%. Zabójstwo Zbigniewa. Każde wojowanie nieprzyjaciół, bylo upo- korzeniem Zbigniewa i przekonaniem o jego występkach. Po wiele razy chciał Zbigniew brata zgubić, po wiele razy Bolesław LIL. miał go w ręku i przebaczał jemu. Wyzutemu z wydziału …
Excerpt
PODBIJAJĄBA. 53 woliły go do surowego ich ukarania. W. do- mowych niesnaskach Węgierskich, gdy jednćj stronie dał pomoc, zdradą, narażony został na klęskę od Węgrów na Spizie poniesioną. Tym- czasem Czesi łupili Polskę, Rusini zdradliwie wpadali. Tych …
Excerpt
54 POLSKA niź wódz Bolesław III, krzywousty podbijał także. Z tego powodu w tym perjodzie, od Ziemowita do Bolesława III, czyli przeciąg czasu lat 280, obejmujący, nazywamy Polską podbijającą: albowiem następni monarchowie w Polszcze niebyli zaborcami. …
Excerpt
a OJ U PODBIJAJĄCA władzą najwyższą wespół z panującym kiero- wali. PERJOD DRUGI. od roku 1439 do 1334 lat 200. LECHIA JEST W PODZIAŁACH. Panujący ksjązela Piastowie z moźnowładztwem 51. Trzeba znać genealogią. 0d czasu Ziemowita aż do zgonu krzy- …
Excerpt
56 POLSKA gim szybko następują; zarazem po kilku ich włada; jest we wszystkim jakoweś zamięsza- nie. Zebyście to pojęli, chciałbym znaleść jak najlatwiejsze sposoby, a przytem, radzę wam, abyście się rozpatrywali w tablicy genealogi- cznćj i uważali, …
Excerpt
PODZIAŁACH. 57 go i oznaczony jego podział. Henryk dostał Sandomirskie, Mieczysław właściwą Polskę, Bolesław kędzierzawy Mazowsze z Kujawami, a resztę, to jest, Pomorze, Szlązk, Sieradź, Lęczycę, i Krakowskie Władysław II, z ty- tułem monarchy. 53. …
Excerpt
58 POLSKA powiaty do boju. Władysław il, od nich po- bity, z żoną Agnieszką do Niemiec uszedł 54. Bolesław IV. kędzierzawy. Biskupi i panowie uznali za monarchę Bo- lesława IV, kędzierzawego. Cesarz Friderik rudobrody, wkroczył, był do Polski, chcąc WIa- …
Excerpt
)0- jawy odziedziczył s W PODZIAŁACH. 59 lesława IV, kędzierzawego, Mazowzse i Ku- szek, a koronę 1 jego Ł Mieczysław stary książe Polski. 56. Mieczysław III. wygnany. Mieczysław II, stary, chciał podnieść 0- słabioną władzę panującego, i tem możnych to …
Excerpt
60 POLSKA w nićj oddzielny był książe Polski, a zatym kraj cały i państwo nazywane było Lechją. 57. Kasimirz Sprawiedliwy. Senat. Lechia podzielona była na biskupstwa i księstwa, a każdy książe miewał wojewodę, ztąd liczba wojewodów pomnożyła się. Biskupi …
Excerpt
W PODZIAŁACH. 61 58. Arystokracya ż przywileja Dopiąwszy tćj mocy panowie, mieli swój interes na celu, który z laty, coraz szkodli- wszym się krajowi stawał. Pozyskiwali oni od książąt nadania i przywileja, które ich z pod powszechnego prawa wyłączały; …
Excerpt
62 POLSKA ła, bo przy tem wzmagały się bezprawia i nieład. 59. Mieczysław II. i Leszek bialy. Limja młodsza monarchją odziedzicza Kazimirz II, sprawiedliwy, bardzo piękny sprawiedliwego przydomek nosił. Lecz przyj mując władzę monarszą, objął Kraków przez …
Excerpt
W PODZIAŁACH 63 panowanie po sobie uprawnić i upewniał źe to uczyni. Ale tego nieucznił. 60. Władysław laskonogi i Leszek bialy Linja młodsza monorchją odziedzicza. Po zgonie Mieczysława III, starego, po- nieważ Leszek biały niechciał opuścić swojego …
Excerpt
64 POLSKA wi, który 1207 otrzymał Mazowsze, Kujawy. Sieradź i Łęczycę. 61. O Rusi podzielonćj. Leszek biały, był to pan dobry, zacny i dziwnie łagodnego usposobienia. Miał on nie mało kłopotu z Rusinami. Potomkowie Jaro- sława wielkiego rozrodzili się …
Excerpt
) W PODZIAŁACH. 65 potężnego księstwa i utrzymywać w nim swoje wpływy. 62. Halicz. W Haliczu, panowała była linja książąt d Jarosława wielkiego przez Wołodora prze- myskiego pochodząca. Wdzierała się do tronu linia młodsza od Kijowskiego Jzasława II idą- …
Excerpt
POLSKA wa Il, ani lachem, ani Węgrzynem. Panujący 25 JĄC) przez Kolomana Węgrzy, oburzyli przeciw so- bie Rusinów, bo prześladowali obrządek gre cki. Rozgniewany oto Leszek, że Węgrzy u- kładów niedotrzymują i Rusinów uciskają, w zwał do Halicza Mścisława …
Excerpt
PODZIAŁACH. 67 Odry. Nieco późnićj, Kazimirz sprawiedliwy oddał władzy miejscowych panów okolice uj- ścia Odry i tytułu książęcia używać im pozwo- ll. Reszta Pomeranji z Gdańskiem, powierza ną była wielkorządcom. Ci książęta, Pomor skich tytuł biorący, i …
Excerpt
68 POLSKA biały zginął, a Świętopełk w księstwie Po morskim Gdańskim umocował się. 64. Prusacy, Krzyżacy. Konrad książe Mazowiecki, brat Leszka bialego, w cale był innego od brata usposobie nia. Gwałtowny i dziki, zabił starćgo i zasłu- onego w wojnach …
Excerpt
szk bie bi Lyl 0% 0 i W PODZIAŁACH. 69 bili Prusy a wzmacniani napływem Niemców którzy się zbiegali pod ich znakami walezyć i łupić, poczęli zdobywać Jadźwingów i Litwę. 65. Boleslaw V. wstydliwy. Bolesław V. wstydliwy po zgonie ojca Leszka białego …
Excerpt
70 POLSKA dliwy i król Bela uciekli. Napotkawszy się w ucieczce w górach Karpackich, ujechali do Mo- raw. Moguły ledwie gdzie opór znajdując, spalili Kraków i stanęli aż pod Lignicą. Tu w walnćj bitwie, polegi Henryk pobożny ksią że Szląski a Mogułowie …
Excerpt
zed W PODZIAŁACH. 21 lali książęcego prawa, zupełnego w dobrach biskupich panowania. Zazdrościli panowie świec- cy, burzyła się oto reszta szlachty. Przywileja coraz licznićjsze, mnożyły bezprawia, bo mnó- stwo osób od praw polskich uwalniały, a ubo- Żyły …