Excerpt
e d IL dzieli się na trzy wielkie prowineje, na Wiel- ko-Polskę, Mało-Polskę i Wielkie Księstwo Litewskie. I PROWINCJA WIELKOPOLSKA. W prowincji wielkopolskićj zamyka się dwanaście województw i ziemie dwie. Województwa: 1, Poznańskie; 2, Kaliskie; …
Excerpt
2 Starostw grodowych jest 3: Poznańskie, Wschowskie i Wałeckie. Starosta poznański jest oraz generałem wiel- kopolskim i ma pod swoją jurisdikcją 7 grodów, to jest: Poznański, Kaliski, Gnieźnieński, Keyński, Koniński, Kościański i Pyzdrski. CGenerałem …
Excerpt
cie |- , wodnićj do S$. Tomasza, który się tam z Piotrkowa prze- nosi pod tymże prezydentem i marszałkiem tribunalskim. Wschowa czyli Fraustad stołeczne ziemi wschowskićj, porządne murowane, wsławione senatus consultami pod Augustem IIgim i IIlcim, miasto …
Excerpt
Gnieżnieński prymas królestwa, wojewoda Kaliski, ka= sztelanowie Kaliski i Gnieźnieński; mniejszych 4, to jest: Łęcki, Nakielski, Biechowski i Kamieński kasztelanowie. Powiatów 6; Kaliski, Gnieźnieński, Kcyński, Ko- niński, Pyzdrski i Nakielski *), z …
Excerpt
B HI. Województwo Sieradzkie, ma za herb pół orła czarnego w czerwonym polu, i pół lwa czerwonego w żół- tym polu, w koronie złotćj (pokrywającćj obie głowy). Ma senatorów większych 2, to jest: wojewodę i ka- sztelana Sieradzkich; mniejszych zaś 3: …
Excerpt
6 Powiaty 2: Wieluński i Ostrzeszowski, Starostwa grodowe 2: Wieluńskie i Ostrzeszowskie; — niegrodowe starostwa: Bolesławskie, Grabowskie etc. Sejmikuje w Wieluniu, obiera 2 posłów. Miasta znaczniejsze: Wieluń, stołeczne ziemi. — Ostrzeszów. — Wieruszów. …
Excerpt
8 Senatorów większych 3: biskup Kujawski, wojewoda i kasztelan Brzescy kujawscy; mniejszych 3: Kruszwicki, Kowalski i Konarski kujawski kasztelanowie. Powiatów i starostw grodowych 5: Brzeski kujawski, Radziejowsi i, Kruszwieki, Kowalski i Przedecki '> ); …
Excerpt
8 Ziemia Dobrzyńska, ma za herb głowę człowieczą z koronami dwiema, jedna na głowie, druga pod gardłem w polu czerwonćm '*), Senatorów mniejszych 3, to jest: Dobrzyński, Ry- piński i Słoński kasztelanowie. Powiatów 3: Dobrzyński, Rypiński i Słoński "). …
Excerpt
)- 9 Sejmikuje w Płocku, obiera 4 posłów i 2 deputa- tów. Sądy ziemskie w Płocku, Bielsku i Sierpcu odpra- wują się '9). Miasta: Płock, stołeczne województwa, katedra bi- skupa, opactwo benedyktyńskie do kollacji królewskićj należące; w katedrze groby dwu …
Excerpt
2, ziemia Warszawska, ma powiatów 3: Warszaw- ski, Błoński i Tarczyński. — Starostwo grodowe War- szawskie; — niegrodowe: Błońskie, Stanisławowskie, Pia- seczyńskie etc. — Sejmikuje w Warszawie, obiera 2 po- słów; deputata zaś co piąty rok. — Miasta: …
Excerpt
Wola, między nią i Warszawą, stany podczas interregnum, obierają pod szopą, umyślnie na ten koniec wystawioną, króła; Willanów, pałac wspaniały książąt Czartoryskich; Ujazdów, wspaniały pałac, który król Stanisław August nabył, znacznym kosztem ozdobnie …
Excerpt
12 ski, Sąchociński i Prasnyski. — Starostwo grodowe Cie- chanowskie. — Obiera w Ciechanowie 2 posłów, deputata zaś jednego co piąty rok. — Miasta: Ciechanów, stołe- czne żiemi. — Prasnysz etc. T, ziemia Łomżyńska, dzieli się na 4 powiaty: Łom- żyński, …
Excerpt
13 Liwcem. — Węgrów, jedno z przedniejszych miasteczek w Polszcze '*). 10, ziemia Nurska, dzieli się na 3 powiaty: Nurski, Kamieńczykowski i Ostrowski. — Starostwo grodowe Nur- skie, do którego tóż należą grody Kamieńczykowski i 0- strowski. — Sejmik w …
Excerpt
Starostwa niegrodowe w województwie Rawskim są te: Bolemowskie, Gąbińskie, Guzowskie, Kapinowskie, Długołęckie etc. Województwu Rawskiemu przez konstitucją 1766, przywrócony jest generał, czyli generalny województwa sejmik, a to tylko co do sejmików …
Excerpt
h rą [0- 18- 10- ana na 15 generał ją przywo a po skończonym, znowu składają w Elblągu. X. Województwo Chełmińskie, ma za herb orła białego w czerwonym polu, na szyji mającego koronę, a w zbrojnej ręce trzymającego miecz na cięcie zamie- rzony. Senatorów …
Excerpt
16 borku i Gniewie odprawują. — Brodnica albo Strasburg, porządne i piękne. — Kowalewo 'czyli Schónsee, zaszczy- cone sądami .grodzkiemi całego województwa. — Radzyn czyli Reden, wsławione sądami ziemskiemi tegoż woje- wództwa. — Nowemiasto albo Neumark. …
Excerpt
Wisłą, która się przy Montawskićj kępie na dwie dzieli: jedna zowie się Nogat, idzie ku Malborgowi; a druga Wisły odnoga płynie ku Gdańskowi; klin ziemi wpada- jący między Nogat i Wisłę zowie się szpica Montawska, na którćj konserwacją rzeczpospolita …
Excerpt
biskupów. Królowie polscy zwykli podawać 4 kandyda- tów, którzy jeśli nie są rodowitą szlachtą pruską lub w kapitule nie mają stallum, tedy muszą się starać o in- digenat pruski, a dopiero mają prawo do elekcji. Kapi- tuła warmińska według konstitucji …
Excerpt
19 skie tamże bywają gdzie i sejmiki; w Starogardzie zaś 3 powiaty: Nowski, Gdański i Tezewski sądzą się. Miasta w tym województwie znaczniejsze: Tczewo czyli Dirschau; Pelplin opactwo cysterskie; Chojnice; Koronów; Oliwa o milę od Gdiuska, miejsce …
Excerpt
20 ległe równiny, gdzie się Żuławy ciągną. Na okolo zaś miasta, są pałace i reżideneje liczne Gdańszczanów z 0gr0- dami obszernemi i pięknemi. W Gdańsku cudzoziemców podóstatek zawsze, osobliwie zaś podcz jarmarku na Ś. Dominik. Żydomi w Gdańsku mieszkać …
Excerpt
Zas 10- ÓW 21 są: podkomorzy, chorąży, sądzia ziemski, ławnicy czyli sądowi, którzy są assessorami na sądach ziemskich, pi- sarz. ziemski. Sami podkomorzowie w senacie czyli w wyż- szój jizbie na generale pruskim zasiadają. Prócz wymie- nionych …
Excerpt
22 Ś. Franciszku assyskim, sądzą się do kwietnićj niedzieli, województwa sieradzkie, ziemia wieluńska, łęczyckie, pło- ckie, mazowieckie, rawskie, W' Poznaniu pod tymże pre- zidentem i marszałkiem, jedną kadencją sądzą się od po- niedziałku po przewodnićj …
Excerpt
nicki; mniejszych 3: Sądeckiego, Bieckiego i Oświecim- skiego kasztelanów. To województwo dzieli się na 8 powiatów: Krakow- ski, Sądecki 22), Biecki, Proszowski, Księski, Czchow- ski, Lelowski, Szczerzecki. Starostwa grodowe: Krakowskie; starosta …
Excerpt
24 judicium Krakowowi. Miasto to zaszczycone pięknemi ko- ściołami, osobliwie katedralnym przy zamku gdzie się kró- lów koronacje i pogrzeby odprawiać zwykły. Grób Ś. Sta- nisława w pośrodku tego kościoła bardzo wspaniały, tu- dzież kaplica rzeczona …
Excerpt
, nika, w którym jest miejsce i ołtarz, gdzie 8. Stanisław biskup był rozsiekany. W wigilją koronacji na Skałkę odprawiać powinien drogę król każdy z processją. Pod Kazimirzem jest most składany na Wiśle, a za Wisłą jest mogiła Krakusa fundatora miasta. …
Excerpt
26 tecy, który ma być rodowity polski szlachcie katolik, od króla uprzywilejowany, co rok komissji wojskowćj donosił o stanie i sytuacji tćj fortecy; a jak dochody z dobr na jój utrzymanie wyznaczonych obracają się, sprawował się. — Sądecz, stary i nowy; …
Excerpt
27 bez appellacji, urzędników i szlachtę kreują etc. Miaste- czka są: Siewierz, stołeczne księstwa, Sławków etc. Starostwo Spizkie. Zygmunt król węgierski a potym cesarz, zastawił w roku 1412 starostwo to Władysławowi Jagielle w 37,000 kóp groszy …
Excerpt
28 Senatorów większych ma 2: wojewoda i kasztelan Sendomirscy; mniejszych 7: Wiślicki, Radomski, Zawi- chojski,, Żarnowski, Malogoski, Połaniecki, Czechowski, kasztelanowie. Dzieli się. na 7 powiatów: Sendomirski, Wiślieki, Pilzniński, -"Radoms i, …
Excerpt
29 twa sendomirskiego. — Świętykrzyż albo Łysagóra, opa- ctwo benedyktyński. — Raków, siedlisko niegdyć arja- nów i socinjanów. — Pińczow, stołeczne margrabstwa i ordinacji Myszkowskich, która przeszła do Wielopol- skich. — Kielce, rezidencja zimowa …
Excerpt
30 grodowe: Urzędowskie, Kazimirskie, Tarczowskie, Wą- wolnickie, Kąkolownickie, Zbuczyńskie etc. Sejmikuje w Lublinie, obiera posłów 6, deputatów dwóch *5). Miasta znaczniejsze: Lublin, stołeczne województwa, murem opasane, wsławione tribunałem prowincji …