Excerpt
170 1621 1621 1626 1632 1634 1636 1636 1640 1641 1642 1645 1647 1648 1648 1653 1653 GEOGRAFJA. Jakób Gadebusch, encomium regni Pol. Dantisci. Adam Zaremba, topografia księstwa smoleńskiego. 1627 1642 respublica Poloniae. Lugd. batav. ex offic. …
Excerpt
OPISY I MAPPY POLSKI. 171 1656 Jan Theodor Sprenger, Polonia nos antiqua, Fran- 1659 cofurti. Andrzej Cellarius, regni Pol. descriptio, Amste- lodami. 1668 relation de Pćtat de Pol. et de leur republique, 1669 1670 1671 1677 1680 1688 1693 1698 1702 1703 …
Excerpt
1740 1743 1746 1747 1748 1760 1761 1762 1765 1766 1767. 1768 1768 GEOGRAFJA Władysław Łubieński, świat we wszystkich czę- ściach, Wrocław. Bystrzonowski, informacja matemat. Lublin. Sałtszewicz, compendium geographicum, Uracoviae. Barnikiel, mappa …
Excerpt
tego ArSŻ. 1768 w si MR M Mm —i "1 "1 "1 e m 0 0 u = 178: OD OPISY I MĄPPY POLSKI. 173 do 1773 Karol Wyrwicz, geogr. czasów teraźn. Warsz. Folino, mappa Polski; rył sam w Warszawie. Rizzi Zannoni, mappy i atlas Polski; powodo- dowany od Józefa …
Excerpt
174 GEOGRAFJA. wnćj Polszcze ponawiane wydania pod kierun- kiem Leonarda Chodzki. 1816 Tomasz Swięcki, opis starożytnój Polski. Warsz. 1842 Starożytności polskie, Poznań; w nich wiele ge- ograficznego, gdzie i wiadomość o geografach. 1846 Mappografia (z …
Excerpt
KRAJINY. 145 i jinni Niemcy przez wyprawy krzyżowe przełamali Lutyków. Lutycy ci najdłużćj i najzacięcićj swojego bronili bałwochwalstwa. Jich ziemie 1163 po części za- jęli margrabowie brandeburscy, a po większćj części książęta Pomorscy, gdzie się z …
Excerpt
GEOGRAFJA. Pomorze. Pomorzem nazywano całą krajinę, od ujścia Odry do ujścia Wisły. Miała ta krajina dość handlowne miasta, rozmajite ludy i jich naczelników. Ludy liczyły się do lechickich narodów. Między naczelnikami Po- morzan był Ismar czyli Wizimirz …
Excerpt
KRAJINY. 177 z drugiej 1311 w gdańską i rozerwali między siebie. Nieodzyskał tego Kazimirz wielki, szczecińskiemu po- błażał; poczym szczecińscy całkiem w Niemców prze- szli, swe posiadłości już 1528 margrabiom brandeburg- skim przekazali. — Pomorze …
Excerpt
178 GEOGRAFJA. vincje Polski, rozsypały się, Razem uważane nosiły jimie Zechji, do których się i księstwo polskie liczyło. Ale w środku Polski, w Gnieźnie pozostał arcybiskup wszystkich Lechji biskupów, w Gnieźnie były złożone królewskie korony i miejsce …
Excerpt
KRAJINY. 179 liły, i tak, najmłodsza linja Krzywoustego, Mazo- wiecko-kujawska stale po mieczu następowała: prze- rywały ją tylko słuszne pretensje książąt starszych linij szląskićj i wielkopolskićj, przy każdćj sposobności o mo- narchją upominające się. …
Excerpt
180 GEOGRAFJA stwami mazowieckiemi: ale po zgonie bezpotomnaych Ziemowita i Władysława książąt płockich, korona pol- ska niedopuszczała stryjecznych od pradziada mazo- wieckich książąt do odziedziczenia księstwa płockiego. Stały się tedy udz iążąt Piastów …
Excerpt
KRAJINY. 181 Opolini i jinni. Wdzierali się do tćj krajiny Morawcy, potym Czesi i Polanie czyli Polacy. Już Mieczysław część znaczną posiadał, kiedy Bolesław II czeski 992 większą resztę z miastem Wrocławiem opanował. Bo- lesław wielki, król polski wydarł …
Excerpt
R 182 GEOGRAFJA. Piasta. Trwał na Szląsku po oddzieleniu się od Pol- ski przeszło lat 500 i dopiero w drugićj połowie XVII wieku, 1675 wygasł. Mimo zrzeczenia się swych praw starszeństwa, nie- omieszkali jednak niektórzy z nich podnosić je i wrażać się w …
Excerpt
KRAJINY. 183 zimirzu wielkim zrzeczenia się Szląska co młody król w początkach zaraz panowania ugodą wyszohradzką 1335 uskutecznił; a późnićj w Pradze 1356 odstąpił lennictwa ksiestwa świdniekiego i jaworskiego, które 1368 po śmierci Bolkona II małżonek …
Excerpt
184 GEOGRAFJA. jaw, przydał Zęczyckie i Sieradzkie ziemie, które wraz z Kujawami i cząstką Mazowsza, z ziemiami Dobrzyń- ską i Michałowską, od 1241, składały jedną książąt ) Mazowieckich, to jest Kujawskich dzielnicę; a Mazow. sze samo w sobie, stanowiło …
Excerpt
KRAJINY. 185 się drogą napaściom Litwy na Polskę łatwość otwie- rającą, tak z drugićj strony stawało się pośredniczącym do zbliżenia i zjednania obu narodów litewskiego z pol- skim. Wiązało się przymierzami i pokrewieństwem z Litwą, a niemogło się wyrzec …
Excerpt
186 GBOGRAFJA. Uciśnione Mazowsze widziało się być uszczuplonem, bo skraj jego północny posiedli Sudawi Palbo rusacy podjimieniem Warmów, Galindów, Pomezanów. Krwawe Mazurów z Prusakami utarczki, dostarczyły rozlicznych kronikom pruskim, podaniem …
Excerpt
KRAJINY. 187 książęce stały się tedy cząstką Polski: ale szlachta pruska niedopuszczała polskićj do reprezentacji w sejmie swojim; Prus nie wcielono do rzeczyposp. Po zgonie Alberta II 1618 odziedziczył księstwo pruskie dom elektorski bran- deburgski, od …
Excerpt
188 GEOGRAFJA. słał 955 posły do Hiszpanji do kalify Korduby, który na dworze swym (od 800) miał gwardją z zaciążnych Słowian. Bolesław II czeski także tóż 992 opanował był Chrobacją, aż po jego zgonie 999 Bolesław wielki w królestwo ją polskie spojił. …
Excerpt
KRAJINY. 189 1240—1300, a wpływ narodowości nie przestał przy- gotowywać jedności jćj z Polską. Gdy Litwa kądzielą z Rusią się wiązała, Mazury po kądzieli 1327 za- władnęli Haliczem, Po zgonie Bolesława 1340, Ka- zimirz wielki niezwłocznie zajął to …
Excerpt
w 190 GEOGRAFJA. ski, stawał się ruskim. Mimo dorywczych wariagsko- ruskich wygonów powodziło się miastom, następnie w księstwa ruskie przechodzącym. Księstwa ruskie składały się pospolicie z miast, które były rzeczami- pospolitemi gminnemi, często nad …
Excerpt
KRAJINY. 191 twy lub Polski zwierzchnictwo wyzwalało ją z pod mogolskiego jarzma. W południowćj części halicko-kijowskiego księ- stwa, kniazie rurikowicze i bojary przejmowali się my- ślą szlachty polskićj i narodowością polską. Gredymin zdobywszy Wołyń i …
Excerpt
192 GEOGRAFJA. stego zastrzegających, tak jiż Gedymina rozporządzenia do nićj się nie rozciągały. Gredymin stale trwał w przymierzu z Łokietkiem; zajął Wołyń 1319, Kijów 1320; Podole, Witepsk, Po- łock 1327; do Nowogrodu wysłał 1331 syna aby tę …
Excerpt
KRAJINY. 193 chońcami tćż zwanych, i od Zotyszów; a na boku tej krajimy za Dźwiną nad Windawą siedzieli Kuroni, a wzdłuż Dźwiny Semgali również łotewskie ludy. Kiedy nastały przedsięwzięcia krzyżowe, Mejnhard, świątobliwy kapłan, udał się z kupcami …
Excerpt
z 194 GEOGRAFJA. i litewskie Znfłanty z Estonją, a tworzyły lenne rze- czypospolitćj polskićj aż do wygaśnienia domu Keettlera, księstwo Kurlandji i Semigalji. Ale Szwedzi wraz osadzili Estonją, a Danja jeszcze czas jakiś wdawała się do spraw infłanckich, …
Excerpt
XCV wieków wyszły na szczęście 1851 bo w lat po- tym pięć, miałyby do czynienia z ogłoszonemi przez Helcela starodawnemi praw polskich pomni- kami; a następnie z wychodzącą Maciejowskiego prawodawstw sławiańskich historją. Wyszły 1851 a czyli się kiedy …
Excerpt
XOVI historji wielotomowćj niema. Mogłem o nićj ma- rzyć, wmawiać w siebie zdolność, rojić sobie możebność do wysokiego onćj utworu: jednakże historji tój niema; a powiedzieć mogę Że w ko- leji siedmdziesięciu lat upłynionych, do jćj utworu pory nie …
Excerpt
LZXXXZVII krótkim onych wykładem. Aby się stały przy. stępne do pospolitszego użytku, małćj wymagały objętości. Artikuły tomu pierwszego, są jeszcze krótsze, Udzielone i przyrządzone do tablic, gdzię niegdzie może zbytecznym mało znaczącym ustę- pem …
Excerpt
LXXXXVIII poprzedniemu, kiedy go dawno niedostaje, da- wno wyczerpnione; a do tak wspaniałego tablico- wego pewnie nierychło przyjdzie. Teraz wypra- cowywa i wydaje swojim planem chronoliczno hi- storiczne tablice Viktor Heltman, które skoro będą …
Excerpt
LXXXXIX nie przerobić; a w każdym prawie artikule cóż- kolwiek dołożyć. Od pięćdziesięciu i sześćdziesięciu lat, gry- zmoliłem i zrzędziłem rozpatrując: chronologją, genealogje, geografją; politikę, prawodawstwo, urzędy; dzieje w powszechności i osóbno …