Excerpt
246 O HERALDICE Podobnie cztery figury ACGI, są dwie nad dwiema albo dwa i dwa (deuc et deuw); a równieź większa liczba, w liczniejsze rzędy mieszezona prosto się licz- bami z góry na dół wymienia: naprzykład „, trzy dwa, jeden; -.. dwa, trzy, cztery. …
Excerpt
O HERALDICE. 12. w He 1] IU [arcze przedzielone na liczne wązkie bręgi parzyste tosownie do onych kie (najmnićj w sześć części), Są runku, słupowane, pasowane, lub wstęgowe Ww lewo lub w prawo (pali ou vergettć, fascć ow durellć, bandć ou rf 7, ieć, …
Excerpt
248 O HERALDICE A B c D Ę E IFE] | Ą M al J M C8 | Z pomiędzy easzczytnych części drugiego rzędu, są: A (le canton); otok B (le orle): klin © (la pile); ścię- cie ostre D (le giron); roztrój © (le patrle); wręby F (les hameydes). Roztrój jest ze średniego …
Excerpt
O HERALDICE. 12, 13. 249 Powtóre, chociaż wiele z nich, mianowicie w nowszego utworu herbach we właściwćj naturalnćj ukazuje się postaci, większa atoli część, lwy, orły, wieże, mają po- stac przy, , pewien heraldiczny ideał zachowującą, od którćj dla ry …
Excerpt
250 O HERALDICE sliła szczególne koron postaci. Wszystkie te bardzo sic oddalały od stroju koron królewskich, mianowicie oper łowaniem. Dla stanu ryc rskiego z przepisu właściwi nie było żadnych (23). Szczyt hełmu i korony (cimier), czyli jich wierzch …
Excerpt
O HERALDICĘE. 13 254 wał pamięć poprzedniego zarzuconego herbu, tak, jiż arcza z tym hehnowym strojem (cimier), wyobrażały herb podwójny: nowszy z dawnym. Z za hełmu (timbre), roztaczają się w koło i otu- lają tarezę labry (lambrequins)y w postaci liści …
Excerpt
252 HERALDIKA dzano w herbie odmiany, ale zarzucano Jedne, aby brać jinne zupełnie. Przypadki, zdarzenia mnićj zwy czajne, wyroki sądowe karzą 'e, wynagrodzenia zasług, stawały się powodem do przejistoczeń. Powinowacenia się rodzin, pozyskiwanie fortun, …
Excerpt
POLSKA. 14. 253 (support). Dostrzegamy takowe w herbach królestwa czyli państwa w herbie narodowym. W Litwie pieczęć Witowda 1404 ma maleńkie aniołki po bokach tar- czy (?7); ale Kazimirz Jagiellończyk tamże sadzał ja- szczurki łuskate i piekielnika …
Excerpt
254 HERALDIKA jest przez pieczęci Jana Alberta 1492, i Alexandra 1502, które mają lwy herb utrzymujące (35). Lwów trzymających herb, uży Gdańsk, tak na pieczęciach jak i na pieniądzach od 1546, do końca(3%, Podobnie i miasto Ryga, do straży herbu swego …
Excerpt
POLSKA. 14 255 niekiedy na pieczęciach, jak to widać z pieczęci 1438, Rafała z Gołuchowa, podkomorzego kaliskiego a ge- nerała wielko-polskiego, na którój trzyma przed sobą Wieniawę, stojący z dwiema w ręku palmami ry- cerz(*'). Są to dowolne a czasowe …
Excerpt
( 256 HERALDIKA zaszczytu, który tych rozróżnień nieprzypuszczał, i prze- pisanych barw dla nich nieposiadał. Bezwątpienia wiele diplomatów indigenacij i nobilitacij, opisywały po ła- cinie labry (/acinia), ale te w użyciu powszechnem stanu rycer kiego, …
Excerpt
POLSKA. 15, 16 257 polubił i obrał sobie postać, Wszystkie wolny w niej obieg miały, jak się co komu podobało, a Niesiecki zbytecznie się i niepotrzebnie troszczy, gdy mówi że herbu Geis zów Gedygolda potomków, ma być tarcza okrągła(*:), bo może być jak …
Excerpt
258 HERALDIKA nom irozrodziło się w mnogie jinne, nieulegały heral- dicznym prawidłom, przepisanym nadwerężeniom (bri- sure), ani z powodu młodszych w rodzeństwie, ani z powodu uprawniań bękartów jakich. Przeciwnie ow- szem, w brew powszechnym heraldiki i …
Excerpt
POLSKA. 17 259 V. SPOSOBY WYRAŻANIA SIĘ HERALDIKI POLSKIEJ. XVII. Nim się czytelnik z gadulstwem i zrzędze- niem heraldików naszych oswoji, trudzą go zbyteczne wyrazy, powtarzania bez końca, mnićj właściwe słów użycie. W każdym opisie sunie mu się …
Excerpt
260 HERALDIKA kształtem jak tu widzisz: tym kształtem jak się tu kładzie (*6) Najtrudnićj heraldice polskićj jidzie, z podziałami tarczy: tam się wikła i gubi, w ystępuje z linijami i mo- zolnie szuka jich kierunków; zamiast przedziałów, li- czy linie, …
Excerpt
POLSKA. 17, 18. 261 Tarcza na dwie części przedzielona lnją wężyko- h raczćj, jak piorun kręcące się, tak, że się niby zdadzą wata, tak że się cztery anquły w nićj znajdują dwa gradusy od lewego boku tarczy w górę jidące : pole górne btate mi rne (5'). …
Excerpt
262 HERALDIKA jedna podle drugićj : pod nią jedna roza w czerwonem polu (53): heraldicznie jest: de gueules, la fasce d'ar- gent accompagnóe de trois roses de meme. Ten pas na kształt rzóki czy rzeką będący, w herbie Prątnickiego )3 Desier jest belką: …
Excerpt
POLSKA. 18, 19. 263 źnie ten herb t jemu podobne tłómaczą: jedni powiadają, że są (rzy rzeki, drudzy że balki, jinni że rzy pasy czyki linje, jinni że trzy pola (89). Wstęga na prawo (barre). W herbie Radoniskiego: tarcza na ukos dwiema linjami …
Excerpt
264 HERALDIKĄ wątpić, że podobny przypadek ż„edł z herbem Ja- nina. Uległ on itćj jeszcze zmianie, że dawnićj tarczę kładziono roztoc zoną szczytem całym, późnićj bokiem(01). Kroktew (chevron). Trzy krokwie wymienione w opisie herbu Kruzer w herbie Rappe, …
Excerpt
POLSKA. 19. 265 mouchetć d'ćpis de sable (a pew nićj d'hermines), accom- pagnć de croissants: co do tych postaci, arrondis, albo jak jinaczćj), Owóż teraz, w herbie Gulcz, powinien być tryanguł złoty, prosto do góry końcem jednym obró- cony, tym kształtem …
Excerpt
266 HERALDIKA trójny (65); pazury, nogi, są to szpony, łapy, Kiedy lew trzyma kolo żelazne czyli prawdę, jakie więc na sto- łach stawiają, gdy prawda stołowa słomiana, jest po- spolicie okrągła, trzeba by sądzić, że owe koło żela- giem (59), W herbie …
Excerpt
POLSKA. 20. 267 Wszakże uciążliwszą jest ta niestateczność wyra- żeń a to ustawiczne omackiem dochodzenie i domnie- mywanie się, co to lub owo w herbie znaczy. Z tąd awia się na toż samo kilka wyrazów, na rzeczy wcale różne, tenże sam wyraz. Pas, linja, …
Excerpt
268 HERALDIKA drugi raz jedna za drugą brana i gdy się w to sie- kiera mięsza, to zbyteczne. Rozpatrując się w figurach widno się staje że je- dna strzała jest heraldiczna, jinna zwyczajna, Nazwa jednćj i drugićj jest zwykłćj strzały. Są jednak i …
Excerpt
POLSKA. 21. 269 żami, to jest jeleami i rękojeściami(53). Bo gdy na strzale poprzek położysz jelec, strzała z jelcem przekrzy- żują się, krzyż utworzą, a zatem jelec jest krzyżem (*). Jelec zwykły jest prosty, niezagięty, ale są jelce na kszałl S starą …
Excerpt
270 HERALDIKA pniu sówka Czarlińskich i pod nią gałązka (90): nie sa ostrzewy, tylko pieńki i rzeczywiste pnie i pieńki W herbie Zakrzewskich von Felden, gałązki trzy czyli raczćj pieńkt ścięte być powinny, z listkami(01, Ą to ni ostrzewy, ni pieńki, ale …
Excerpt
Je IM POLSKA. 24, 22. 271 baczność na główniejsze, objaśnienia nieodzownie wy- magające, sądzimy, że zbytecznie by było zatrzymy- wać się nad jinnemi mianowicie gdy niektóre jeszcze z jinnych powodów potrącić przyjdzie. VI. WYRAŻENIA WZIĘTE OD OBCYCH, A …
Excerpt
272 HERALDIKA k raldicznćj sposobów niedostrzegali (90), Nie stawała jim na zawadzie znajomość języka polskiego, bo nietylko łaciną Okolskiego radzić sobie mogli, ale gdyby w opi- sach jaki ład był, dostrzegliby z polskiego sobie nie- zrozumiałego języka …
Excerpt
POLSKA. 23. 273 nie sztuki heraldicznćj tych krajin i jćj blazonowania. Z Niemcami mianowicie przez różne zachodnie swe czę- ści w XIV wieku splątana Polska, więcćj jak z kąd Jinnąd niemieckim herbom dawała gościnę, a razem niemieckim wyrazom heraldicznym …
Excerpt
274 AHERALDIKA powprowadzał, czemu heraldiczne w heraldice swojćj przyjęte postaci nadał. Trzeba takie rozpoznać i wie dzieć z pewnością aby w błędy nie wpadać (99%). Tóm więcćj to heraldice polskićj od jćj początku potrzebne było, jim gościnniejszą dla …
Excerpt
POLSKA. 23, 24, 260 działania, części zaszczytne nie były w samćj Francji dostatecznie ustatkowane, ale były jinne godła, znaki dawniejs je, w owym czasie Polszcze za wzór służące, do których i późnićj cokolwiek przybyło. XXIV. Tym sposobem, wiele …