Excerpt
W ; 386 HERBY Pruską za Jagiełły, wymieniał herby na proporcach i herby tych co się w boju odznaczyli (29); opisując za Kazimirza Jagiellończyka (%9), niezna prawie chorągwianych herbów, a widzi potrzebę wymieniać klejnoty, nie tych co się na wojnie w …
Excerpt
W POLSZCZE. 59, 60. 387 i zabezpieczają, ale jich własna wola, jich wszech- władztwo. Sami postanowili w okolicach Nieszawy, że bez nich, nic stanowione być niemoże, sami sejmy wszechwładne urządzili, jakie w sto lat potćm Litwa u nich znalazła. Stem laty …
Excerpt
388 HERBY Boże Zdarz, Papr. g. 1206. h. 699. B. 282. O. 7 12, + HU, 20ROANI 0: Dąb, Papr. h. 572. O. I. 191. N. ZI/. 281 (wspólny 4 rodzinom). (XXII, 8). Dangiel, N, ZZZ. 300. Dęboróg, Papr. g. 1252. h. 588. O. 7. 148. kl. 46 N. LLL. 329. (XVII, 9). …
Excerpt
W POLSZCZE. 60 389 Stankar, O. ZI. 106. N. VIII. 490. Taczała, Papr. g. 1119. h. 570. B. 541, O. III. 219. kl. 83. N. 7X. 2 (wspólny 4 rodzinom). (XXI, 8). Watta, patrz Samson. Wierzbna, Papr. g. 1117, h. 576, B. 408, O. Z7. 58, kl. 63. 89. N. 7X. 314 …
Excerpt
390 AERBY czkami czy ogniwkami. Jinne wszystkie są heraldiczne, w żadnćj postaci, od heraldiki z: jące. Połowa z tćj liczby trzydziestu, ma tarcze dzie- lone, honorowemi częściami ubarwione, mimo niedo- statecznych czasem 0 nich wiadomości, połowa ma …
Excerpt
I URZĘDY. 18, 41 (Imiona bez tytułów). Sędzia. Skarbny (czy skarbni). Podkomorzy. Podkomorzowie. Chorąż Sędziowie. Podsędek. Chorążowie. Stolnik. Cześnicy. Podstoli. Podsędek, Podczaszy. Miecznik. W krótce 1436, podpisany był przez wielką jilość …
Excerpt
LAY ZRARAR zr " KO 42 DOSTOJNOSCI skiego dostojnictwa; jinne poddostojności, zostają sta- rodawnym obyczajem w drugim rzędzie; sędziowie nieco z pierwotnćj wyżyny swćj ustąpili, pozostali je- dnak w ziemstwie na wyższym szczeblu. Nie ma tu, marszałków, …
Excerpt
I URZĘDY. 19 43 pozyskał. Kaliskie wszystkich ma pojedynczo. Sie- radzkie jest bez krajczego i podstolego; miecznik, cze- śnik, stolnik pojedynczy; ale podkomorzy, chorążowie sędziowie i notarjusze podwójni. Ma jich własnych Wieluńska ziemia, jile sądzę, …
Excerpt
44 DOSTOJNOŚCI Wizkiego , Warszawskiego, Nurskiego , Wyszogrodz- kiego , Zakroczymskiego, Cięchanowskiejgo; Łomżyń- skiego, Ostrołęckiego czyli Zembrowskiego, Rożań- skiego i Liwękiego; . podsędków i notarjuszów tyluż; podkomorzych jedny m mnićj, bo …
Excerpt
I URZĘDY. 20. 45 « teraz wielka jich część jedynie tylko miano i jego za- szczyt zatrzymuje. Takimi są, miecznicy, cześnicy, podczasowie, krajczowie, stolnicy, podstolowie i skar- bniey ; jeźli w nadzwyczajnych, kommissyjnemi sądami zwanych, powołaniem …
Excerpt
46 DOSTOJNOŚCI » Starosta grodowy (5!) capitaneus czyli praefectus ar- cis, strażnikiem jest i obroną nie tylko zamku króle- wskiego , ale bezpieczeństwa i spokojności powszechnć swój obręb od gwałtów zasłaniać, ze złodzieji i łotrów oczyszczać. Dla tego …
Excerpt
1 URZĘDY. 24. 47 pomnożyć lub umniejszać swój dwór, służbie jego pier- wszeństwo wedle upodobania dawać lub odejmować. W tym razie nicby dziwnego nie było, gdyby za Ka- zimirza Jagielończyka, w większem przed jinnymi czestnictwie byli łowezowie, a za …
Excerpt
48 DOSTOJNOŚCI dający senatowi, drugi urzędowi ziemskiemu, trzeci służbie nadwornćj. Marszałek wielki, kanclerz, pod- kanclerzy, vicecancellarius sive procancellarius, pod- skarbi, thesaurarius sive vicethesaurarius, z królem wchodzili do senatu, i wnet …
Excerpt
I URZĘDY. 22. 49 płodził, tak jiż o powodowaniu się wedle starszeństwa aktem pokoju Brzeskiego 1436 wskazanym. nie było co myślić. XXII. Pomiędzy starodawne dostojności, jakie się po ziemiach rozproszyły i jedynie do parady lub uczt ściągały, popodnosiły …
Excerpt
50 DOSTOJNOŚCI mywanych, bądź dla potrzebnej oszczędności, bądź dla braku osób w szczuplejących księstwach, coby je go- dnie zapełniły. Wakanse często bywały długie. Dłu gie nieukazywanie się w aktach komorzych, uważali- śmy z przeciągnionych wakansów …
Excerpt
I URZĘDY. 23. 51 próżno to miano odżywiano, jak widać z Kromera: thesaurarius seu vicethesaurarius (95). Przeważyło miano vicethesaurarii, podskarbiego dla koronnego (*5), a pó- źnićj dopiero dla nadwornego (97). Gdy jedne poddostojności górę brały, …
Excerpt
uzda a 52 DOSTOJNOŚCI Pesillifer, incisor sub pin- eerna. Magister agazonum curiae 1540 (1). Episcopi, między którymi: vicecancellarius. Palatini, między którymi: ma- reschaleus regni. Castellani, między nimi: ge- neralis capitaneus majo- ris Poloniae; …
Excerpt
I URZĘDY. 23, 24. 53 moria (*), stało się potrzebą ze służby czyli urzędu dworskiego oddzielić dostojności nadworne, któreby nie będąc senatorskiego rzędu, zostały poczytane za dostojno- ści państwa, pro magistratibus regni haberi et appellart. Koło roku …
Excerpt
54 DOSTOJNOŚCI Pocillator sive pincerna. dłructor mensać Structor mensae quem in- Dapifer. cisorem vocant. Subdapif r Dapifer. Magister culina Subdaptfer. Praefectus. curruum Magister culinać qui dapi- Nuper etiam his accesser« bus apparen ; eł cocts …
Excerpt
I URZĘDY. 24, 25 35 crólowój 1527, 1548 ('9) Jako kanclerz 1457 ('); a 1572, podkanclerzy ('*) państwa Litewskiego, kniaziów i namiestników miała. Sejm Horodelski 1413, utworzył klejnotny stan szlachtę. w rozległćj Litwie i zaszczepił wzra- ; życzenie …
Excerpt
0 DOLEY IPA Ę | H 56 DOSTOJNOŚĆI książęcia ochmistrza, który akta poświadcza (1), to miano, nie było zupełnie obce dworowi królewskiemu w Polszcze, gdzie się niekiedy tzywało (15): a och mistrz królowej, zwany był marszałkiem (! Tych wodzów, których …
Excerpt
I URZĘDY. 25. 57 IV. RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ DOSTOJNOŚCI I URZĘDY W KORONIE I LITWIE. 15609—1794, lat 223 XXV. Od unji Lubelskiej 1569 wszystko niejako ustaliło się w Rzec ypospolitćj dwu narodów, nie tak, aby do uzupełnienia, dodania, zmiany …
Excerpt
A A b 58 DOSTOJNOŚCI wymieniać się niezaniedba. Przewodnikiem do tego bardzo dobrym jest Leng ich: jus publicum Poloniac gdy w jego ś lady jidziemy, przytoczenia źrzódeł i do wody na to co z niego powiemy, czytelnik w jego ob szerniejszym wyłuszczeniu …
Excerpt
I URZĘDY. *6 59 komorzy bywał miesz szony przed podskarbim; łowczy dopiero po strażniku i tym podobnie zdarzało się jin- nym. Szereg ten, dzieli się na cywilnych i wojskowych: naprzód powiemy o cywilnych, potem o wojskowych. Wielcy Sekretarze, Koronny i …
Excerpt
60 DOSTOJNOŚCI wprzód do króla zanosili, żalący się przestali swe ża- łoby referendarzom przekładać, udając się z tem do kanclerzy. Zasiadali zaś referendarze na sądach asses- sorskich, a dawnićj obecność Jich tak była potrzebną, Jiż za niesprawiedliwy …
Excerpt
I URZĘDY. %7. 61 skićj to wyosóbnienie zostawiały. Gdy 1764, kommis- sye skarbowe ustanowiono, nie miano więcćj względu na podskarbiego Pruskiego, nawet miejsca żadnego w kommissji nieotrzymał: bezczynny wraz z prowin- cją 1772, byt swój stracił. …
Excerpt
62 DOSTOJNOŚCI lowi przynoszone bywają: a gdy obadwaj podkomo- rzowie są obecni na dworze, tedy żdy podający, Po- lak lub Litwin do właściwego swego udaje się pod- komorzego. W przysiędze swćj obowiązują się granice państwa, w razie sporów z postronnymi, …
Excerpt
I URZĘDY. 28 63 bach i koronacjach królów, jako też w tedy gdy król do odebrania przysięgi z zamku krakowskiego do mia- sta jidzie. Gdy król w Krakowie, po wykonanćj przez mieszczan przysiędze, rycerzy pasuje, uderza jich w plecy mieczem gołym koronnym i …
Excerpt
64 DOSTOJNOŚCI Łowczowie iłŁowczowie nadworni, wswo- jim czasie czuwali nad tóm, aby w lasach gdzie król poluje, zwierzyny niewybijano. Lecz po zniknieniu kró- lewskiego prawa polowań, przy tytule pozostali XXIX. Regentów ka ncellarji, było czterech …
Excerpt
I URZĘDY. 29. 65 | zasiadali oraz w sądach assessorskich, w których są Ę stałemi radzcami. Pisarze skarbowi. Litwa jich miała trzech; h Korona dodawała jim tituł wieley i miała dwóch, h duchownego i świeckiego: przeznaczeni do służby wy- Ł działa …