Excerpt
zi oO 212 UWAGI. Nadużycia i mićjscowe zwyczaje po wielu provin- cjach pogorszały starodawne kmieci położenie. Nad- mieniliśmy Wielkopolskę jako najwięcćj posuniętą w tej ujmie: W prawodawstwie tćż dla Wielkićjpolski co do ustępu kmiecego zastrzeżone jest …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 79. 213 Co się tyczy zabójstwa, ran, uderzćnia, niejedno- stajność opłat dochowywała się po ziemiach czas jakiś wedle dawnych przepisów, nim przepis statutów Ma- łejpolski i wiśliekiego wzięły górę i zarówno przyjęte zostały wszędzie …
In:
Excerpt
EZ 214 UWAGI. swieci wało się ciągłą opieką kmieci wycieńczającą. Pewną tóż jest rzeczą że kmieć bez towarzyszćnia pańskiego żadnćj swćj sprawy w sądach ziemskich nie mógł to- czyć. Szlachta zas wyłączając w różnych razach swe osoby w sądach miejskich, …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 80 243 nowicie przez przystąpienie litew skich i ruskich do pre- rogativ stanu rycerskiego. Zygmunt August zajęty był rozpatrywaniem posiadaczy ziemskich wielkiego księ- stwa litewskiego i ziem wcielonych, co mieli wejść w rzęd …
In:
Excerpt
ye Poi e Z 216 UWAGI. wołane było zrazu 1454 przez cudzoziemca Jana Ka- pistrana (105), i niemały czas niemiało skutku, zanie- dbane, szło w zapomnienie: ale ten wymysł z zachodu nasuniony (jak wiele Jinnych) podobał się i podnoszony był późnićjszym 1533 …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 80 217 civitatenses, oppidani et kmetones: zrównanie między nimi było wyrzeczone. Szlachcic w swój włości lub posiadłosci był panem. Z dawnego przypuszczćnia król poczytywany był za posiadacza tych wszystkich ziem które szlachta …
In:
Excerpt
ze ztBy hi i i 4 a 218 UWAGI. padła się we dwa szczepy. Prawodawstwo 1420 zabro- niło kmieciom zarzutu szlachectwa (''2) jakie w przódy czynić mogli będąc ziemianami ziemskiego prawa Zapadły przepisy zrywające zażyłość między szlachtą i kmieciami. …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 81 219 następnie jidzie w drogi zjednostajnienia ujarzmienia. * Kończyło świetny zawód rozwinienia braterstwa stanu rycerkiego; w słabych a ni skutecznych krokach roz- woju zasad swych w mieszczaństwie, w zbrataniu się z miesz zany, …
In:
Excerpt
290) UWAGI. szczać sobie niemógł. Sortes, włóki, łany kmiece po- winny były być posiadane dziedzicznie pod warun- kami włości, na prawie ziemskim polskim oparte, nie- mogły swćj zasady zmieniać, chociażby je posiadał szlachcie, jak to dowodne jest …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 81 221 nazwa tóż kmiecia dziedzicznego niknie. Dobrze to że się jeszcze znachodzi niekiedy w urzędowym języku, pięknie też gdy mnoga szlachta nie pojmuje zaprze- czenia własności i dziedzictwa przez prawo zadanego: ale zasada i …
In:
Excerpt
222 UWAGI do którćj się liczyli, ni sprzedawać ni obciążać posia- dłości swćj jak to mogli dawnićj (119). Za ujmą po- siadaniu i własności ucz ”nioną, poszły zniewagi i gwał- cenia wolności osobistej. 82. POLICIJNE ROZPORZĄDZENIA PRZYWIĘZUJĄ KMIECI DO …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 82 223 się kmieci, nie uwłaczając zwyczajom miejscowym. Przez wzgląd na statut wiślieki 150 lat temu ogło- szony, zaleca, nakazuje panom pod przepisanemi ka- rami wydawanie pozwolenia na wyjście z każdćj wsi co rok jednemu; a zastrzega …
In:
Excerpt
Paa EDA RS ika h ł | t i 4 ę Ę i 224 UWAGI. Te przepisy ściągające się do synów kmiecych wy- dały się prawodawcom 1511 niezgodne ze słusznością i wolnością powszechną, zostały zawieszone, wykonanie Jich wstrzymane zawieszone (125). To zawieszenie zdrowym …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 82, 83 225 Policijne te rozporządzenia uczynione zostały aby ład utrzymać, kraj od łotrów, złodzieji i zbójeów za- bezpieczyć, a młodzież kmiecią od towarzystwa i ze- psucia obyczajów ochronić (125). Przepisy co do przesiedlenia, …
In:
Excerpt
226 UWAGI. niemu sprawy podnieść niemógł, ani przeciw jakiemu bądź szlachcicowi: chyba znalazł jakiego szlachcica łaskawego opiekuna swego co zań działał. W takim ROWE ZOO razie spór toczył się między szlachtą, kmieć był tylko przedmiotem albo powodem …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ, SZLACHTY. 83, 84. 227 sobem panowie i jich powiernicy, uciszali waśnie, roz- sądzali spory, sami sobie sprawiedliwość domierzali, potępiali, karcili zdrożności, wykroczćnia i zbrodnie. Miasteczka mogłyć uciekać się niekiedy do wyższych miejskich …
In:
Excerpt
ez EDA m EE WOT Hi ni I R | 998 UWAGI winięcia się, rolnietwa, handlu, ludno i pomyślności, w których każdy więcćj środków znajdywał do zdoby- cia się na większe. Ta pomyślność i wszystkiego wzrost objaśnia wyraz ustawy wspominającćj o podnaszaniu …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 84 229 stki swój, po kilka dni w tygodniu odrabiają ('%5). Ta przewyżka kilka dni więcćj w tygodniu odrabiających zachowana do dalszego zrównania. (!35) Ustawa ziemi chełmskićj i kilku powiatów małćj pol- ski w Krasnymstawie 1477 …
In:
Excerpt
230 UWAGI 85. POSTĘP CIVILIZACJI, GMIN WIEJSKI MARKOTNY. Te prawodawcze kroki z początkiem XVI wieku, pod pozorem utrzymania porządku i bezpieczeństwa dla dogodności stanu przewodzącego i panującego, czyn- nie rozwijane dążyły do ujarzmienia ludu. Lud w …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 85. 231 miach, Żmudzi, Kaszub, Prus. Rolnik tam z rodziną swa, wespół z bydłem i ptastwem domowym, z wieprzem i zaprzęgą, w zaduchu i niechlujstwie, leżał koło ognia pod zgęstwionym nad głowami dymem który kopcił poddasze nim go …
In:
Excerpt
232 UWAGI obiecującym. Prawodawstwo, zarząd, policja, ścigają jich, hamują ten zapęd, aby się porządek kraju nienad- werężał, aby ochronić młodzież od złego towarzystwa i zepsucia obyczajów. Markotność dolegliwie zniewa- żonćj uc iwości, w zwątpieniu, …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 66. 233 zbliżone, szlachta ustawicznie się z kmieciami po gościn- nych domach, na targach, na kiermaszach i jarmarkach, po karczmach, i na roli przy pługu spotykała. Staroda- wne bratanie się stygło powolniej i opóźniało uszczerbek …
In:
Excerpt
234 UWAGI Późniejsze przywileje, mianowicie Zygmunta sta- rego, dane w czasie wcielenia księstwa do korony, uwal- niały kmieci równie jak szlachtę od naprawy zamków, od pogłównego i rozmajitych opłat zniesionych do je- dynego podatku łanowego …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 88. 235 cia, gdyż ma wspólny z nim udział do główszczyzny i karnych opłat ('45). Za zabójstwo kmieć głową od- powiada albo załatwia się ugodą, jednanym. Ugoda jednak niema mieć miejsca kiedy ze strony szlachcica żadnego nie było ruchu, …
In:
Excerpt
236 UWAGI. na polu przytrzymanym być może ('5%) Statut prze- pisuje ustawę polskiego, wymagając aby pan wierzy- cielowi kmiecia sprawiedliwość wymierzył ('55. A dla zachowania dobrego sąsiedztwa dozwalanego wyjścia z Mazowsza w okoliczne powiaty, choćby z …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 88. 2% . szała poswarki między panami i kmieciami którzy zaw- jemców znajdowali. Drobna szlachta chętnie sze rę się jej podejmowała znajdując w nićj własną liczbę, zasłaniała kmieci od gwałtowności możnych. Możnićj- szym tym pospolicie …
In:
Excerpt
238 UWAGI. powstały nowe krzyki na rękojemstwo, wymagano zu- pełnego zniesienia: a można przewidzić wedle biegu zdarzeń że porównanie praw provincji z koronnymi żądaniu niebawem zadosyć uczyni. 89. UJARZMIENIE LUDU ROLNICZEGO W KRAJACH OKOLICZNYCH, W …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 89. 239 i natchnienie cudzoziemskiego przykładu wystawione, nie mnićj gorszący nam wystawują widok. Z Jagiello- nów tóż jeden, miły, pobłażający, słaby, dobry, nieu- dolny rządził tam, nie mogąc powściągnąć, wychojstwa, tułaczki, …
In:
Excerpt
240 UWAGI 90. NAPRAWA RZECZYPOSPOLITEJ PRZYCZYNIA SIE DO UJARZMIENIA Naprawa rzeczypospolitćj miała powściągnąć nad- użycia i zdrożności jakie się pod ostatnimi Jagellonami namnożyły, miała w Polszcze przywrócić ład o którym mówiono że się nadwerężył. …
In:
Excerpt
WSTĘP. /3. 41 pła liczba (rodzin) co dochowała starodawne stanowi- sko wdając się we wspólną z owymi osadnikami sprawę. Reszta kmiecych krajowców spadła w podrzędne poło- żenie, a nawet podległe lechom i jich towarzyszom broni władikom. Cały ten lud …
In: