Excerpt
UWAGI Po zgonie Zygmunta Augusta 1573, stany i gmin szlachty obu narodów ze wszystkich dissidentów zło- żony, dla elekcji na ziemi mazowieckićj pod Warszawą zebrany, zawiązał konfederacją, aby zapewnić zgodę i wolne wszelkićj czci wyznanie. Tam …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 94. jiż nie powodują wielkim towarzyskości ruchem, ale niewoleni są koniecznością do niego się skłonić. Wzór cnoty, nieskazitelny, Aristides, wyznaje raczćj możno- skiemu, władzczą zasadę, a ustępuje ludowi zwyci jego po odparciu …
In:
Excerpt
954 UWAGI. nite sprawy głoszą, świćcą Jinnym połyskiem, jinnymi napojone widzeniami, sadowią się w stanowiskach nie- zgodnych z gminnymi zasadami: ten szuka sławy i ob- cych zaszczytów; jinny kardinalskiego pragnie kape- lusza, i dmie wysoką swą …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 94. 259 swym słabli, tym więcćj niecierpliwili się, tłumom wy- mawiali nieład. Podnosili skargi na jich obrady, na sejmy, na ziemskich posłów dzielnie ludową sprawę utrzymujących. Było to pole utarczek gdzie zabiegi możnych budziły …
In:
Excerpt
256 UWAGI, wieść rzeczpospolitę do dojrzalszego porządku, na sześć tygodni przed zgonem, aby się od wyrzutów potomności zasłonił, złożył do akt koronnych, swe żale, że rad jego niesłuchano, do czego nie bardzićj nieprzeszkodziło Jedno zamierzona moc i …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ, SZLACHTY. 95, 257 przywilćj, ani statut zatwierdzony i ogłoszony przez króla, ale wynikało z jedynego wszechwładztwa ludu, który go głowie państwa przepisywał, dochować obo- wiązywał. Dotąd, mówiono, prawa uchwalane były przez trzy stany, przez …
In:
Excerpt
258 UWAGI. u publicistów i ludzi stanu została na zawsze nie roz- wiązaną w konstitucji rzeczypospolitćj zagadką. (o do narodu, ten niewdawał się w te spory, dopełniał swego wszechwładztwa jak mu się podobało, i umiał głowę państwa w podległości utrzymać. …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 96, 97. 259 uczynić mieli. Wniosek aby każdy szlachcie, każdy obywatel był wyborcą i obieralnym, aby każdy gło- sował, zjednał mu wziętość i wpływ niezmierny i nie- zachwiany, jaki dochował do zgonu, a który stawia go pierwszego w …
In:
Excerpt
260 UWAGI. ie i rozróżniano Sejm wyobrażał comitia rzyms rzymskim wyrazem zwykłe sejmu spokojne obrady, comitia togata, od sejmów konnych jakie niekiedy na polu pod gołym niebem radziły, comitia paludata. Senat wyobrażał ciało patricjuszów, w kole jego …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 97, 98. 261 tedy słusznie przyznał że posłowie ziemscy posiadają moc wrażania się do tego stopnia że jeden z nich może wstrzymać wszystko i zawichrzyć przez swe veto (*%9), Posłowie zasiadający do obrad w owe czasy, niebyli dosyć …
In:
Excerpt
262 UWAGI. za Zygmunta Augusta sądownictwo, niegniewali się gdy jich porównywano do rzymskich censorów: to jim ułatwiało czuwać nad czcią, świętością, sacra, i oby- czajami, censores morum:; to jim ułatwiło zuchwałe cenzury druku chwycenie, pomyślnićjsze …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZŁACHTY. 99 263 99. OJCOWSKA WŁADZA STOSOWANA DO TEJ CO W RZYMIE. Stan obywatelski takoż się do nauki starożytności rzymskich stosował, co nie po mału na stan towarzyski działało. Szlachta stanem rycerskim zwana, powinna mieć była pierścień, …
In:
Excerpt
BZIAADSRL, Mię p O 264 UWAGI. spisanych rozporządzeniach (201) i dostrzeżono w nich że religja katolicka rzymska, jćj sacra, jój tnauguratio, powinny wszelkim sprawom przewodniczyć jak w Rzy- mie nie się bez augurów i wróżbitw nie obeszło. Wi- dziano w …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 99. 265 mał ojciec że miał prawo życia i śmierci nad dziećmi swymi, jakie miał nad poddanemi. W XVIII wieku jeszcze byli ojeowie rodzin trzymający się rzymskich prawideł: liberos relegandi, vendendi, oceidendi (*93). Bogacze i …
In:
Excerpt
Z 33333%AX gr AT AMATNNNĄ TZ Ź 266 UWAGI. litych pomykać dalćj i zastosowywać Justinjana kodex do statutów, ale niezgrabna legistów biegłość, nie miała powodzenia, Duch obywatelski szlachty miał wstręt do wszystkiego co imperatorskim było, odpierał wszel- …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 100, 104. 267 a do tego niepobłażanie, nietolerancja przez dwór rzym- ski wywoływane, nastrojiły te stronnictwa jakie wichrzą i trapią rzeczpospolitę. Wszystko to poruszone, mo- gło byle pora wstrząsnąć lud i rozerwać go; pod ową dobę …
In:
Excerpt
268 UWAGI. w silnym wedle swego widzenia działaniu. Jagellonowie jego poprzednicy, kierowali statkiem uśmierzając namię- tności niemyśląc objaśniać ciemnie między jich a ludu samowładztwem. Dzielność Batorego niecierpliwiąc się zamierzyła przedział w nich …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 101, 102. 269 majestatu. Polska na rzeczpospolitę postępująca nie- znała tego w prawodawstwie swojim: obrazę posła ziemskiego, reprezentanta narodu, tribuna ludu, obrazą majestatu nazwała, ale nieprzypuszczała obrazy głowy państwa tak …
In:
Excerpt
270 UWAGI. Górka i Zborowscy na przekór popularnemu Za- mojskiemu, wynieśli na tron niepopularnego Maximi- ljana Austrjaka. Rozprawa pod Byczyną, złamała to stronnictwo które ostatecznie uśpione zostało zgonem Górki a przywróceniem do czci i oczyszczeniem …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 102, 103. 271 w obecnym położeniu jednomyślnością stanowić nie- może, wypada przeto zawiązać się w rokosz czyli kon- federacją aby większością działać (205). Uchylił sejm i nieswornie stanął przeciw temu wszechwładnemu ciału. Ze swćj …
In:
Excerpt
272 UWAGI. w przestrzeniach niepomiernych podnosi rzeczpospolitę, krusząc przeciwności i zawady w postępie pojęcie swe rozwija, żywioły sprzeczne poniża a górując, niebacznie lud ujarzmia. Bieg rzeczy dopełniał się bez krwawych wydarzeń, bez wstrząśnień, …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 103. 273 podniosły; panowanie mu nad wszystkiemi mieszkań- cami zapewniły. Od owego czasu aż do naprawy rze- czypospolitćj, od 1506 do 1562, w ciągu 56 lat, mie- szczanie, wieśniacy, wysokie duchowieństwo, co jeszcze z możnych było, …
In:
Excerpt
CZWARTY OKRES OD ROKU 1607 DO 1795: LAT 188. GMINNOWŁADZTWO SZLACHECKIE W ZAWICHRZENIU. 104. RRZYMIOTY SŁAWIAŃSKIEGO PLEMIENIA, ożwijyć przymioty narodu jakiego, przyzwojita zwrócić baczność na skłonności plemienia z którego pochodzi, a rozróżniać w nim …
In:
Excerpt
276 UWAGI. czajów jim właściwa; wyobraźnia smętna, nie unosi jich do fanatismu, ale dając szczegulną śpiewom barwę, roznieca polot, męstwo i dzielność. Wady jakie jim j a powiedzićby można, z jich cnoty. Zwodzeni i oszu- nieprzyjaciel wytykał, wynikają po …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 104, 105. 277 wając się po rozleglejszych jinnego rodzaju płaszczy- znach, spełnili swe posłannictwo w którym swe ukazali usposobienia. 105. PRZYMIOTY POLAKÓW. Od czasów Kromera, liczni pisarze do głównych zalet Polaków, liczą …
In:
Excerpt
S$ | a | 278 UWAGI. w politice, jich działania prozajiczne, jasne; a męstwo, wsparte szczerością i otwartością, których nie do skry- tości nienaginało , silnićj i świetnićj występuje. Zaspo- kojeni w swych żądzach jak żaden z bratnich ludów, byli …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 105, 106. 279 w jinnych swę zaletę najdą, gdy mało na jich pożądli- wości baczyli. Odważni bez zuchwalstwa; unoszący się bez namiętności; do nieograniczonego poświęcenia się skłonni. 1 Dobrze jest dostrzegać jich łatwe, …
In:
Excerpt
280 UWAGI. powtarza sobie przysłowiem a uwodzi się złudzeniem lub nieprzezornością. Na pozór burzliwy do powodowania trudny, ale mimo zgiełku lubi pokój i ucisza się jeśli nie jest wy- zwany lub draźniony. Umiejąc z nim stosownie postę- pować, zostawić go …
In:
Excerpt
GMIN. SZLACH. ZAWICHRZONE. 107. 281 107. PRZYMIOTY LUDU, WŁOŚCIAN. Częstokroć w tymże narodzie, różne mięszkańców wydziały, odznaczają się osóbnym usposobieniem wyni- kłym z wrażeń towarzyskićgo onych położenia, z powo- łania, lub z nauk osóbno …
In: