Excerpt
182 UWAGI Ormjanie unici znaleźli byli schronienie na Rusi czerwonćj. Czasu wcielenia jej do Polski, otrzymali israela a chrześcjany zachodzą. Jewreje w dziełku: ad quaerelam tura 153 mercatorum cracovien. responsum judaeorum de mer bardzo zręcznie …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 68 183 1356, 1367 przywileja i swobody które jim zapewniały prawa, obrządek i mowy. Stolica ILrwów ujrzała wzno- szącą się jich kathedrę, zasiadający osóbno jich magi- strat; w całćj provincji ruskićj, stawiali kościoły, handel jich …
In:
Excerpt
184 UWAGI 69. WŁADZA DUCHOWNA ŚCIEŚNIONA Sprawa wielce ważna w owe czasy, sprawa reli- gijna ściśle z politiką związana miała doświadczać skłon- ności narodowćj. Nadmieniliśmy o usposobieniu do pobłażania krzewieniu się rozmajitych mniemań: zo0- staje …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 69 185 tedy biskupia została ścieśnioną. A lubo sam Zygmunt August 1522 wyrzekł że heresja właśnie wyrokom du- chownym należy, jednakże biskupi, bacząc na żartką stanu rycerskiego siłę, zwolnieli, przew 1ym ustąpili okolicznościom, …
In:
Excerpt
186 UWAGI. wyższość soborów nad papieża, z zachowaniem usza- nowania dla głowy hjerarchji. Ale niezmordowane dworu rzymskićgo starania, wikłały duchowieństwo polskie w niezliczone stosunki, i uległosć przynętą in- teresu, próżności, zbogacenia się. Dwór …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 69 187 Myśl reformy i kościoła narodowego wyzwolonego z pod rzymskiego dworu pieczy, żywiona była i głośno pod- noszona przez naj jprawowiernićjszy ch katolików. Pols niewymyśliła jakićj i a heresji, ale nieokazywała się obo- jętną dla …
In:
Excerpt
188 UWAGI 70. MIESZCZANIE OD ZIEMIAN RÓŻNI. Na nieszczęście, równość w stanie rycerskim, zje dnostajnienie provincij, zasada braterstwa, nie zdołała tkich mieszkańców, ani zagła- rozciągnąć się do ws dzić rozstrychnień i różnic jakie naród rozrywały. Naj- …
In:
Excerpt
GMINNOWŁ. SZLACHTY. 70 189 biegącego świetnego okresu, jak w ciągu następnego trapiło rzeczpospolitę, było między stanem rycerskim i stanem miejskim. Na nieszczęście nie niezdołało za- trzeć cudzoziemskiego miast z: rodku i nie się niewy- darzyło coby …
In:
Excerpt
190 UWAGI. wojenną: a to wszystko cale się mieszczan nietyczyło, to jich nieobchodziło; we wszystkich prawie sprawach jakimi się sejmy z: rudniały, obecność deputowanych mićjskich stawała się głuchą, milczącą, martwą. Jich takie wyosóbnienie i zupełną …
In:
Excerpt
MOŻNOWŁADZTWA. 28 9 28. MIESZCZANIE, ZATARGA. Nie obojętną tedy jest rzeczą baczyć na miasta które biorą swój byt i wzrost pod wcale jinnymi wzglę- dami nie tymi na jakich stały z dawna grody lub po- sady gminne (civitates et oppida). Lechja z dawnych …
In:
Excerpt
92 UWAGI swój zarząd, swe dochody, swe miejscowe prawodaw- stwo; samo o swę obronę stoji, otacza się murem i wa- łami, jest rzeczapospolitą osóbną w sobie. A było że grody, posady, zamieniały się w miasta, niemieckiego prawa nadaniem. Wszystkie …
In:
Excerpt
MOŻNOWŁADZTWO. 28 93 wie i szlachta, czyli możnowładztwo, chyliło swe skłon- ności, to do starodaw nych rodu sławiańskićgo ustaw, to do imperji, cesarstwa niemieckiego; a często tracili tki, zastawiając one lichwą w żydowskie ręce. żęta w podobną wpadali …
In:
Excerpt
94 UWAGT. odzyskała, ocaliła swój byt i zapewniła Polski nie- podległość; a druga spojiła się z Niemcami. O puszcza- my tę drugą: bierzmy pod rozwagę tę co ma być ocaloną 29. HJERARCHJA, SYNODY. W rozprzężeniu, kiedy odmęt i bezrząd rozdzierał Lechją, …
In:
Excerpt
MOŻNOWŁADZTWO. 29, 30 95 jak gmin wolny na kościelnych bytujący ziemiach, do jój sądów należał; wykroczenia duchownych, zatargi i spory jich ze świeckiemi, zajścia o dziesięciny, naro- dzenia, małżeństwa, zgony, testamenta w nich się roz- strz ygały; …
In:
Excerpt
96 UWAGI stron zagrożone: barony, pany, szlachta, dostojniki czterech księstw : to je księstwa polskiego i krakow- skiego co wnet tworzą wielką i małą Polskę (30); księstw pomorza gdańskićgo i Kujaw zbliżyli się i z biskupami połączyli. Rozradował się …
In:
Excerpt
MOŻNOWŁADZTWO. 30, 31. 97 nióma , ale wzrasta, życia i mocy nabićra, które wspól- nie z wybranym przezeń książęciem, rozbiera, stanowi i prawomocnie zatwierdza, sankcjonuje. _Wyobraża wielkie powszechne wszystkich provincij, całego narodu wieca, …
In:
Excerpt
98 UWAGI Przywileja które go nadają niezaniedbują niekiedy o tym J następstwie upewnić, a zawsze oświadczają że udzie- l lają wolności, wyzwalając z pod uciążliwego prawa b polskiego. Prawo tedy cudzoziemskie powinno było k stać się dla gminu powabne, …
In:
Excerpt
MOŻNOWŁADZTWO. 31, 32. q99 Narodowe zaś zwyczaje nieprzestały być wićjskiemu ludowi miłe, nawykł on do nich od wieków, zgodne były z jich pojęciem i myślą; we włościach i wsiach książęcych i pańskich gminnota niebyła zatarta, gmin radził, z pomiędzy …
In:
Excerpt
100 UWAGI. powszechnemi, a nieobrażać więcćj, ani wspólnego po- wszechnego commune, ani narodowości, ani niepodle- głości, ni wszechwładztwa narodu, zjętego pod jedną głową (35). Wolność osobista i niepodległość posiadłości jednały wstręt do służebności, …
In:
Excerpt
MOŻNOWŁADZTWO. 32. 101 łanowym zwany (*9). Te najgodnićjszym były do nad- ych czasów przynosiły one najznamienitszy dochód: Co raz starczenia niedostatkowi środkiem. Od najdawnićjsz nowe uchwały podnosiły go lub zniżały: a chociaż liczne nadania …
In:
Excerpt
102 UWAGI | tarni i nie militarni kiedy militarną ziemię jako ojczy- znę posiadali, duchowni i sołtysi, zarówno wszyscy w obronie kraju, wedle swćj możności występować po- winni (5), 38. SZLACHTA, OBYWATELSKI STAN Aby znać stopniowanie klass mieszkańców …
In:
Excerpt
MOŻNOWŁADZTWO. 33. 103 płacono grzywien 30. A za szlachcica czyto z sołtysa czy z kmiecia, świeżo uszlachconego grzywien 15. Były to trzy stopnie szlachty czyli rycerstwa, milites (39). Wszakże sołtysi mogący być uszlachceni byli in jure militari z …
In:
Excerpt
104 UWAGI na sposób niemiecki. Każdy strojił, brał, lub mieniał swój klejnot, na pieczątkach, chorągwiach, i budowach i w aktach z nim występował. Nowy przepis zastregał tylko aby synowie za życia ojca klejnotu swego nie zmieniali (+2), i żeby zarzut …
In:
Excerpt
MOŻNOWŁADZTWO. 34, 35. 105 kiem niezawiadamiając dziedzica (**). Niebrakło też pod owe czasy i jjnnych małych posiadaczy ziem, ludzi powołania ze względem widzianych. Takimi na przy- kład byli młynarze, których niepodległy byt osłaniały przepisy prawa. …
In:
Excerpt
106 UWAGI warunkami, a takowe wynikają z dwojakiego rodzaju posiadania, albo wieczyście i dziedzicznie, co było wła- snością jakby zwieczystćj dzierżawy wynik cą (sortes); albo c sowie, co z mowy czyli dzierżawy czasowćj pochodziło. Kmieć posiadał włókę …
In:
Excerpt
MOŻNOWŁADZTWO. 35 107 bienia pośmiertnego nieruchomości lub ruchomości, jak czyjej bądź tak i kmiecćj, czego się panowie dopu- szczali w razie, kie kmieć bezpotomnie schodził: prawo wyraźnie w razie takim, zapewnia dziedziczenie najbliższym pobocznym, …
In:
Excerpt
108 UWAGI Niechaj nikt nie mniema, aby przez takowy po- dział ruchomości, a oddział niepodzielnćj nieruchomości jeden z rodu kmiecego miał być do ziemi przywiązany Oprócz prawem zastrzeżonych przypadków, w których mógł porzucić ziemię i włość; było mu …
In:
Excerpt
MOŻNOWŁADZTWO. 3% 109 Ugoda albo ponawiana i przeciągana była albo tóż wola z rąk do rąk przechodziła Główna różnica między wolą a dziedzictwem kmie- cym zasadzała się na tym, że wola była własność, za- mieniona w doczesne dzierżenie (beneficium), w …
In:
Excerpt
110 UWAGI pobieraną z ziemi, nad którą pan niemiał swój woli: dziesięcinę która nie była ni z włości ni z woli 69). 36. KMIECIE SĄ WOLNI. Pomimo rozprzężenia Lechji, stawała się ona coraz ludnićjszą; w skutek czego ruchawe ludności coraz siedlaniu się …
In:
Excerpt
MOŻNOWŁADZTWO. 36 111 Pojedynczo mogli ruszać każdego czasu skoro tylko ułożyli się i obliczyli z posiadaczem włości. Święto bożego narodzónia było pospolicie porą ustępu, SE0EnI Ustępujący kmiee porządnie, obowiązany był zostawić budowę w dobrym stanie, …
In: