Excerpt
g. System Nie wypada go zatem tak ostro pod względem nau- odsyłaczy w kowości przeciwstawiać katalogowi przedmio- kat. przedm. + o w emu ($21d). Zwłaszcza, że w tego układzie z „or- ganizmu” nauki także nic nie przepada. Chociaż bowiem zasadniczo nie …
Excerpt
stosunków logicznych tylko jedno właściwe miej- sce dla każdego pojęcia. Jest to także ideałem katalogu systematycznego odnośnie do poszczególnych dzieł pi- śmienniczych ($ 11h, $ 16Ł 11, „eindeutige Einordnung”). Ale nie zawsze przydział odbywa się …
Excerpt
$ 24 e. Po- granicza w kat.przedm. f. Dzieła treści mie- szanej g. Przydział wielokrotny Lepiej radzi sobie z takiemi kategorjami książek katalog przedmiotowy. Nie szuka dla nich najod- powiedniejszej szufladki, lecz traktuje pograniczne gałęzie …
Excerpt
stulatu „jedynego właściwego miejsca” i przytoczy ją w trzech działach, wymienionych w objaśnieniu do tytułu. Bliższym ideału „właściwego miejsca”, choć doń nie dąży ($11i),jest w takich razach katalog przed- miotowy. Uwidoczni omawiane dzieło pod dwoma …
Excerpt
i. Agregacja w kat. syst. precyzyjnej analizy wewnętrznych cząstek dzie- ła, dając udoskonalony opis „wnikliwy”, ja- kiego kat. syst. nigdy nie stosuje. Gdy wreszcie książka za- wiera różnorodną treść i mnogość tematów, powinny obydwa katalogi podać ją w …
Excerpt
Rozwiewa się zatem pozór „nau kowości” ka- talogu systematycznego w sformułowaniu $-u 21. Nie na- leży przeciwstawiać go pod tym względem ka- talogowi przedmiotowemu”), który z założe- nia swego układa się na wzór”) przeglądu encyklopedycz- nego. Przyczem …
Excerpt
$ 25 b. Roz- praszanie i skupianie c. Kat. syst. Obrona katalogu przedmiotowego i w tym przypadku zacznie od wykazania, że jego współzawodnik nie jest lep- szy. Zarzut rozpraszania można bowiem dosłow- nie odwrócić i skierować go z równem powodzeniem …
Excerpt
Pomyślmy, w ile miejsc rozejdą się w kat. syst. na- stępujące rozprawy o Stanisławie Staszicu (z jubileuszo- wego roku 1926 ')): St. St. Filantrop, mąż stanu i uczony. Religijność księdza St. Staszica. St. Staszica nauka moralna. St. St. jako działacz …
Excerpt
d. Rozpra- szanie nie- uniknione e. Skupianie w jednym dziale f. Odsyłacze w kat. syst. 3 dzieła w 2 poddziałach filologji, 1 dzieło „ 1 poddziale teologji, l zo + historji kultury. Drugi jego przykład z tejże B-ki: Ochrona zwierząt w 9 działach (17 …
Excerpt
na światło dzienne, czyli wykonać wyszczegó lniają- ce zabiegi katalogu przedmiotowego (3 16 i). Natomiast ten katalog, przeprowadzając ana lizę najszczegółowszych pojęć tematowych, ma zarazem widok na całość. Może przeto z łatwością zapomocą o dsy- łaczy …
Excerpt
chodzą też zmiany w rzeczywistości, która jest przedmio- tem piśmiennictwa. Np. z przełomów politycznych wyłania- ją się nowe państwa. S 26c. Zmien- Te wszystkie ewolucyjne i rewolucyjne zmiany—wstrzą- ność syste- sają systemem nauk. Stosunek …
Excerpt
stemu do postępu nauk — wzmaga przedewszystkiem tru d- ności przydziału dawniejszego piśmiennictwa. Ważniejsze zaś to, że katalog systematyczny nie operuje czystemi pojęciami, któreby można dowolnie przerzucać. Za nazwą każdej klasy stoi cały szereg kart …
Excerpt
8 26 f. Kat. działowo- okresowy Pierwszą możliwość podniósł i szeroko uzasadnił A. Meyer '). Jego zdaniem logika lepiej porządkuje literaturę, niż abecadło. Należy przeto zatrzymać system w katalogach rzeczowych. Obecnie są one złe, bo uwzględniały …
Excerpt
dyscyplina—tem łatwiej ustalić jej okresy. Jeżeli jednak po tej drodze dalekiego uszczególniania pój- dzie katalog systematyczny — straci przejrzystość. M no- gość okresów, które będą w poszczególnych działach nierówne i zbyt drobne, utrudni bardzo orjen- …
Excerpt
k. Przesta- sują niektóre nauki raczej „mechaniczny i zewnętrzny po- dział na stulecia” !). V. Wreszcie — podział na okresy zależy nietylko od rzałość o- ruchu piśmienniczego, ale (będąc aktem dowolnym) także kresów a. Katalog przedmio- towy b. System …
Excerpt
dzić niewspółczesne sobie systemy, rzutujące obraz nauki w różnych okresach rozwoju. Jest to jednak w kat. przedm. sprawa uboczna. Głów- ną jego w tym względzie zaletą jest nieograniczona „po- jemność””), czyli swoboda wprowadzania nowyc h te- matów, a …
Excerpt
$ 27 e. Hi- storyczna zależność tematów Z tych dat widać najpierw, w jakim czasie zaczę- to oznaczonemu przedmiotowi poświęcać osobne książki; w jakich latach następnie zajmowano się nim naj- obficiej (np. Staszic Stanisław ma nawał opracowań w …
Excerpt
L Życie wyrazu słownego nie jest wiecz-f.Archaizmy ne ani niezmienne. Niektóre terminy wychodzą zupeł- nie z obiegu, a odpowiadające im pojęcia stają się „hi- storycznemi* i giną prawie. Są to archaizmy, nie zja- wiające się we współczesnem słownictwie. …
Excerpt
j. Żywotność kat. przedm. a. Stosunek katalogu do książek uczuciową czyli „nastrój” '). Zwłaszcza—poza nauką— w dziedzinie polityki, sztuki i literatury, gdzie występują jako narzędzia walki (np. Samostanowienie narodów). Póź- niej, spełniwszy swą …
Excerpt
„naukowości” ($ 20), t. zn. że będąc ułożonym zgod- nie z systematyką nauk, tworzy strukturalną całość, dają- cą wierny obraz nauk. A kat. przedm. jest agregacją i ma „disiecta membra” ($ 21). W toku rozważań okazało się jednak, że katalog przedmiotowy …
Excerpt
żek—z dążeniem do zupełnego wykazywania materjału. Ta- ką samą konstrukcją jest katalog przedmiotowy. Żaden z nich zatem nie ma naukowej kompozycji, obydwa układy merytorycznie odbiegają od nauki ($ 19 a), nie dają jej wiernego obrazu, są w tem znaczeniu …
Excerpt
gim. System odsyłaczy nie krępuje się zasobem literatury, danej w bibljotece ($ 23 e), i może zachować swą naukową czystość. A tematy, ułożone bez systemu, bo w abecadle, unikają największej wady katalogu systematycznego, t. |. przestarzałości, utrzymują …
Excerpt
k. Ocena e) pożądane w katalogu dalekie wyszczególnienia nie naruszają jego przejrzystości ($ 26 g), ę) łatwo wprowadzać nowe tematy ($ 27- c), n) nie trzeba czekać z tem na minimalną ilość książek w b-ce ($ 27 e), 1) zmiany tematów nie naruszają całości …
Excerpt
Dlatego w ocenie katalogu obok piśmiennictwa gra ważną rolę wzgląd na—czytelnictwo, a ogólniej mó- wiąc: użytkowność wykonanego spisu ksiąg. Stosu- nek katalogu do osób zeń korzystających, psyc holo- giczne nastawienie katalogu, staje się ($ 19 c) drugiem …
Excerpt
$ 29 f. Nau- kowe zada- nia katalogu g. Krytyka zadań nictwa czy nauki o wiedzy. Takis było założenie Meyera, gdy dawał zarys katalogu działowo-okresowego ($ 26 f). Jego zdaniem '), bibljoteka ma być nietylko „wypożyczal- nią”, dbającą głównie o nowszą …
Excerpt
przedmiotem „lektury”, ona może pouczać. Ale nie kata- log bibljoteczny "). 2) Obraz piśmiennictwa naukowego traci na war- tości użytkowej, gdy nie jest zupe łny. Rzeczywisty księgozbiór jednej bibljoteki nigdy zaś nie da kompletnego przeglądu. Tylko …
Excerpt
$ 29 h. Bi- bljografja ro- zumowana by, jak się wydaje, naukowa treść książek, a raczej szłoby o ich postać zewnętrzną, cechy typograficzne, oraz inwen- tarzowe właściwości poszczególnych egzemplarzy. W archi- wum książek również możnaby zapytać o jakieś …
Excerpt
ich — jak sami stwierdzają ') — uczeni badacze, stanowiący i. Zbędność najcenniejszą kategorję korzystających. Nie odczuwa tej po- Sęlów bi- trzeby także—występujący w najliczniejszej zapewne gru- pie—przeciętny czytelnik, który nie odbywa studjów i nie …
Excerpt
a. Właściwe cele bibljo- teczne b. Pytania czytelników c. Ogólne opracowania d. Szczegó- łowe zagad- nienia 8 30. USŁUŻNOŚĆ KATALOGU. Wobec tego wyniku postawimy katalogowi tylko w ł a- ściwe zadania bibljoteczne, t. zn. udzielanie czytelnikom informacyj …
Excerpt
interesowania dotyczą kwestyj szczegółowych, przy- niesionych aktualnym wirem życia (np. Faszyzm), ale tak- że—_w odniesieniu do osób pracujących naukowo. Składają się na to następujące momenty: x) Stale i coraz bardziej postępuje sp e cjalizacja nauk i …