Excerpt
sze wzory klassyczne, jak przykłady poświad- czają z wieku Ptolemeuszów. Tym sposobem poezya, która była niegdyś potrzebą narodową, przeszła w zabawę erudytów lub próżniaków. Po Grekach, Rzymianie są drugim sławnym w starożytności narodem , którego i w …
Excerpt
XVII nawet formy poezyi greckidj, "Same wyobra- zenia mitologiczne całkiem były przenoszone, albo mieszane tylko z mitami krajowemi. Czytano więc poezyą po łacinie, ale poezyą grecką w słowa łacińskie przybraną. Nadto, czytała ią sama tylko klassa …
Excerpt
„ge XVIII życkie któreby tak świetnie, jak niegdyś w Greków , mogły świata bajecznego użyć ; wpły- nąć na uobyczajenie ludów; charakter naro- dowy oczyszczać i wzmacniać. Rozwinieniu się w tym sposobie, talentu poetyckiego liczne stawały przeszkody. …
Excerpt
" XIX * właściwe; tak nazwany duch rycerski i z nim połączony szacunek i miłość ku płci pięknej, Grecyi i Rzymianom obcy; ścisłe przestrzega- nie praw honoru; uniesienia religijne; po- dania mityczne i wyobrażenia ludów barba- rzyńskich , dawniejszych …
Excerpt
Greków i Rzymian, poeci uczeni nie mogli bydź na nie obojętni, a korzystając z nich rozmaitym sposobem, utworzyli różne szkoły, różne poezyi gatunki. Jedni biorąc przedmioty z dziejów dawniejszych chcieli je zupełnie tak co do istoty, jak ico do formy …
Excerpt
XXI uwagę na lud dla którego pisali, okaże się oczywiście, że dzieła w których starano się duch i postać grecką zachować, nie mogły bydź powszechnie smakowane, przy mało upo- wszechnionej znaiomości literatury starożytnej; że poeci opiewaiący zmyślenia …
Excerpt
"" wotdkiegi tonu źle rayżadźjotyih. TT krótce za ugruntowaniem władzy królewskiej i nad- werężeniem feudalnego systematu , cały interes narodowy przeniosł się na dwór: krółów. JY szystko tam musiało stosować się do ety- kiety dagodzonej nieco francuzką: …
Excerpt
XXIII się Francyi, toiest Paryżowi, powinien był ostrość swojego indywidualnego charakteru stosować do mody panuiącej ażeby się nie wydać pedantem i dziwakiem; musiał trzymać w kar- bach swój talent, miarkować imaginacyą i uczucie, gdyż wszelki zapęd, …
Excerpt
3 XXIV nosząca cechę poloru przy podniesieniu i wy- ćwiczeniu władz wyższych, rozsądku i dowcipu, była zupełnie różną od kultury greckiej i wie- ków śrzednich, tak i swiat poetycki francuzki utworzony zbiegiem innych okoliczności, dzia- daniem umysłów …
Excerpt
właściwą. W poezyi, na którą tu szczególniej zwracamy baczność, zdaje się iz imaginacya francuzka, nie ważyła się sama przez się żadnego uczynić kroku, i pośpiesza tylko na usługi innym władzom umysłu. Powołana od rozumu okrasza ile możności prawidła …
Excerpt
XXVI z wieku Ludwika XIV, tehną zawsze duchem romantycznej sentymentalności, ale zbyt: wy rafinowanej, zbyt wykwintnej; w obudwu zaś razach ton namiętny miesza się z rozumowa- niem i dowcipem w maasymach i antitezach, Utworzone tym sposobem dzieła sztuki, …
Excerpt
XXVII okażą się znowu różnice odpowiednie charakte- rowi wieków i ludów. Szata grecka poważna a razem lekka i powiewna naginała się i układała rozmaicie, do najmniejszych ciała poruszeń, stąd w sztu- kach obrazowych tak ważną jest częścią dzieła draperya …
Excerpt
XXVIII życia towarzyskiego najstosownieyszy i dla tego powszechnie przyjęty, sztukmistrzom wszakże okazał się niewygodnym. „Artyści dramatyczni i mowcy w ubiorze francuzkim muszą swoje poruszenia i akcyą zewnętrzną bardzo miarkować, gdyż każdy gest …
Excerpt
m XXIX ż « "a" konwencyonalnym, pod tyłu wsgiędami poezya francuzka różni się od klassycznej i roman- tycznej. Pienia Greków ożywiał duch publi- czny, romantyków rycerski, poetów Ludwi- ka XIV dworactwo. Pierwsi przemawiali do całego oświecanego narodu, …
Excerpt
% XXX gią wszakże na ziemi greckiej i rzymskiej rozkrzewioną i do Anglii szczepem przenie- sioną, nie przeszła tak łatwo Greków i Rzy- mian poezya. JV Anglii, w stanie jej feu- dalnym dawne zwyczaje i dawny dla poetów narodowych szacunek dochowały się …
Excerpt
XXXI swoich dobitną cechę genijuszu indywidual- nego i wiekowego usposobienia. Znawca głę- boki serca ludzkiego, małował w śmiałych i prawdziwych rysach naturę człowieka, w nowo utworzonym rodzaju poezyź dramatycznej, któ- rego głównym jest charakterem …
Excerpt
wszy poświęcił swój talent dziejom naroda- wym, wydająć powieści gminne świata ro- mantycznego klassycznie wyrobione; potworzył poemata narodowe i został dla Anglików „Ariostem. Bajron ożywiając obrazy uczuciem stworzył nowy gatunek poezyi, gdzie duch …
Excerpt
2% A dw w 4 XXXFII częstokroć od jednych duch i istotę, od dru- gich formy i wydanie, i miarkując to wszy- stko podług indywidualnych usposobień; nie dziw ke w płodach swoich ukazali się roz- maiei i do siedie niepodohni. Ma jednak szkoła niemiecka pewny …
Excerpt
XXXIV krótko i ogólnie przebieżonych, widzieć mo- Łna, iż redzaj romantyczny, nie iest zgoła nowym wymysłem, za jaki niektórzy chcą go uważać, ale powstał równie jak inne ze szczególnego usposobienia ludów; że dzieł właściwie romantycznych, w całem …
Excerpt
XxXXV Petrarka, Jerozolimę wyzwoloną, Hermana i Doroteę Gótego, i całą poezyą francuzką, niepodobna zgadnąć, gdzieby na tym strasznym sądzie odesłano. Taką korzyść przynoszą dla poetyki, podziały ogólne i nieoznaczone. Wszakże i w szczegółaah podobnie, …
Excerpt
XXXVI tyków niemieckich wyrazy Klassyczność i Ro- mantyczność, podszywają pod nie własne swoje wyobrażenia ; póty więc twierdzenia ich zrozu- miałemi dostatecznie nie będą, póki pomienieni pisarze, nie zaczną używać wyrazów techni- cznych, w znaczeniu …
Excerpt
XXXVII - brażeń i uczuć świata romantycznego, nie dają się szczęśliwie poetyckim sposobem tra- ktować; przeciwko czemu mówią przykłady tylu wzorowych romantycznych sztukmi- strzów *) Jeżeli zaś odrzucamy definicye teoretyków niemieckich, i do …
Excerpt
XXXVIII będzie do sędziego, któryby podług praw Solona, albo XII tablic, stanowił w sprawie Greka, Włocha, Niemca i Anglika. Nie idzie zatem aby krytyka sztuk pięknych nie miała pewnych i stałych zasad; ale jako w świecie moralnym są jedne prawa wro- …
Excerpt
KZI wszystkie rodzaje zarówno uwagi godne będą, wszystkie są tworem ludzi, ze wszystkich wy- czytujemy char"kter rozmaicie wykształcone- go umysłu ludzkiego, a najwyraźniej s tych które jedynie mają na celu człowieka, malują jego obyczaje i uczucia. …
Excerpt
4 XL *- ” czniejsze i naybardziej upowszechnione były ballady i romanse. U Włochów naprzód podobno zjawiło się imie ballady (canzone a ballo), nadawane bez różnicy wszelkim piosenkom pospolicie wesołym, co sam wyraz ballare (tańczyć) oznacza. U Hiszpanów …
Excerpt
XLI R | . bili ballady gminne zbierać, poprawiać albo na ich wzór podobne tworzyć. Literatura angielska liczy więcej dwóchset zbiorów tego rodzaju. JW szakże z czasem kiedy duch poezyi londyńskiej zmieniać się i na inny sposób kształcić się począł, …
Excerpt
XLII od naturalności i prostoty właściwej balla- dom szkockim. Podobne są do Ballad Romanse (romance, romanza), sczególniej w Hiszpanii i Francyi upowszechnione; tem wszakże różnią się od ballady, ix poświęcone są czułości; mniej więc do nich wpływają …
Excerpt
pa k | PIERWIOSNEK (*. mc r * Z niebieskich najrańszą piosnek Ledwie zadzwonił skowronek, PNajrańszy kwiatek pićrwiosnek Błysnął ze złotych obsłonek. JA, Zawcześnie kwiatku, zawcześnie, Jeszcze północ mrozem dmucha, gór białe nie zeszły pleśnie, Dąbrowa …